‘Opiniepeilingen zijn een doorgeschoten marketinginstrument’

[Henk op xp]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

‘Opiniepeilingen zijn een doorgeschoten marketinginstrument’

Posted By _Bas Knoop_ On 19th maart 2007 @ 19:53

“Journalisten creëren een semi-werkelijkheid door opiniepeilingen te 
presenteren als feiten, terwijl deze slechts een indicatie zijn van de 
werkelijke politieke verhoudingen. Op deze manier worden kiezers 
misleid.” Aldus /Vrij Nederland/-journalist Marcel ten Hoove vanmiddag, 
19 maart, tijdens een mediadebat in het Haagse perscentrum Nieuwspoort 
over opiniepeilingen en kiezersgedrag.

Ten Hoove: “Ik vind dit een slechte zaak. De eerste honderd procent 
betrouwbare opiniepeiling moet namelijk nog worden uitgevonden. 
Peilingen hebben de laatste jaren door de groeiende aandacht van bijna 
alle nieuwsorganisaties voor ‘De Samenleving’ teveel invloed gekregen op 
journalisten en politici. Opiniepeilingen zijn een doorgeschoten 
marketinginstrument van veel media. In mijn ogen moeten journalistieke 
organisaties eens bij zichzelf te raden gaan welke plaats ze zelf in de 
samenleving willen innemen. Meer aandacht voor eigen standpunten.”

Het wat vlakke debat over hoe media moeten omgaan met opiniepeilingen, 
met o.a. de opiniepeiler Maurice de Hond (Peil.nl), de parlementariërs 
Alexander Pechthold (D66) en Martin Bosma (PVV) en chef parlement bij 
/Trouw/ Lex Oomkes, was onderdeel van de presentatie van het boek van 
hoogleraar communicatiewetenschappen Jan Kleinnijenhuis en 
mediaonderzoeker Otto Scholten: ‘Nederland vijfstromenland, een 
onderzoek naar de rol van media en stemwijzers bij de verkiezingen van 
2006′.
De auteurs concluderen in het boek dat de media medeverantwoordelijk 
zijn voor het ontstaan van vijf politieke stromingen (klein links, 
links, centrum, rechts en klein rechts) na de verkiezingen van 22 
november 2006. Onder meer door uitvoerig te berichtten over de problemen 
binnen de PvdA en VVD en de positieve benadering van de SP en de juist 
negatieve berichtgeving over de PVV in de aanloop naar de stembusgang.

*Eigen verhaaltjes*
Over welke rol opiniepeilingen speelden tijdens de verkiezingen van 
2006, zaten Kleinnijenhuis en Scholten op één lijn met journalist Ten 
Hoove. Kleinnijenhuis: “Journalisten gebruiken de resultaten van 
opiniepeilingen in hun vragen aan politici. ‘Goh, u staat er niet al te 
best voor in de peilingen’, is bijvoorbeeld een eerste vraag aan 
politici die aanschuiven bij een praatprogramma. Journalisten maken 
nieuws van opiniepeilingen. Dat zag je ook in de aanloop naar de vorige 
verkiezingen. Ze creëren eigen verhaaltjes bij opiniepeilingen, die ze 
presenteren als feiten aan de kiezer. Nu zullen hoogopgeleide mensen 
minder snel op basis van journalistieke berichtgeving een stem 
uitbrengen, zij stemmen sinds hun achttiende al veelal op dezelfde 
partij. Maar het laagopgeleide deel van de bevolking doet dat wel. ”

Ten Hoove, die stelde dat /Vrij Nederland /geen gebruik maakt van 
peilingen: “Een mooi voorbeeld vond ik het geëmmer over een mogelijke 
linkse coalitie in verschillende media. Er werd op basis van de 
recentste opiniepeilingen volop gespeculeerd over de haalbaarheid van 
zo’n verband. Terwijl een linkse coalitie inhoudelijk helemaal niet voor 
de hand lag. De PvdA heeft namelijk meer overeenkomsten met het CDA dan 
met de SP. Journalisten moeten opiniepeilingen duiden, de trends 
weergeven, niet beschouwen als feiten. Helaas gebeurt dat nu wel.”

*Papagaaien*
“Opiniepeilingen vernauwen onze blik”, constateerde collega-journalist 
Lex Oomkes (/Trouw/). “Het is bijna onmogelijk om opiniepeilingen nog te 
negeren. In de strijd om de lezer papagaaien wij elkaar allemaal na. 
Maar het gaat uiteindelijk om de trends. Die kun je aan de hand van 
opiniepeilingen goed voorspellen.”
De opiniepeilers zelf, naast De Hond was ook Reinier Heutink 
(Interview/NSS) aanwezig, hielden zich op de vlakte. “Wat mij verbaast 
in deze discussie, is dat er opeens getwijfeld wordt aan het nut van 
opiniepeilingen”, bracht Reinier Heutink in. “Alsof een beeld van de 
werkelijkheid niet meer nodig is.”
“Opiniepeilingen geven geen beeld van de werkelijkheid, slechts een 
indicatie”, wierp Ten Hoove tegen. Heutink: “Je kunt veel van 
opiniepeilers zeggen, we pogen het wel. In mijn ogen kun je peilingen 
best als harde cijfers naar buiten brengen, als je maar benadrukt dat er 
afwijkingen mogelijk zijn. Het is aan de journalisten om te besluiten 
hoe ze die peilingen interpreteren, daar gaan wij niet over. “

*Niet klagen*
De anders altijd zo uitgesproken Maurice de Hond beperkte zijn inbreng 
tot minimale proporties. De Hond: “Journalisten hebben onze gegevens 
nodig om de trends weer te geven.” De aanwezige volksvertegenwoordigers, 
Pechthold en Bosma, gaven allebei aan dat ze opiniepeilingen serieus 
nemen, maar dat inhoudelijke standpunten minstens zo belangrijk zijn in 
de campagne. Pechtold: “Als je slecht in de peilingen staat, is dat 
natuurlijk nooit leuk. Maar je moet er iets tegenover zetten, 
inhoudelijke standpunten. Niet klagen maar doen.”

Bosma: “Geert Wilders werd door opiniepeilers lagers geschat dan het 
werkelijk behaalde aantal zetels. Op zich hebben we daar best last van 
gehad. In sommige kranten was Wilders al dood en begraven. Maar door in 
duidelijke taal onze standpunten aan de bevolking over te brengen, 
hebben we toch een mooie overwinning geboekt.”

Conclusie van het debat: journalisten moeten opiniepeilingen niet als 
feiten presenteren, maar deze, in combinatie met een eigen 
journalistieke visie gebruiken als een soort hulpmiddel om de politieke 
ontwikkelingen te duiden. We wachten de volgende verkiezingen rustig af.

------------------------------------------------------------------------

URL to article: *http://www.denieuwereporter.nl/?p=830*

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********