nu ook Lousewies (volkskrantweb)

Fri Aug 4 09:00:56 CEST 2006

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Jasper Diekema schreef op Friday, August 04, 2006 2:34 AM :
<...>
> Ook Van der Laan weg uit parlement
>
<...>
Lousewies van der Laan, fractievoorzitter van D66, verlaat de Kamer

Door Petra de Koning

Den Haag, 4 aug. Lousewies van der Laan, fractievoorzitter van D66, verlaat de
Tweede Kamer. Met haar vertrek wil ze ruim baan geven aan lijsttrekker
Alexander Pechtold.

Het was, zegt D66-fractievoorzitter Lousewies van der Laan, "een ongelooflijk
dilemma". Ze houdt van de politiek (een "heerlijk bedrijf") en van haar partij
en de fractie (een "warme club"). "Het is een verschrikkelijk idee dat ik hier
op 23 november niet meer zit."

Tot komend weekeinde had Lousewies van der Laan zich kunnen aanmelden voor de
kandidatenlijst van D66 voor de Tweede Kamer. Maar dat doet ze niet. Na de
verkiezingen van 22 november houdt ze op met haar werk als Kamerlid.

Het 'dilemma' van Lousewies van der Laan was Alexander Pechtold, die eind juni
tijdens een speciaal partijcongres werd gekozen als lijsttrekker van D66. Van
der Laan, zijn belangrijkste tegenkandidaat, verloor met een verschil van 257
stemmen. Pechtold zei toen dat Van der Laan en hij samen zouden "optrekken" om
D66 weer groot en succesvol te maken. "Absoluut", zei Van der Laan, op de
eerste rij.

U wilde toen nog graag Kamerlid blijven?

"Ja. Ik ben dol op deze baan. En in alle bescheidenheid mag ik, denk ik, wel
zeggen dat het me goed afgaat. Maar op een gegeven moment moet je wat je zelf
wilt afwegen tegen wat het beste is voor de partij. Ik heb een analyse
gemaakt. De partij heeft gekozen voor de lijn en de koers van Alexander
Pechtold. Dat moet een duidelijke lijn en een duidelijke koers zijn om de
partij tot volle bloei te laten komen. Iedereen weet waar ík voor sta en ik
ben niet het type dat opeens van standpunt verandert."

Wat heeft Pechtold sinds zijn lijsttrekkersverkiezing in juni gedaan om u
erbij te houden als Kamerlid?

"We hebben het er afgelopen dinsdag over gehad door de telefoon. Hij deelde
mijn analyse. Hij vindt net als ik het Mark-Rita-model van de VVD niet
geloofwaardig (Mark Rutte en Rita Verdonk hadden al vóór de
lijsttrekkersverkiezing van hun partij gezegd dat ze bij verlies elkaars
nummer twee op de lijst zouden zijn, red.)"

Pechtold wil u er niet bij hebben?

"Het gaat nu om het partijbelang. We staan in de peilingen op twee zetels. Het
heeft de partij lange tijd ontbroken aan duidelijkheid. Alexander en ik kunnen
honderd punten uit ons verkiezingsprogramma bedenken waarover we het eens
zijn. Maar welke drie worden je hoofdpunten? Wat zijn de identiteitsbepalende
elementen? Thom de Graaf (oud-D66-leider, red.) zei in een interview dat D66
onder mijn leiding een liberale partij zou worden. Voor Alexander gaat het om
de relatie tussen burger en overheid. Bestuurlijke vernieuwing is voor mij een
onderdeel, maar ik zou dat nooit bij mijn top drie noemen."

Noemt u eens een voorbeeld van iets waardoor onduidelijkheid had kunnen
ontstaan tussen u en Pechtold als u Kamerlid was gebleven?

"Bolkestein heeft wel eens gezegd dat een politicus één of twee dingen
meemaakt in zijn loopbaan die vormend zijn. Voor mij is dat de missie naar
Uruzgan (D66 was daar tegen, red.). Dat je dreigt met een kabinetscrisis maar
niet doorbijt, dat is voor mij karakterbepalend geweest. Zo wilde ik het nooit
meer."

U vond dat D66 toen een kabinetscrisis had moeten veroorzaken."

"Ja, en Alexander hoorde bij de mensen die vonden van niet. Uiteindelijk
draait het om zulke momenten. Het gaat er ook om: hoe profileer je je? Doe je
dat op een activistische, radicale manier of juist niet? Alexander had kritiek
op de fractie. Hij zei over Taïda Pasic (het Kosovaarse meisje dat Nederland
werd uitgezet, red.) dat je in zo'n geval als partij niet de vijftiende
woordvoerder moet willen zijn, maar dat je pas na twee weken met een analyse
moet komen. Ik denk: heel Nederland is ermee bezig en dit is een illustratie
van de manier waarop Verdonk de regels toepast. Ze doet dat zo minimaal
mogelijk. D66 staat voor een ruimhartig beleid."

Deed Pechtold dinsdag, in het gesprek met u, een beroep op u om te blijven?

"Nee."

Vond u dat jammer?

"Laat ik het zo zeggen: er waren fractieleden die dat wel deden en dat was
leuk. Het geeft een fijn gevoel. Maar ik had het niet van Pechtold verwacht,
dus dan ben je niet teleurgesteld. Het bestuur deed het ook niet. Ik wilde
graag persoonlijk met de partijvoorzitter praten, Frank Dales. Die stuurde een
sms'je vanaf zijn vakantieadres: als het dringend was, moest ik maar met de
vice-voorzitter praten. Dat heb ik gedaan."

Hoe lang duurde uw gesprek met Pechtold?

"Tien minuten, denk ik. Het was een zakelijk gesprek."

Was het voor het eerst dat u en Pechtold spraken over een mogelijke
rolverdeling na de verkiezingen?

"Hij heeft me uitgelegd hoe hij de fractie wil leiden. Hij wil een strakke
regie. Hij gaf het voorbeeld van de SP waar Jan Marijnissen de politieke lijn
bepaalt. Dat is anders dan de manier waarop ik het heb gedaan en vóór mij
Boris Dittrich. Fractieleden kregen vertrouwen en veel vrijheid. Ik vond dat
een prettige manier."

Speelde dat mee bij uw beslissing om niet door te gaan als Kamerlid?

"Ik heb er geen probleem mee om nummer twee te zijn. Ik wil wel de ruimte
hebben voor mijn ideeën. Maar in mijn overweging gaf het partijbelang de
doorslag. Er is ook niks mis met strak leiderschap en misschien werkt het
prettig."

Kunt u zich voorstellen dat uw vertrek schadelijk kan zijn voor D66? U kwam in
2003 met 58.588 voorkeursstemmen in de Kamer, bij de lijsttrekkersverkiezing
kreeg u steun van bijna de helft van de partij.

"Dat kan, maar er is ook een risico dat ik schade aanricht door te blijven.
Dat ik Alexander voor de voeten loop. Dat is het dilemma waar ik lang over heb
nagedacht. Ik wil dat duidelijk is dat ik Alexander steun en ik denk dat ik
dat het beste doe door weg te gaan. Het was een moeilijke beslissing. Het
voelt alsof een relatie uitgaat terwijl je daar nog niet aan toe bent. Ik voel
me ook best verdrietig. Ik zal tijd nodig hebben om dit te verwerken. Ik maak
mijn mandaat af tot de verkiezingen. Het zal zwaar worden om daarna de dozen
in te pakken. Maar tijd heelt alle wonden."

Wat gaat u doen?

"Geen idee."

Terug naar het Europees parlement of de Europese Commissie?

"Dat ligt niet voor de hand. Ik ga nadenken. Als je op een prachtig bospad
loopt, kijk je niet naar de zijpaden. Maar als het pad doodloopt en je staat
stil, dan ga je die zijpaden wel zien."

Ook Boris Dittrich, de voorganger van Lousewies van der Laan als
fractievoorzitter van D66, stapt op. Dat maakte hij gisteravond bekend tijdens
een interview in het actualiteitenprogramma Netwerk. Dittrich verlaat de
politiek na de verkiezingen van 22 november.

"Het is tijd voor andere mensen" in de D66-fractie, aldus Dittrich. Zelf wil
hij, na 12,5 jaar in de Haagse politiek, "zijn talent elders gebruiken". Hij
weet nog niet precies wat hij gaat doen, maar ambieert een internationale
functie, "bijvoorbeeld iets in de sfeer van de Verenigde Naties".

Dittrich stapte in februari dit jaar op als fractievoorzitter van D66. Hij zei
destijds niet langer aan te kunnen blijven na zijn "politiek-tactische fouten"
in de discussie over de Nederlandse missie naar Afghanistan. Na aanvankelijk
verzet tegen de missie ging D66 alsnog akkoord.

Boris Ottokar Dittrich (Utrecht, 1955) zat sinds 17 mei 1994 voor D66 in de
Tweede Kamer, van 2003 tot begin 2006 als fractievoorzitter. Eerder was hij
advocaat in Amsterdam, rechter in Alkmaar en fractievoorzitter voor D66 in de
deelraad Amsterdam-Zuid.

met vriendelijke groeten,

Martin Lentink

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********