Keuze=Vrijheid onzin

[Henk Vreekamp]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Democs en ideologen,

Zijn er eigenlijk nog NRC-lezers op dit forum, of vormen de treinfolders
Metro en Spits toch het dagelijks infovoer? Tabloids van het niveau
uitgekleed regionaal dagblad en een afgekloven Telegraaf.

Afgelopen zaterdag (29 januari, pag. 15) stond er een paginagroot verhaal
van de Amerikaanse psycholoog Berry Schwartz, "de paradox van de
keuzevrijheid: meer is niet beter". De regering Balkenende beweert, als
alle domme neoliberalen, steeds bij elke privatisering dat er zo meer
keuzevrijheid komt waardoor ons leven beter en/of goedkoper wordt, of meer
suggesties van deze strekking. Wel, onzin, aldus menig
economisch-psychologisch onderzoek!

Enkele conclusies: er bestaat een negatieve relatie tussen toenemend
keuzekwantiteit en afnemend koopgedrag of welzijn, ook hier speelt de wet
van de afnemende meeropbrengst waarbij elke nieuwe keuze minder toevoegt
aan een vorige. Wie in z'n delicatessenwinkel meer soorten jam aanbiedt,
zal minder verkopen dan wanneer hij een klein assortiment toont.

Schwartz, hoogleraar aan het Swarthmore College, typeert het redeneren van
de kwantitatieve ideologen met een dronkeman die zijn verloren autosleutels
zoekt onder een straatlantaarn omdat daar tenminste licht is. Vanuit de
cognitieve psychologie zou het zelfs wenselijk zijn om, bijvoorbeeld via
progressieve belastingen, de kloof tussen rijk en arm te dichten omdat iets
minder keuzes voor de rijken door deze nauwelijks of niet wordt gevoeld,
terwijl voor de minima elke keuze extra veel geluksgevoel brengt.

Ik heb snel even een paar schermen van een psychologische bibliografie
bekeken. En inderdaad, er bestaat nogal wat literatuur die deze algemene
stelling onderschrijft. Waarom horen we de plaatselijke economische
psychologen dan niet kakelen wanneer Balkenende en Dittrich of Bakker weer
neoliberale onzin kraaien? Nou, zo vrij is onderzoek ook weer niet, vooral
niet als de opdrachtgevers vooral geinteresseerd zijn in stimuli.

Misschien zou het van de keuzenmarkt halen van het huidige D66 en JD
gunstig werken op de sanering van de keuze-onzin-ideologie (hype)?

Henk Vreekamp, Utrecht

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********