Atheist vs agnost over art. 23 GW

[Bert Bakker]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Interessante analyse Henk. Treffend en herkenbaar. Zelf ben ik de ene dag de
atheïst uit je verhaal, de andere dag de agnost. Maar beide zijn gedefinieerd
vanuit hun relatie tot de religie. Ik mis één motief vóór
onderwijsvrijheid. Namelijk dat de inrichting van het onderwijs begint bij de
ouders en niet bij de staat. En dat afschaffing van artikel 23 vanuit
atheïstische danwel agnostische motieven voorbij gaat aan de wens om de staat
zo veel mogelijk buiten het onderwijs aan je kinderen te houden. Kan je dat
nog in je analyse verwerken?



------ Original Message ------
Received: Sat, 03 Dec 2005 07:15:26 AM CET
From: Henk Vreekamp <vreekamp at knoware.nl>
To: D66 at NIC.SURFNET.NL
Subject: Atheist vs agnost over art. 23 GW

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Echte democs,

Een interessante kwestie. In de VVD woedt een inwendige oorlog over de 
vraag of de scheiding tussen religieus en openbaar onderwijs - 
propagandistisch de "vrijheid van onderwijs" genoemd - moet worden 
opgeheven. Bolkestein benoemde op Buitenhof-tv reeds beide vleugels: de 
conservatieven hebben er zich bij neergelegd, de klassiek-liberalen willen 
er van af. Wiegel versus Hirsi Ali.

Ook links-liberalen en sociaal-democraten (wat er nog van dit gedachtengoed 
resteert) kennen deze kwestie. Deze rijen worden meestal bevolkt door 
atheisten en agnosten. Wat doen resp. atheisten en agnosten met art. 23 GW?

1. De houding van een atheist = nadrukkelijk niet-erkennen, ontkennen van 
het bestaan van enig religieus gevoel, van een godheid e.d.
2. De houding van een agnost = niet kennen en weten van enige 
geloofskwestie of van enig godsbestaan, "gelovigen" zien als een (deel van 
een) cultureel fenomeen rond normen en waarden.

Atheisten bestrijden art. 23 GW en zullen zich niet neerleggen bij het 
historisch compromis uit de jaren 1910s, namelijk de mogelijkheid van 
religieus onderwijs in ruil voor algemeen kiesrecht. Het koekoeksei van 
rooms-katholieken en protestanten.

Bij agnosten ligt het wat ingewikkelder. Die zien de religieuze 
"onderwijsvrijheid" als een vreemd geval binnen ons verlichte, 
Napoleontische rechtsstelsel. "Vrijheid" als apologie voor godsdienst die 
zegt vrij te maken binnen (religieuze) regels die op zich een 
voorgeschreven beperking inhouden. Waarom doen mensen zich dat aan? Ook 
wettelijk vormt art. 23 voor hen een Fremkoerper omdat de 
godsdienstvrijheid hier consequenties heeft voor de staatsinrichting, iets 
wat in de rest van de wetten eigenlijk niet voorkomt, geen parallel kent. 
Kortom, een agnost zal de inbreuk op het rechtstelsel betreuren.

Een atheist bestrijdt art. 23 vanuit de inhoud van de religieuze 
subcultuur, een agnost zal een vormeenheid in wetgeving nastreven. De 
agnost zal zich wegens de niet-intrinsieke gevoelens minder heftig 
verzetten tegen godsdienst an sich, maar wel betreuren dat er door toedoen 
van religieuze instituties zulke rare dingen in de Grondwet staan.

Het einddoel is hetzelfde, de politieke route verschilt enigszins. De een 
dreigt fanatisme (zie Van der Laan en haar campagne tegen Rome als staatje, 
destijds in het Europese Parlement), de ander lokt een zich erbij neerleggen.

Overigens kunnen agnosten atheisten wel verwijten dat hun "fanatisme" qua 
sociaal verschijnsel een duplex vormt van het theisme. Religieuzen en 
ijveraars hebben gemeenschappelijke karaktertrekjes. Maar ja, evengoed kun 
je agnosten lafheid of papzakkerigheid verwijten. Dus op dit vlak moeten we 
ons maar niet begeven. Ik denk dat het logisch-analytische 
Fremdkoerper-argument het gezamelijk optreden zal vormen.

En bedenk wel dat agnosten wel eens een grote aanhang (kunnen) hebben onder 
de bevolking als geheel - is mede een kwestie hoe je bij een 
opinieonderzoek de vraag ernaar formuleert...

Henk Vreekamp, Utrecht

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
(D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld
alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld
alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op:
http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********