Tekst brief coalitie-troika (was: Na ASO ook de coalitie)

[Martijn Meijering]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

http://www.limburger.nl/Pagina/0,7090,31-1-2574--2644365-1438-730825-,00.html
>
> "
> Marktwerking in de zorg lijkt niet de beste oplossing
>
> Het kabinet verwacht veel heil van de marktwerking in de
> zorg. Maar volgens Jacques Teuwen wordt niemand er beter
> van, hooguit de verzekeraars.
>
> De professionals in de zorgsector, specialisten, huisartsen,
> fysiotherapeuten, tandartsen, apothekers, verpleegkundigen,
> ze zien allen in dat door vergrijzing de zorg onbetaalbaar
> dreigt te worden en dat ingrepen, hoe pijnlijk ook,
> noodzakelijk zijn. De vraag is echter of de richting waarin
> het beleid zich nu ontwikkelt, de juiste is.
>
> Die richting leunt eenzijdig op het marktprincipe als
> richtsnoer.

Daar ben ik het niet mee eens. Verzekeringsplicht, basisverzekering,
zorgtoelage, het beschermde beroep arts, het zijn allemaal vormen van
overheidsingrijpen. En terecht, want de markt is niet in staat tot
solidariteit. Over de invulling kan nog het nodige worden opgemerkt, maar
dat de ingezette richting eenzijdig zou leunen op marktwerking lijkt me
aantoonbaar onjuist. Wel is het zo dat de zorgsector de marktwerking
jarenlang vakkundig heeft weten te traineren. Als je dat probeert te
compenseren, is het niet vreemd dat het soms lijkt alsof het alleen maar
om marktwerking zou gaan. De werkelijkheid is naar mijn mening dat de
marktwerking niet zozeer het enige richtsnoer is als wel het voornaamste
twistpunt, omdat het de meeste gevestigde belangen raakt.

> De ingrepen die minister Hoogervorst in de laatste paar jaar
> heeft gedaan, lijken alleen maar te resulteren in een
> verhoging van de kosten voor de burger en een afnemende
> beschikbaarheid en kwaliteit van de zorg.

Is dat zo?

> Ook de invoering van het eigen risico in de zorgwet is niet
> te begrijpen. Allereerst niet uit een oogpunt van sociale
> rechtvaardigheid. De term 'eigen risico' roept alleen al
> vraagtekens op! Is de noodzaak voor chronisch zieken om
> medische zorg te gebruiken vergelijkbaar met de behoefte van
> een automobilist aan een carrosseriebedrijf?

Nee. Maar iets van drempel opwerpen zodat mensen niet voor ieder
wissewasje naar de dokter stappen lijkt me goed.

> Wat het precieze effect van marktwerking zal zijn op de
> totale kosten voor de gezondheidszorg is moeilijk in te
> schatten. Het is in ieder geval een misvatting om te denken
> dat de introductie van marktwerking de kostenstijging van de
> gezondheidszorg voor de samenleving als geheel ongedaan zal
> maken.

Mee eens, maar dat is wat mij betreft dan ook niet de bedoeling.

> Aan de ene kant zullen naarmate de marktwerking toeneemt, de
> kosten per verrichting dalen, omdat efficiënter wordt
> gewerkt. Aan de andere kant zal door de aanhoudende stijging
> van de vraag het aantal verrichtingen zeker toenemen.

Mee eens.

> Meer marktwerking zoals in de zorg zal daarom niet leiden
> tot dalende totale uitgaven aan de gezondheidszorg in de
> komende decennia.

Mee eens.

> In zijn bezuinigingsdrang zal de overheid er niet aan
> ontkomen om ook in de toekomst impopulaire, kostenbesparende
> maatregelen in de zorg te nemen.

Dat is nog maar de vraag, dat is een politieke keuze.

> Onder het mom van marktwerking dreigt een situatie te
> ontstaan waarin de zorgverleners tegen elkaar worden
> uitgespeeld door machtige verzekeraars die vanuit een
> kartelachtige positie opereren.

Zorgverleners en ziekenfondsen opereren nu allebei vanuit een
kartelachtige positie. Ik vind het tamelijk hypocriet als de artsen daar
nu opeens tegen protesteren. Wat niet wegneemt dat een kartel van
zorgverzekeraars een kwalijke zaak is. Ik mijn wellicht gelukzalige
onwetendheid dacht ik dat het kartel juridisch zou worden afgeschaft.
Mocht het in de praktijk blijven bestaan, moet dat genadeloos worden
afgestraft. Wie prijsafspraken maakt, hoort in het gevang.

En wat dat tegen elkaar uitspelen betreft: dat vind ik nu juist een heel
goede zaak, zolang iedereen maar tegen iedereen wordt uitgespeeld en de
NMa ofzo ervoor zorgt dat niemand zich daaraan kan onttrekken, ook de
verzekeraars niet. Met uiteraard een vangnet onder de concurrentie om te
zorgen dat niemand onder het sociaal minimum komt.

> De vrije onderhandeling tussen marktpartijen zoals de
> Minister Hoogervorst zich dat voorstelt, zal in de praktijk
> niets anders blijken te zijn dan een gedwongen handtekening
> linksonder op het contract. Tegenover de macht van de
> politiek en de macht van de verzekeraars kunnen de
> zorgverleners zich alleen verdedigen door zich hechter dan
> ooit aaneen te sluiten en als eenheid te opereren.

Wie als eenheid opereert tegen de maatschappij hoort in het gevang. Denk
aan de bouwfraude.

> Dat is
> niet eenvoudig. Veel medische en paramedische beroepsgroepen
> kennen immers een sterke cultuur van professioneel
> individualisme en eigen verantwoordelijkheid.

Maw artsen hebben een hekel aan hierarchie. Dat ben ik helemaal met ze
eens, maar de maatschappij hoeft nog niet voor de kosten daarvan op te
draaien.

> Bovendien
> rijst de vraag welke pressiemiddelen legitiem zijn. Naast
> individualisme is zorg en verantwoordelijkheid voor de
> patiënt immers onlosmakelijk verbonden met de traditie en de
> ethiek die de kern van de professie vormen.

Zeker waar, maar niets menselijks is de arts vreemd, ook commercieel
gedrag niet. De artsen zijn net zulke commerciele geldwolven als de rest
van de samenleving. Ze zijn daarin alleen iets succesvoller dan de
gemiddelde Nederlander, wat ook voor een groot deel met hun waardevolle
bijdrage aan de maatschappij te maken heeft.

> Medemenselijkheid in de vorm van respect, liefde voor
> mensen, compassie en mededogen, zijn essentieel voor het
> werk in de zorg.

Toch ontbreekt het daar nog wel eens aan bij de chirurgen.

> Net zo essentieel als andere, meer
> zakelijke eigenschappen zoals: doortastend, initiatiefrijk,
> soms confronterend, onpartijdig en standvastig zijn.

En met keiharde controle door toezichthouders en tucht van de markt omdat
macht en geld artsen niet minder (en ook niet meer) corrumperen dan de
rest van de bevolking.

> Een referendum over marktwerking in de zorg zal er wellicht
> niet komen. Hooguit een parlementaire enquête in 2010.

Ook is het denkbaar dat we tegen die tijd met een gerust hart veel meer
geld in de zorg kunnen steken, zonder dat we bang hoeven te zijn dat het
opgaat aan een nieuwe boot of ander gegraai door de zorgprofessionals en
managers.

> Wellicht zal onze minister Hoogervorst tegen die tijd zijn
> partijgenoot Hans Wiegel als voorzitter van Zorgverzekeraars
> Nederland hebben opgevolgd. Dit uiteraard tegen een
> marktconform salaris.

Dat marktconforme salaris zou helemaal niet zo'n gek idee zijn. Maar niet
in overheidsdienst.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********