Europese liberalen schaffen pinpas af [kosten: 60 Euro/jaar]

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  20 juli 2007
Auteur: Chris Hensen en Eva Smal
URL:    http://www.nrc.nl/economie/article741421.ece/Verdwijnen_pinpas_maakt_betalen_duurder


Vier vragen over nieuwe pas
---------------------------
Verdwijnen pinpas maakt betalen duurder - Europese betaalkaartenmarkt dreigt
geheel in Amerikaanse handen te komen.

In 2013 verdwijnt vrijwel zeker de Nederlandse pinpas ten gunste van een
Europees, en duurder, alternatief. Vier vragen over de nieuwe pas.


Rotterdam, 20 juli. Een Nederlandse vakantieganger staat in een campingwinkel
in Griekenland. Hij wil een fles ouzo en een stuk feta afrekenen. Maar hij
heeft geen contant geld op zak. Pinnen dan maar. Na het doorhalen van de
kaart verschijnt echter een foutmelding op het scherm. 'Dit betaalmiddel
wordt in deze winkel niet geaccepteerd.'

Pinnen in het buitenland kan lang niet overal. Hoewel geld opnemen in den
vreemde al een tijdje mogelijk is - sinds kort ook zonder exorbitante
kosten - accepteert nog steeds niet iedere winkel in Europa elke betaalpas.
De Europese Commissie wil dat veranderen. Binnen de Europese Unie moet
iedereen overal terecht kunnen met zijn betaalkaart. Onder dezelfde voor-
waarden en kosten uiteraard. Nationale betaalpassen moet dus Europees
inzetbaar worden. Daarvoor is een uniform systeem nodig voor pinbetalingen.

Vanaf 1 januari 2008 moeten alle EU-landen hiermee een begin maken.
Nederland hoopt in 2013 de transitie afgerond te hebben. Dan is het klaar
voor de zogeheten Europese betaalmarkt; de single European payments area
(SEPA).


1 Waarom wil de EU een Europees systeem voor kaartbetalingen?

Net als met de eurostekker (een universele stekker die de vele nationale
varianten moest vervangen) hoopt de EU met een uniform passysteem de
concurrentie onder aanbieders van betaalkaarten te vergroten. Immers,
alle nationale betaalpassen gaan nu de Europese markt op. Doordat er
meer concurrentie is, dalen de prijzen zegt de EU. Daar is de consument
uiteindelijk bij gebaat.


2 De pinpas moet dus concurreren met andere betaalpassen in Europa.
  Overleeft hij die strijd?

Waarschijnlijk niet. Alle betaalautomaten (terminals) in winkels moeten
namelijk geschikt worden gemaakt voor de komst van de 'Europees' geworden
passen. Als dat voor zowel de Nederlandse pinpas als voor nationale
betaalkaarten van andere EU-landen moet gebeuren, moet de campingwinkel op
Rhodos zijn apparaat voor minstens 30 passen ombouwen. Dat kost veel
geld. Efficienter is het ombouwen van de kastjes voor slechts enkele
passoorten.

De pinpas heeft echter een beperkte markt. De kans is dan ook klein dat in
andere landen alle terminals worden omgebouwd voor die paar kaarthouders
uit Nederland. Ondanks dat pinnen een van de efficientst georganiseerde
(dus goedkope) systemen in Europa is.


3 Wat voor pas hebben Nederlanders dan straks wel in hun portemonnee?

Het meest waarschijnlijk is een Maestro of V Pay kaart. Dat zijn de
debetkaarten van de Amerikaanse creditcardmaatschappijen Mastercard en
Visa. De systemen van Maestro en V Pay zijn namelijk in grote delen van
Europa al beschikbaar.

De EU is overigens wel huiverig voor deze systemen. Zo zou de hele
Europese betaalmarkt in handen komen van Amerikaanse bedrijven. Dat is
nadelig voor de privacy van Europese burgers: Maestro bewaart bijvoorbeeld
back-ups van betalingsgegevens in de VS. Bovendien spelen Europese
bedrijven zo geen rol meer in het betalingsverkeer binnen de EU.

Wiebe Ruttenberg, hoofd van de divisie marktinfrastructuur bij de Europese
Centrale Bank, riep daarom onlangs Nederlandse banken op zo snel mogelijk
te komen met een alternatief voor Maestro en V Pay. Een mogelijkheid zou
zijn om samen te werken met banken uit andere EU-landen om een nieuwe
Europese betaalpas te introduceren. Maar dat lijkt voorlopig nog ver weg.


4 Wordt die nieuwe pas niet veel duurder?

Die kans is aanwezig. De transactietarieven voor Maestro en V Pay liggen
een stuk hoger dan de prijs voor pinnen in Nederland. Een pinbetaling van
20 euro kost ongeveer 5 cent. Met een Maestro-kaart kost betaling van
hetzelfde bedrag zo'n 40 cent (zie inzet). In Belgie werd onlangs Maestro
geintroduceerd ter vervanging van de nationale Bancontact en Mr Cash
passen. Kort na de introductie verhoogde Maestro de tarieven.

Hoewel de transactiekosten meestal worden doorberekend aan de consument,
zijn Nederlandse winkeliers niet blij met zo’n verhoging. Ze
beschuldigen banken er zelfs van bewust niet met een alternatief te komen
voor Maestro en V Pay, omdat zij gebaat zouden zijn bij deze producten.
Pinnen wordt al jaren gedaan onder de kostprijs – waarschijnlijk een
erfenis van een haastige overgang van de fraudegevoelige, papieren
girobetaalkaarten naar het elektronisch betalen. Op Maestro en V Pay
zouden de banken meer kunnen verdienen.

Volgens de banken is dat onzin. Er wordt wel degelijk gedacht over
Europese alternatieven, maar dat zouden net zo goed Maestro en V Pay
kunnen zijn, zegt Gijs Boudewijn van de Nederlandse Vereniging van Banken.
„Bovendien leidt dat niet noodzakelijk tot prijsverhogingen.” De
banken sluiten weliswaar deals met Maestro en V Pay over de pintarieven,
maar zij onderhandelen op hun beurt weer met winkeliers over de
transactiekosten. Concurrentie vindt dus plaats op het niveau van de
banken, en niet op het niveau van de aanbieder van betaalpassen, aldus
Boudewijn.

Als het resultaat van de onderhandelingen een winkelier niet zint, kan hij
gewoon naar een andere bank overstappen. Op die manier zou de concurrentie
gewaarborgd moeten zijn. Toch blijft de vraag of Nederlandse banken wel
goede inkoopprijzen kunnen bedingen bij Maestro en V Pay. Volgens
Boudewijn zijn die bedrijven bekend genoeg met de Nederlandse tariefstruc-
tuur, en zouden ze 'wel uitkijken om met absurdprijsverhogingen te komen'.

Alternatief: betalen met een creditcard

In Nederland hebben ongeveer zes miljoen mensen behalve de betaalpas een
creditcard. De meeste zijn van Visa en Mastercard, en worden uitgegeven
via banken. Via organisaties als de ANWB en De Bijenkorf zijn ook
creditcards te krijgen.

Met een creditcard is het gemakkelijk om in het buitenland te betalen,
zelfs in minder ontwikkelde vakantiebestemmingen. Het zetten van een
handtekening is vaak voldoende, hoewel op steeds meer plekken tegenwoordig
een pincode moet worden ingetoetst.

Een verschil met de gewone betaalpas - een debetkaart - is dat het
bedrag pas aan het einde van de maand wordt afgeschreven, of naar keuze in
termijnen.

Naast dit voor sommigen gunstige uitstel van betaling, zijn uitgaven tegen
diefstal verzekerd, wordt de kaart op internet breed geaccepteerd en
kunnen uitgaven worden teruggedraaid - handig als het internetbedrijf
toch niet levert wat was besteld.

Toch betalen Nederlanders niet en masse met een creditcard: de kaart heeft
namelijk ook nadelen. Zo is er veel meer fraude met creditcards dan met
betaalpassen. De recente invoering van een pincode moet de fraudegevoelig-
heid verminderen.

Belangrijkste nadeel van de creditcard: de prijs. Per jaar kunnen de
kosten oplopen tot wel 60 euro voor een kaart met een limiet van 20.000
euro. Voor kaarten met een lagere limiet zijn de kosten vanaf ongeveer 20
euro per jaar.

Daarnaast kost geld opnemen met een creditcard per keer geld, terwijl dat
met een debetkaart binnen de EU gratis is. Regelmatig geld opnemen in de
vakantie kan dan behoorlijk oplopen.

Voor ondernemers kleeft er ook een nadeel aan de creditcard, tegenover
het voordeel dat geld snel wordt overgemaakt. Per transactie betaalt de
ondernemer een percentage aan de creditcardmaatschappij, gemiddeld 3
procent, met een minimum. Voor kleine bedragen kan dat erg ongunstig
uitvallen.

--------
(c) 2007 PCM

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********