Geen stimulerende maatregelen

[Henk Vreekamp]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Economische hervormingen alleen bij economische gunstige omstandigheden - 
wat een rare kerngedachte is dat. Moet Nederland nog meer het moeras in met 
het huidige neolib beleid? Wat een krom denken van dogmatici.

Ook geen enkel weerwoord over mijn opmerkingen over het cyclische, 
verergerende, beleid van Balkje-2. Hieruit blijkt temeer het ideologische, 
starre karakter van de huidige D66-ploeg.

Men verzint voor de burgers alleen sigaren uit eigen doos (schoolgeld 
opheffen zal wel leiden tot minder sociale uitkeringen; spaarloon 
openstellen) in plaats van een echt stimuleringsbeleid. Men speelt de ene 
sociale groep (lagere middenklasse) uit tegen de andere (lagere 
arbeidersklasse, werklozen). Dat is het antidemocratische damspelletje van 
Zalm en zijn domme secondanten Brinkhorst, Dittrich en Bakker. En kom nou 
ook niet met de smoes dat de economische politiek van de EU een tijdelijke 
hogere staatsschuld verbiedt - zie Duitsland, Italie e.a.

Kortom, men is zonder politiek debat, laat staan een referendum, bezig 
dwangmatig het Amerikaanse model in te voeren. En dat vind ik dubbel abject.

hv,u
------

At 21:38 9-7-05 +0200, you wrote:
>De 'neolibs' zijn niet helemaal stil, Henk.
>Hieronder mijn notitie aan de fractie van begin juni. Deze is niet alleen voor
>de fractie sindsdien, ook voor de kabinetsfractie leidraad als het gaat om de
>noodzakelijke lastenverlichting - vooral gericht op middeninkomens.
>Eerste resultaat is inderdaad de afschaffing van het lesgeld, vorige week, met
>ingang van komend schooljaar. Ook de kinderopvang wordt beter geregeld,
>uiterlijk per 1/1/2006 - minder hoge kosten, verplichte bijdrage werkgevers
>(in plaats van de grote verschillen tussen werkgevers van dit moment).
>Maar eens: 2006 moet het jaar zijn waarin mensen ook merken dat al dat
>hervormen ergens toe dient. Precies om te doen wat jij wil: de economie
>stimuleren.
>
>Bert.
>
>----
>
>
>Aan: Fractie, Brinkhorst, Pechtold, Van der Laan
>Van: Bert Bakker
>Betreft: Voorjaarsnota, vertrouwenscrisis economie
>Datum: 10 juni 2005
>
>1.      De laatste week voor het reces praat de Kamer over de 
>Voorjaarsnota. Meteen
>daarna zal het kabinet de begroting 2006 vaststellen (uitgaven). In augustus
>worden daarna definitieve besluiten genomen over de lastenkant van de
>begroting en over de koopkrachtontwikkeling in 2006.
>
>2.      Intussen hebben de afgelopen dagen alle economische instituten de
>groeicijfers voor 2005 en 2006 neerwaarts bijgesteld, voornamelijk als gevolg
>van het zeer matige eerste halfjaar 2005. Verschil van opvatting bestaat over
>het moment van aantrekken van de economie. Internationaal doet de wereldhandel
>(export) het niet goed, mede geremd door de nog steeds hoge olieprijs (in
>euro’s deze week een record). Goed nieuws is dat de waarde van de euro wat
>is getemperd, maar dat tekent tegelijk de zwakte van de Europese economie en
>politiek.
>
>
>3.      In Nederland groeit daarbij de kritiek op het kabinetsbeleid. In het
>bijzonder de Raad voor Economische Adviseurs van de Kamer, enkele maanden
>geleden ingesteld, verwijt het kabinet bij te dragen aan de diepte van de
>recessie in Nederland, door te bezuinigen en hervormingen te stapelen. Mede
>als gevolg daarvan is sprake van een dieptepunt in het consumentenvertrouwen,
>en van aanhoudend lage consumentenbestedingen, stelt de raad. Vandaag werd
>bekend dat de bestedingen in de detailhandel verder zijn gedaald. Feit is
>domweg dat er te veel zand in de economische machine zit ­ en datt smeerolie
>nodig is om de zaak op gang te brengen.
>
>4.      De oppositie bepleit inmiddels uitstel van de hervormingen. Dat 
>lijkt mij
>geen goede weg. Het is op zich waar dat hervormingen beter kunnen worden
>doorgevoerd in goede economische omstandigheden. De ervaring leert echter dat
>juist dan de politiek geneigd is achterover te leunen en de voorspoed in
>zelfgenoegzaamheid te accepteren. Wij herinneren ons nog de beleidsverlamming
>onder Kok 2, maar in mindere mate heeft zich dat ook in eerdere oplevingen
>voorgedaan. De PvdA lijdt nog steeds aan dezelfde reflex.
>
>Juist in moeilijke tijden is het mogelijk om in politiek en polder draagvlak
>te vinden voor noodzakelijke hervormingen. Die moeten dan ook doorgaan: de
>invoering van het nieuwe ziektekostenstelsel is primair nodig voor de zorg,
>fundamentele herziening van de WAO is een investering in de toekomst, al kan
>wellicht de invoeringsdatum veranderen. VUT en prepensioen worden aangepast om
>de arbeidsparticipatie te verlengen. Verder wordt per 1/1/2006 nog de
>huursubsidie overgeheveld naar de AWIR, i.c. naar de belastingdienst, op zich
>een vereenvoudiging, maar wel wennen. Al deze factoren dragen wel bij aan
>onzekerheid. Die wordt nog verder versterkt door het onbestemde gevoel van
>bedreiging door globalisering, Europa en een instabiele wereldpolitiek,
>vermeerderd met onbegrip over de beleidskeuzes van het kabinet.
>
>5.      Hoewel de hervormingen dus moeten doorgaan, zal de burger uit 
>onzekerheid
>over de effecten van die veranderingen en straks geconfronteerd met
>daadwerkelijke invoering niet ogenblikkelijk geneigd zijn om meer te besteden.
>Men zegt wel: de consument houdt de hand op de knip. Dat veronderstelt dat er
>nog wat inzit, in die knip. Voor veel mensen is de knip echter leeg: niet
>alleen op minimumniveau, meer nog onder de middengroepen, hebben mensen veel
>last van al enkele jaren stagnerend inkomen en forse lastenstijgingen, zowel
>landelijk als lokaal. Zodra de middengroepen in het nieuws komen, stroomt de
>e-mail vol met noodkreten van mensen die het jarenlang hebben kunnen redden,
>maar die het nu niet meer zien zitten.
>
>6.      Geconfronteerd met de slechtere economische vooruitzichten voor 
>2005 en
>2006 heeft de minister van Financiën verklaard geen noodzaak te zien voor
>verdere bezuinigingen. Dat ben ik met hem eens, maar het is voor niemand een
>geruststelling. Draagvlak voor verdere bezuinigingen ontbreekt sowieso.
>Bovendien ontwikkelt het financieringstekort zich redelijk, mede als gevolg
>van hogere aardgasinkomsten en een iets hogere loonstijging dan geraamd
>(belastinginkomsten). Structureel laat het tekort een bevredigende
>ontwikkeling zien, al loopt het volgend jaar wel iets op (naar 0.9 procent).
>Hoewel de lat hoog moet blijven liggen (toekomst, vergrijzing), is hier wel
>ruimte voor enige ontspanning. Wie structureel hervormt, kan zich
>conjunctureel wel enige ontspanning veroorloven.
>
>7.      Per 1 januari staan reeds een aantal lastenverlichtingen op stapel. De
>invoering van het nieuwe zorgstelsel gaat gepaard met een flinke
>lastenverlichting via de zorgtoeslag. Voor veel ziekenfondsverzekerden zal dat
>overigens wel wennen zijn: de uit eigen inkomen te betalen premie stijgen
>fors, maar daar staat een goede zorgtoeslag (vooraf uitbetaald) tegenover.
>Voor mensen die in het huidige stelsel van ziektekosten te veel betalen
>(ouderen, alleenstaanden net onder de ziekenfondsgrens, particulieren met
>kinderen e.d.) resulteert per saldo een verlichting, maar er is wel grote
>spreiding van inkomenseffecten (puntenwolken!).
>Daarnaast wordt in verband hiermee het bewonersdeel van de OZB afgeschaft. Per
>saldo zal voor de meeste mensen het nieuwe zorgstelsel neutraal of positief
>uitpakken. Maar dat zal men zich pas in de loop van 2006 bewust worden.
>
>8.      Het lijkt mij daarom nodig om het debat over de Voorjaarsnota en de
>besprekingen over de begroting 2006 te benutten om als kabinet en Kamer een
>krachtig signaal van vertrouwen in de toekomst van de Nederlandse economie af
>te geven. Anders gezegd: om de burger te laten merken dat het ook ergens goed
>voor is dat belangrijke systemen worden hervormd, en hem boter bij de vis te
>bieden ­ conform de benadering van de minister en de SG van EZ eeerder dit
>jaar. Dat moet niet wachten op 2007, dat moet al in 2006, en voorzover
>mogelijk liefst nog in 2005, dus zo snel mogelijk. Er mag dan sprake zijn van
>internationale groeivertraging en van een onbestemde malaise, dat wil niet
>zeggen dat het kabinet daarin moet berusten. Er is ruimte en reden om er wat
>aan te doen.
>
>9.      Ik wil voorstellen dat wij zowel in de Kamer als in het kabinet 
>bepleiten
>te komen tot een pakket van maatregelen die dat vertrouwenssignaal kunnen
>creëren.
>Concreet denk ik daarbij aan de volgende maatregelen:
>-       afschaffing van het lesgeld voor schoolgaande kinderen van 16 en 
>17 jaar,
>reeds voor komend studiejaar. Een maatregel die al in het D66-programma was
>opgenomen, maar twee jaar geleden bestond daarvoor geen draagvlak. Nu wil
>zelfs de VVD het, zij het pas in 2007. Kosten hiervan vallen mee, ik schat
>zo’n 200 miljoen. Het lesgeld wordt voor lagere inkomens gecompenseerd, en
>voor middeninkomens gedeeltelijk, maar wel ten koste van veel bureaucratie en
>‘rondpompen’ van geld. Afschaffing leidt tot onmiddellijke verlichting bij
>een groot aantal gezinnen met schoolgaande kinderen en tot terugdringing van
>formulieren en bureaucratie.
>-       Zo snel mogelijk, uiterlijk 1/1/2006, verlaging van de kosten van
>kinderopvang voor middengroepen. Door de nieuwe Wet Kinderopvang (D66 was
>tegen) zijn voor veel mensen de kosten gestegen, juist in de middengroepen die
>de economie dragen, maar ook de grootste inkomensstagnatie ervaren. Te talrijk
>zijn de geluiden dat veel beginnende tweeverdieners het voordeel van
>gezamenlijke participatie op de arbeidsmarkt inruilen voor thuisblijven.
>Contraproductief, zelfs een groeiremmende factor, en lijnrecht in strijd met
>de emancipatie en arbeidsparticipatie die het kabinet zegt na te streven. Het
>probleem zit hier niet bij de minima, maar bij de mensen van wie de
>economische groei en inspanningen in het spitsuur van het leven het grootst
>zijn ­ jonge tweeverdieners aan het begin van hun carrières.. Om de kosten
>voor middengroepen terug te brengen tot het niveau van vóór de nieuwe wet is
>ca. 100 miljoen nodig.
>Naast verlichting van de bijdrage voor de middengroepen is het zaak om ook
>werkgevers hier aan te spreken. Hier kan beter nu worden doorgepakt dan te
>wachten op een met zekerheid tegenvallende cao-ontwikkeling. Bedoeling is dat
>werkgevers allemaal gaan bijdragen aan de kinderopvang voor hun werknemers,
>maar er is juist een omgekeerde tendens; werkgevers bezuinigen daarop. Voor
>vakbonden is het geen prioriteit, die praten vooral over vervroegd pensioen en
>de uitkering bij ziekte. Veel werkgevers doen het wel goed, maar anderen
>blijven free riders. D66 is daarom voor een snelle verplichte bijdrage van
>werkgevers, in de vorm van een premie op de loonsom, bestemd voor
>kinderopvang. Dat betekent in de praktijk een verlichting voor bedrijven met
>veel jonge werknemers, en een verzwaring voor werkgevers die het tot nu toe
>wel best vonden. Om lastenverzwaring te voorkomen is ook hiervoor zo’n 100
>miljoen gerichte lastenverlichting voor bedrijven nodig.
>
>-       Naast deze twee gerichte impulsen die al lang op ons wensenlijstje 
>staan en
>die goed zijn voor vertrouwen en groei, zijn ook nog andere gerichte
>maatregelen nodig.
>-       Allereerst denk ik aan de inkomenspositie van oudere werknemers 
>(60-plus of
>62-plus). Het zou een goed signaal zijn om de versoberingen van vut en
>prepensioen (die thans in cao-onderhandelingen worden gerepareerd door
>versleping van verhoogde opbouw van ouderdomspensioen) gepaard te laten gaan
>met een positieve impuls: naast de stick ook de carrot. Ik denk aan een
>verhoging van de aanvullende arbeidskorting voor ouderen op de arbeidsmarkt.
>Kosten ca. 150 miljoen.
>-       Dan moet worden bezien hoe antwoord kan worden gegeven op de 
>ongetwijfeld
>uitbrekende onrust op basis van de ‘puntenwolk’ in de effecten van het
>zorgstelsel. Getracht moet worden de minnen zo goed en zo gericht mogelijk te
>compenseren. Ook daarvoor is 150 a 200 miljoen nodig.
>-       Wellicht kan daarnaast nog  worden gekomen tot een beperkte algemene
>lastenverlichting: koopkrachtverbetering voor iedereen. Het zou goed zijn te
>bezien of nog per 1 juli, en anders per 1 januari, de premie voor
>werknemersverzekeringen (WW of WAO) kan dalen. De overschotten zijn nog steeds
>groot (die zijn overigens wel EMU-relevant) en het biedt het signaal dat er
>ook wat terugkomt voor de hervormingen in de sociale zekerheid. Boter bij de
>vis. Bovendien draagt zo’n  premiedaling bij aan vermindering van de
>marginale druk in het inkomensgebouw.
>
>In totaal zou op basis van deze maatregelen over de duim gerekend kunnen
>worden met een lastenverlichting van zo’n 1,5 a 2 miljard euro. Ex ante
>overeenkomend met ca. 1/3 procent tekort.
>
>10.     Naast de reeds voorgenomen lastenverlichting 2006 en de aanvulling 
>zoals
>hierboven voorgesteld, in 2005 én 2006, lijken mij nog enkele aanvullende
>impulsen dringend noodzakelijk:
>
>11.     Versnelling van de flexibilisering van de arbeidsmarkt. De Geus en Van
>Hoof schieten maar niet op met de aangekondigde veranderingen in het
>arbeidsrecht: arbeidstijdenwet, flexwet, ontslagrecht. Hierin liggen nog
>steeds grote belemmeringen voor een meer overtuigende economische groei en
>voor grotere mobiliteit (sneller worden aangenomen in een baan) op de
>arbeidsmarkt. Dit in combinatie met de afschaffing van de
>verwijtbaarheidstoets in de WW (SER, Fatma). WW en arbeidsrecht moeten werken
>als trampoline, niet als val.
>12.     Hoe men ook tegen de decentralisatie van taken naar gemeenten 
>aankijkt,
>feit is dat voor veel mensen de lokale lasten in een onbegrijpelijk tempo
>gestegen zijn. Ik deel die ergernis; veel gemeenten lijken niet bereid om
>keuzes te maken, maar wentelen deze te makkelijk af op de mensen. Dat doet
>zich vooral voor in ‘linkse’ gemeenten; wat dat betreft voorspellen de
>peilingen niet veel goeds voor de gemiddelde kiezer. Het is ook onverdraaglijk
>dat terwijl wij iedereen vragen pas op de plaats te maken en tot loonmatiging
>te komen, gemeenten vrolijk doorgaan met lastenstijgingen. Ik wil daarom een
>bevriezing van alle lokale lasten in 2006 en 2007: een nullijn voor gemeenten,
>ten gunste van de burger. Anders is bovendien het risico groot dat het verlies
>van het bewonersdeel van de OZB elders wordt goedgemaakt ­ ook all wordt dit
>reeds door het rijk volledig gecompenseerd.
>13.     Het blijft noodzakelijk om door te gaan met vermindering van 
>bureaucratie,
>regels en administratieve lasten. Voor het bedrijfsleven is de beweging aardig
>op gang, burgers merken er nog weinig van. Pechtold heeft wel goede voornemens
>aangekondigd, wat na twee jaar ‘andere overheid’ ook tijd werd. Maar de
>drivers van bureaucratie en regelzucht blijven onverminderd werkzaam. Grote
>ambtelijke apparaten, uitvoeringsdiensten die regelgeving kwadrateren (en
>moeten ‘scoren’ met regels en bekeuringen), politici die week in week uit
>nog moties indienen die leiden tot meer papier, meer gedoe, meer ambtenarij en
>bemoeizucht in de slechtste zin van het woord. Meer loketten als uitvloeisel
>van de éénloketgedachte - achter dat loket blijft alles hetzelfde, de burger
>ervaart meer afstand tot de daadwerkelijke dienstverlening. Politici en
>bureaucratie besturen nog altijd vanuit ambtelijk-bestuurlijke concepten die
>geen weerklank vinden in de werkelijkheid van de mensen. Ondertussen dendert
>zo’n trein dan door ­ bekend is de WMO, waar gemeenten enn ministerie al
>deals met elkaar maken ver voordat de Kamer akkoord is en de premier daar nota
>bene zijn tevredenheid over uitspreekt als vorm van ‘draagvlak’. Bovendien
>schiet de burger er al helemaal niets mee op, terwijl dat juist de (enige)
>toetssteen moet zijn. Ik stel voor dat we met dat gedrag radicaal breken ­
>ook (maar niet alleen) ten aanzien van de WMO. Dat is trouwens ook een oproep
>aan onze eigen lokale en regionale politici, die soms evenzeer in dezelfde
>tredmolen meedraaien.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********