Politiek / Cijfers als nieuwe religie

[Elma Ouwehand]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Op 21-apr-2006, om 13:23 heeft Fritz van Rikxoort het volgende  
geschreven:

> REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
> Een goed verhaal over onze verbureaucratiseerde overheid, haar  
> papieren wereld,
> losgezongen van de (dagelijkse) werkelijkheid en mensenlijk  
> redelijkheid.

redelijk goed stuk, dank fritz, maar ik moest het helemaal uitlezen  
om te begrijpen waarom ik het er niet helemaal mee eens was.
>
> Politiek / Cijfers als nieuwe religie
> door Hans Goslinga en Marcel ten Hooven
> http://www.trouw.nl/deverdieping/overigeartikelen/article289181.ece/ 
> Politiek+%2F+Cijfers+als+nieuwe+religie
>
> Na het zoveelste zinloze, tonnen verslindende overheidsproject dat  
> aan de buitenwereld werd verkocht als een succes,

alleen heeft het verschijnsel helemaal niks met religie te maken,  
behalve dat religie iets is dat we allen zo nodig moeten respecteren.  
ik hoorde vanmorgen op radio 747 dat het de week van de filosofie is,  
en dat filosofie het zoeken naar de relatieve waarheid is. relatief  
in de zin van bepaald door tijd en plaats en nog zowat factoren. en  
cijfers geven altijd de waarheid weer, denken velen. ik niet.
>
> ,,Niemand was geïnteresseerd in de werkelijkheid, die liet zien dat  
> we voor een ton slechts veertien moeders twaalf lessen Nederlands  
> konden geven. De rest ging op aan projectkosten, coördinatoren,  
> logistiek, diners. Bij de LOI waren we veel goedkoper uit geweest."

precies. huur die dan ook in. financiële slaapkoppen.
>
> Cuyvers besloot toen, bijna zes jaar geleden, bij de Gezinsraad weg  
> te gaan. Hij verliet de gesubsidieerde sector en begon zijn eigen  
> bureau, Family Facts, dat overheden, politieke partijen en  
> particuliere opdrachtgevers adviseert over gezinsbeleid, jeugdzorg,  
> opvoeding. Eind jaren negentig brak hij ook met de PvdA, waar  
> volgens hem een taboe heerste op het denken over het gezin

en niet alleen bij de pvda.
en het gezin heeft er imo weer niet zoveel mee te maken.
het gaat imo om nadenken over onbetaald maar o zo noodzakelijk werk.  
zoals nederlands leren aan allochtone moeders. goed opvoeden van  
(jonge) kinderen.
(ik houd me in, ga nu nIET over de verantwoordlijkheid van  
(allochtone) vaders uitweiden)

> , en trad hij toe tot het CDA. De econoom Lars Bovenberg, ook een  
> CDA'er, en hij zijn de geestelijke vaders van de  
> levensloopregeling, die beoogt mensen een grotere keuzevrijheid te  
> geven om werk, zorg en vrije tijd naar eigen voorkeur te combineren.

ik juich bravo
>
> Dankzij zijn ervaring in zowel de semi-overheidssfeer als de  
> particuliere sector, kan Cuyvers als weinig anderen oordelen over  
> de verspilling van publiek geld en de onmacht van de overheid om  
> problemen efficiënt aan te pakken. Dit crisisverschijnsel houdt  
> volgens hem verband met het fenomeen dat schijn en werkelijkheid in  
> het beleid door elkaar lopen.

het is imo een wet van murphy. een uurtje vergaderen over miljoenen  
verslindend bouwproject, en dan de rest van de dag over de kleur van  
de bijbehorende overdekte fietsenstalling, want daar denkt iedereen  
verstand van te hebben? hoge (overheids)functionarissen moeten de  
schijn van deskundigheid ophouden terwijl ze hooguit een deel van de  
werkelijke problemen kunnen  overzien.
met name het onbetaalde, en dus ongekwantificeerde en dus onzichtbare  
werk kennen veel hogere functionarissen helemaal niet. (het opvoeden  
van allochtone kinderen in het gezin b.v.)
>
> In de afgelopen zes jaar heeft Cuyvers nieuwe ervaringen opgedaan  
> met de 'cijferreligie'. Zo noemt hij het verschijnsel dat de  
> overheid in haar beleid volledig vertrouwt op cijfermatig onderzoek  
> van planbureaus als het CPB en het SCP. Het Centraal Planbureau en  
> het Sociaal en Cultureel Planbureau houden volgens hem de illusie  
> in stand dat alles meet- en weegbaar is en in objectieve getallen  
> weer te geven.

ja. zucht.
maar het zou al helpen als dergelijke instellingen ALTIJD de post  
'onzichtbaar werk' p.m. zouden opvoeren zodat iedereen kan zien dat  
er iets belangrijks niet moet worden vergeten.
er zijn trouwens economen (geweest) die over het onzichtbare werk  
zinnige dingen hebben geschreven. maar dat is geen mode nu. komt wel  
weer.
>
> ,,Op een bepaald moment zijn we gaan denken dat kennis zuiverder  
> was dan geloof.

eigenlijk vind ik dat. ja. kennis is zuiverder dan geloof. bij kennis  
is er in ieder geval nog ENIGSZINS een bewijslast van beweringen.
maar dat vindt men in Trouw natuurlijk niet. ;)

> Kennis en cijfers zijn de plaats in gaan nemen van religie, om te  
> voorzien in de menselijke behoefte het handelen zin te geven.

nou nee. imo om achteraf een rechtvaardiging te breien voor mogelijk  
zeer onrechtvaardige handelingen?

> Cijfers hebben een goddelijke status gekregen. Ze geven houvast.  
> Degenen die ze uit de ingewanden van een computer te voorschijn  
> kunnen toveren zijn de 'hogepriesters van de cijferreligie'. Net  
> zoals hun collega's uit vroeger tijden dat waren toen ze de  
> toekomst nog uit de ingewanden van dieren voorspelden.

nou nee.
in vroeger tijden werd je een kopje kleiner gemaakt als je de  
hogepriester tegensprak.
nu kan iedere IT-er die kan rekenen tegengeluiden geven.
maar of er naar je geluisterd wordt, dat wordt weer door heel andere  
factoren bepaald.
>
> ,,Cijfers geven de schijn van objectiviteit. Dat geeft degene die  
> over de cijfers beschikt alle ruimte voor manipulatie, om zijn  
> eigen virtuele werkelijkheid te scheppen.

precies. en met welk doel, dat is de hamvraag.
meestal ter meerdere eer en glorie van de schrijver/spreker/ster, of  
op zijn minst om iets toe te dekken dat beter uitgesproken zou kunnen  
worden.
>
> ,,Het probleem is dat iedere reflectie op de relativiteit van  
> cijfers afwezig is. Dat wil niet zeggen dat ik mensen van kwade  
> trouw beschuldig.

nou, ik eigenlijk wel.
ik kan me niet voorstellen dat een hoge ambtenaar dit verschijnsel  
(cijferfetisjsime) niet begrijpt.
en wel ten eigen bate aanwendt.
kwade trouw.
>
> Dat cijferfetisjisme dringt volgens hem door in de haarvaten van de  
> samenleving. ,,Zonder cijfers weten instellingen zoals de school  
> zich geen raad meer. Kinderen worden getoetst, dan heb je cijfers  
> over hen. Dat is niet erg, zolang die cijfers een hulpmiddel zijn.  
> Zo ziet de ervaren onderwijzer ze ook. Mijn kinderen zaten op een  
> school, met een geweldige directeur, naar wie ze luisterden op de  
> middelbare scholen in de buurt. Dan zei hij: 'Hier is Henk, Henk  
> doet het goed'. Dat advies namen ze serieus. Nu zitten er nieuwe  
> mensen op die scholen. Zij kijken uitsluitend naar cijfers en  
> hebben lak aan zijn oordeel. De Cito-toets is heilig. Dus wat doen  
> de basisscholen? Die gaan de kinderen in de Cito-toets trainen.  
> Mijn jongste kind zit in groep 3 en heeft nu al de pre-Citotoets  
> gedaan."

hele domme ontwikkeling ja.
maar uit eigen praktijk als verdediging tegen onredelijke verlangens  
van zeer mondige (maar pedagogisch niet zo heel goed onderlegde)  
ouders is een cito score wel handig. om te hoog grijpen te ontraden.
om een kind een mislukte brugperiode met alle frust van dien te  
besparen.
was mijn ervaring. hoewel dat risico van mij best genomen mag worden  
als kind en ouders dat willen.
die zijn dan verantwoordelijk. niet de school. leg dat maar vast op  
papier.
>
> ,,Vertrouw nou op de professionals, zou ik zeggen. De leraar, de  
> dokter, de rechter.

helemaal mee eens.
maar niet met de eer die door de schrijver aan de aanhang van fortuyn  
gegeven wordt.
>
> ,,Die productie van foute wereldbeelden als gevolg van het  
> cijferfetisjisme draait nog altijd door. Den Haag gelooft er nog  
> steeds in. Maar de kwaliteit van een verpleeghuis meet je niet met  
> kengetallen over het aantal douchebeurten.

nou, ik vind van wel, wel elke dag een douchebeurt, voldoende 'goed'  
personeel 'aan het bed', kan je tellen.
'goed' kan je niet tellen, maar wel door een inspectie laten bepalen
doorligwonden kan je ook tellen trouwens.

en goed betalen helpt vast en zeker.
(ik heb in mijn leven minstens 3x5x2x365 =  10.950 luiers verschoond  
(ook nog moeten wassen indertijd). onbetaald.
gelukkig kinderluiers. voor volwassenen luiers verschonen koos ik niet.
hoeveel van jullie snappen waar ik het over heb? )

het voortgezet onderwijs betaalde trouwens OK. het onbetaalde  
huishouden dus niet. ;}

> Max Weber waarschuwde al een eeuw geleden dat de bureaucratie ook  
> de moraal zou wegnemen. Hééft hij gelijk gehad!

nou, nee. vergeet niet waar dat verzet tegen de moraal vandaan kwam.
weg met de priester!
maar vervang hem niet door een burokraat, dat vind ik ook.

> als je je beleggingen daarop gebaseerd had. Het is echter hetzelfde  
> als het project met allochtone moeders: we willen het niet echt weten.

en daar gaat het om: WIE wil het niet weten, WIE wil op een  
comfortabele stoel goed betaald blijven vergaderen en zo?
gelegitimeerde luiheid?

> Het gaat erom te begrijpen waar de wortel van het probleem zit. Er  
> zijn maar heel weinig mensen die bewust manipuleren, waar echt  
> sprake is van kwade trouw. Ik spreek niet voor niets van het geloof  
> in cijfers. Het is een negatief resultaat van het  
> Verlichtingsdenken, het denken waarvan we allemaal op school  
> geleerd hebben dat het ons heeft bevrijd uit de slavernij van het  
> bijgeloof. Niet dus.

wel dus!

het gaat erom wie de macht heeft en hoe die wordt ge/misbruikt.

> De rationaliteit heeft zijn eigen dogma opgeleverd: Meten is Weten.  
> Mensen worden gereduceerd tot hun 'kengetallen'. En geloof me, dat  
> voelen ze.''

helemaal waar.
misbruik van statistiek, daar gaat het over. foufoutfout. :(
>
> ,,De veiligheidsmonitoren zeggen dat het beter gaat met de  
> veiligheid op straat. De burgers vinden het nog steeds een  
> klerezooi. Door die prestatie-indicatoren verplichten wij de  
> politie om fictieve cijfers te presenteren. Ga met agenten op  
> straat praten en zij vertellen een andere werkelijkheid, die van de  
> mensen van vlees en bloed. En het is het verschil tussen die twee  
> werkelijkheden waarop de politiek wordt afgerekend."

ja, en we hopen dat het niet helemaal tot een gewapende revolutie  
hoeft te komen. tenminste ik wel.
politici gewoon luisteren naar ambtenaren met gezond verstand en  
ervaring in het veld, en naar de klanten.
ook al zijn er niet overal cijfertjes over.
nog eentje uit de oude doos? MAS = Mutual Acclamation Society. de  
vereniging voor wederzijds applaus. Den haag als kaasstolp. weg ermee.

gr elma
**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********