Voor de liefhebber de nieuwsbrief WAO van de PvdA

Fri Jun 24 14:52:08 CEST 2005

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

1.         PvdA Alternatief voor de WIA.

Voorstellen van de PvdA voor aanpassing van de huidige WAO maken de ingewikkelde WAO-herziening van het kabinet overbodig. Voor burgers en bedrijven zijn de PvdA voorstellen 1 miljard euro gunstiger dan de kabinetsplannen. Wij kiezen voor verbetering van het huidige beleid, in plaats van een buitengewoon complex en duur nieuw stelsel. 

Uit een doorrekening door het Centraal Planbureau blijkt dat met aanpassingen van de huidige WAO het aantal mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering sterker afneemt dan in de kabinetsplannen. Voor burgers en bedrijven zijn de PvdA voorstellen 1 miljard euro gunstiger dan de kabinetsplannen. De PvdA kiest voor verbetering van het huidige beleid, in plaats van een buitengewoon complex en duur nieuw stelsel.   

De PvdA stelt onder andere voor de Pemba-boete te behouden, de bijverdiensten bij werk te verruimen en een bonus in te voeren voor werkgevers die een bovengemiddeld aantal arbeidsongeschikten in dienst hebben.

De PvdA plannen zorgen er voor dat mensen makkelijker kunnen bij verdienen en dat ook oudere WAO-ers aan de slag komen. De voorstellen verbeteren de inkomensbescherming voor volledig arbeidsongeschikten, leiden tot verbetering van de prikkels om werk te zoeken en tot verbetering van de kansen om werk te vinden. Deze besparing creëert voldoende ruimte om de strenge herkeuring van bestaande gevallen, die thans plaatsvindt, ongedaan te maken. Het volledige voorstel plus de doorrekening van het CPB kunt u hier lezen.

2.      WAO-akkoord slechts uitstel van executie 

Het kabinet en de coalitiepartijen blijven halsstarrig vasthouden aan invoering van een dure en buitengewoon complexe nieuwe WAO, de WIA. Alleen de invoering van gekunstelde concurrentie tussen UWV en verzekeraars wordt een jaar uitgesteld. Dit blijkt uit de brief die minister De Geus 22 juni jl naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. De PvdA vindt deze houding onbegrijpelijk. Door invoering van de WIA nemen de lasten toe, het aantal mensen dat zijn baan zal verliezen, stijgt ook en de inkomensonzekerheid voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten groeit. De coalitie blijft maar de samenleving verliest.

Werkgevers kunnen vanaf 2007 de regeling voor gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid onderbrengen bij private verzekeraars in plaats van UWV. Dat kost bij verzekeraars meer dan bij UWV. Om werkgevers daarvoor te compenseren, wil het kabinet vanaf 2007 lastenverlichting geven. De regering wil dus lastenverlichting geven om verzekeraars in het zadel te helpen. Ook dit vindt de PvdA onbegrijpelijk. 

Als alternatief voor de dure en ingewikkelde stelselwijziging van het kabinet stelt de PvdA voor om de huidige WAO te hervormen. Doorrekening van PvdA-plannen door het CPB heeft laten zien dat daarmee de jaarlijkse WAO-instroom meer daalt dan door invoering van een nieuw stelsel. Ook komt het totale aantal arbeidsongeschikten lager uit bij aanpassing van de huidige WAO. Volgens CPB-berekeningen van vorige week leiden de kabinetsplannen tot een jaarlijkse lastenverzwaring voor burgers en bedrijven van 200 miljoen euro. De aanpassingen die de PvdA voorstelt, leiden daarentegen tot een lastenverlichting van 600 miljoen euro. 

Jet Bussemaker verbaast me over het gedraai van de coalitiepartijen: 'CDA en D66 hebben steeds gepleit voor volledige privatisering. De VVD wilde alles behalve hybride uitvoering. Het einde van het liedje is dat alle coalitiepartijen het hoofd in de schoot hebben gelegd, en De Geus zijn zin hebben gegeven. Kan iemand mij uitleggen waarom ze nu zo blij reageren?'

Dinsdagnacht besloten de coalitiepartijen tot een jaar uitstel van een onderdeel van deze wet, de concurrentie tussen verzekeraars en UWV. In 2007 wordt deze concurrentie alsnog ingevoerd, inclusief kunstmatige premieverhoging voor bedrijven die zich niet willen aansluiten bij een private verzekeraar. Het WAO-akkoord is daarmee niets anders dan uitstel van executie. 

Onlangs heb ik binnen het bestaande voorstel een succesje kunnen boeken. Minister De Geus heeft namelijk toegezegd dat werkgevers toch een no-risk polis en een premiekorting zullen krijgen als ze iemand in dienst nemen die 15% tot 35% arbeidsongeschikt is. 

3.      Wouter Bos over de WAO

De derde woensdag van mei is sinds een paar jaar verantwoordingsdag. Het kabinet legt die dag verantwoording af over de begroting van het voorgaande jaar. Dit jaar heeft Wouter Bos onder andere nadruk gelegd op het kabinetsbeleid rond de WAO. Hieronder zijn kunt u een deel van zijn inbreng lezen.

'Op een heel ander gebied zijn de resultaten prachtig: de WAO instroom is in 2004 enorm gedaald omdat de maatregelen die een paar jaar geleden door Vermeend, Hoogervorst, Zalm en Kok werden ingevoerd (de PEMBA, de Wet Poortwachter) goede maatregelen blijken te zijn. De daling van de WAO-instroom is een echte, dat wil zeggen het gaat om minder mensen die arbeidsongeschikt worden en meer mensen die aan het werk blijven. Een resultaat om trots op te zijn.

Nu is een andere doelstelling van deze hele verantwoordingsexercitie dat we met elkaar proberen te leren van resultaten. Als iets goed gaat moet je het zo laten. Als iets fout gaat moet je iets anders verzinnen.

Dit kabinet doet het precies andersom. Als iets fout gaat, laten ze het bij het oude en gaan ze onverdroten door. Kijk naar de voorbeelden die ik net gaf over de economie.

Maar het omgekeerde is helaas ook waar: als iets goed gaat, gaan ze het helemaal anders doen. Dat geldt voor de WAO. Kan iemand me hier uitleggen waarom, als we voor het eerst sinds jaren goede resultaten boeken bij het verminderen van het aantal WAO-ers, nu het hele systeem weer overhoop moet worden uitgehaald? En wil die persoon, de Minister President neem ik aan, mij dan ook uitleggen waarom als het aantal WAO-ers lager wordt, en de kosten van de WAO dus ook dalen, er door dit kabinet een beleid gevoerd wordt waardoor de premies juist omhoog gaan? En kan hij dan ook uitleggen waarom hij een nieuw WAO-systeem waarin het aantal WAO-ers vooral daalt omdat ze van de WAO naar de bijstand gaan verkiest boven de huidige praktijk waarin we zien dat een daling van de WAO gewoon eerlijk betekent dat mensen aan het werk blijven?'

4.      Mondelinge vragen nav uitzending Zembla

Donderdag 21 april besteedde Zembla een hele uitzending aan de herkeuringen in de WAO. De titel van de uitzending was 'Fatale herkeuring'. Gelijk na het zien van deze aflevering heb ik minister De Geus naar de Tweede Kamer geroepen.

Ik heb hem om een reactie gevraagd op de uitzending van Zembla en ook op de uitkomsten van het meldpunt van de Nederlandse federatie van kankerpatiëntorganisaties. Ik wilde weten of hij vindt dat er nog steeds volgens de menselijke maat wordt gekeurd. Daarnaast vroeg ik of hij onderzoek wil doen onder de keuringsartsen om te kijken hoe zij zelf de herkeuringen ervaren.  

 Minister De Geus blijft echter bij zijn eerdere constatering dat de eerste voorlopige resultaten van de herkeuringsoperatie hoopgevend zijn. Immers het is positief als zo min mogelijk mensen volledig invalide zijn. De discussie moet niet op basis van individuele gevallen gevoerd worden aldus de minister. Hij is niet bereid om een onderzoek onder de keuringsartsen te verrichten. Volgens de minister is er binnen het UWV voldoende ruimte voor de artsen om professioneel te kunnen werken. Zelf krijg ik regelmatig (vaak anonieme) brieven en emails van artsen waaruit het tegendeel blijkt.

Opnieuw was de reactie van de minister teleurstellend. Hij gaat niet in op de cijfers en durft maar niet te erkennen dat het beleid veel schrijnende gevallen oplevert. Vanuit de oppositie zal ik me blijven inzetten voor terugkeer van de menselijke maat.

5.      Kamermeerderheid voor erkennen van vermoeidheidsziekten

Eind april heeft de Tweede Kamer een motie van GroenLinks, mede-ondertekend door de PvdA, aangenomen die oproept tot erkenning van chronische vermoeidheid (ME/CVS) als officieel erkende ziekte. 

Verzekeringsartsen lijken onzorgvuldig te opereren bij het beoordelen van ME/CVS-patiënten in het kader van de (herbeoordeling voor de) WAO. In plaats van een strikt individuele claimbeoordeling generaliseren sommige artsen. Ook minister Hoogervorst ging enige tijd geleden de mist in door te stellen dat hij ME/CVS niet als ziekte beschouwt. Daarmee week hij af van het standpunt van de Gezondheidsraad om ME/CVS in de praktijk wel degelijk te erkennen als ziektebeeld. Zeker nu duizenden mensen met een WAO-uitkering onder de 50 jaar versneld worden herkeurd, is het van groot belang dat de politiek een duidelijk signaal afgeeft.

De motie stelt dat ME/CVS een officieel erkende ziekte is en als zodanig in de keuring voor de WAO moet worden beschouwd. Verzekeringsartsen mogen mensen dus niet op voorhand een WAO-uitkering weigeren als zij CVS/ME hebben. Zoals bij alle ziektebeelden moet een verzekeringsarts voor de WAO vaststellen wat de feitelijke beperkingen van mensen zijn. Het is niet relevant welk ziektebeeld daaraan ten grondslag ligt.

De motie vroeg minister de Geus deze heldere lijn zo snel mogelijk aan alle verzekeringsartsen van het UWV te melden. Tijdens de komende debatten over ME/CVS en over de herkeuringen in de WAO zal de PvdA beide ministers aan deze motie herinneren.

6.      Hoorzitting WIA

Op 14 april jl. heeft de Tweede Kamer mede op initiatief van de PvdA een hoorzitting gehouden over het kabinetsvoorstel over de invoering van de WIA. Wetenschappers, verzekeraars, belangbehartigers en vertegenwoordigers van de vakbonden en werkgeversorganisaties waren deze middag aanwezig. Opvallend is dat er van alle kanten zeer forse kritiek op het wetsvoorstel is.

Bureaucratisch, onuitvoerbaar en niet uit te leggen zijn de veel genoemde kritieken. Vooral het wetsvoorstel voor gedeeltelijk arbeidsgeschikten, de WGA, lag onder vuur. Ten eerst is het voor de meeste deskundigen onduidelijk waarom er is gekozen voor een combinatie van publieke en private uitvoering. 'Het is de slechtste van alle mogelijke opties', zo vatte econoom Hugo Keuzenkamp het samen. Een kort verslag van de hoorzitting kunt u hier lezen.

7.      Meldpunt herbeoordeling WAO

De PvdA maakt zich steeds meer zorgen over de verontrustende berichten die ons op basis van het meldpunt bereiken. In 70% van alle meldingen zijn mensen volledig of bijna volledig (0-15% arbeidsongeschikt) goedgekeurd. Voor mensen die voorheen 80-100% arbeidsongeschikt waren geldt nu vaak dat zij volledig of bijna goedgekeurd. Het gaat hier om 56% van de gevallen.

Naast het feit dat veel mensen hun uitkering geheel of gedeeltelijk kwijtraken bereiken ons ook een aantal andere verontrustende berichten. Veel mensen geven aan dat zij zich tijdens de herkeuring niet serieus genomen voelen, dat er veel onbegrip is over hun ziektebeeld en dat zij zich vaak vogelvrij verklaard voelen bij de keuringsartsen.

Tot slot valt op dat mensen voor de meest vreemde beroepen in aanmerking komen, in vergelijking met waar zij voor opgeleid zijn. Zo kon een verloskundige uitbener of machinist van een kleine graafmachine worden. Iemand die een NS-lokettiste was kon wel slachter worden en een secretaresse kwam in aanmerking voor de baan van kippenplukker.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********