Leren van fouten: D66 miste in 2002 'derde weg'

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

 Henk Vreekamp <vreek72 at HETNET.NL>,
>*Een* punt snap ik niet geheel: hoe verklaar je als fervent (strijdbaar)
>atheist en skepticus je eigen houding t.o. de ChristenUnie?

 Ik ben geen strijdbaar atheist en skepticus hoor, wel atheist en skepticus.

 Maar dat betekent dat men iets *nalaat* (geloven in dingen), niet dat men
 iets *doet* (het geloof van anderen bestrijden). Ik heb er niets tegen als
 mensen in dingen geloven die er niet zijn - als ik zelf maar niet hoef.

 Zelf zit ik exact in het politieke centrum. Vroeger zat D66 daar ook (soms
 zelfs een beetje links daarvan), tegenwoordig houdt D66 zich op aan de
 rechterkant van het CDA en is het politieke centrum op de ChristenUnie na
 leeg. Ik deel uiteraard hun geloof niet en mag op zondag graag naar Appie
 Heijn gaan maar verder kan ik mij heel wel vinden in de ChristenUnie. Rou-
 voet doet het heel goed; het is zonder meer terecht dat zijn partij wint.
 Ik vind dat de SP het ook heel goed doet; als ik links zou zijn dan zou
 ik zeker SP stemmen, beslist geen PvdA.

>Wat is je verschil met de zich ''liberaal'' noemende neoconservatieven?

 Ik vermoed dat het woord 'liberaal' momenteel bezig is opnieuw inhoud te
 krijgen (in Nederland zijn alle neoconservatieven 'liberaal' daar waar
 het in de States om een tegenstelling gaat). Vroeger was het duidelijk
 wat een liberaal was, tegenwoordig noemen de meest uiteenlopende mensen
 zich liberaal - zelfs GroenLinkser Halsema - erfgenaam van de PPR/PSP/CPN
 - noemt zich liberaal. Vroeger zou dat vloeken in de kerk geweest zijn.

 Zelf ben ik vrijzinnig-democraat. In Nederland zijn vrijzinnig-democraten
 nooit liberaal geweest. Vrijzinnig-democraten denken indeterministisch,
 liberalen deterministisch - om het belangrijkste onderscheid maar te noe-
 men. Liberalen twijfelen nimmer, ze weten zo precies hoe alles zit dat
 ze een spoor van ellende achterlaten. Ze wentelen de gevolgen van hun
 leefwijze graag op anderen af in plaats daar zelf voor op te draaien.

 Toevallig stond daar gisteren nog een aardig stuk over in de geschiedenis-
 bijlage van de Volkskrant - waarin de wetenswaardigheid dat er binnenkort
 ene M.H. Kleinsma in Groningen op de Vrijzinnig Democratische Bond promo-
 veert. De handelseditie van dat proefschrift zou dus eigenlijk door D66
 moeten worden uitgegeven - maar ja, dat mag dus niet van de sociaal-libe-
 ralen. In zo'n proefschift wordt hun geloof immers genadeloos blootgelegd
 en hun beweegredenen ontmaskerd.

>Waarom kan een atheist zowel liberaal (in de juiste zins des woords) als
>conservatief worden?

 Ik zou het niet weten. De hedendaagse liberaal is een compleet ander
 persoon dan die van vroeger. Individualisme verwerd tot egocentrisme,
 burgerschap tot consumentisme, de maatschappij verwerd tot economie.
 Vroeger kon men nog wel eens lachen met een liberaal, tegenwoordig nooit
 meer. Daar zijn ze veel te zelfingenomen voor. Eigenlijk denken atheis-
 tische liberalen dat ze zelf God zijn.

 Vooral liberalen die het over 'de toekomst' hebben (ze weten beslist niet
 wat dat is), zijn zo conservatief als de hel. Voor hen is 'de toekomst'
 weinig anders dan het in ere herstellen van het verleden ('globalisering'
 is toch echt hetzelfde als 'kolonialisme'). Ze weten precies hoe die toe-
 komst eruit behoort te zien (daar komt het determinisme weer om de hoek
 kijken) terwijl geen zinnig mens kan weten hoe welke toekomst dan ook
 eruit zal zien (dat is dus het indeterminisme - en ja: er bestaat dus
 meer dan 1 toekomst).
 Hetzelfde geldt trouwens voor het verleden (ook het verleden ligt niet
 vast, ook het verleden is heel iets anders dan de meeste mensen denken,
 er bestaan verschillende verledens en een verleden kan zelfs ophouden te
 bestaan) - maar ja, daar wil menigeen, liberaal of niet, niet aan. Al die
 onzekerheid vindt men maar niets, dan maar liever een geloof tussen de
 oren.

 Een mooi verhaal dat al wat indeterministisch zij heel precies inkleurt.


 Marc Fluks, Amsterdam

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********