(Im)migratie in Nederland, een lesje

[Henk Vreekamp]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Ach ja, Hein,

Van mijn moederskant waren het van oorsprong Hugenoten, in de 17e eeuw uit 
West-Frankrijk verdreven protestanten. Toen ze via Antwerpen Holland 
binnenkwamen kregen ze ter inburgering een dik verklarend boek op de bijbel 
(heb ik maar bij de UB gedeponeerd). Minder bekend is het feit dat de 
protestanten destijds grote concurrenten waren van de meerderheid, 
katholieken, op het punt van de zeevaart, met name de slavenhandel... 
Kernhaven was La Rochelle, net zoiets als het Engelse Bristol en het 
Zeeuwse Middelburg.

Nog minder bekend is dat de Berbers en hun sjiekere Arabieren ook grote 
slavenmakers waren onder Westeuropeanen. Een miljoen, een behoorlijk 
contingent in een tijd dat Europa zelf begon aan het slaventransport van 
negen miljoen Afrikanen naar de Amerika's. Nog een lesje.

Prachtig, die geschiedenis - maar het wiegt ons niet in slaap ten aanzien 
van het hedendaagse racistisch elitisme.

Misschien kunnen we herstelbetalingen eisen van Marokko, Tunis en Algerije 
zodra Creolen zoiets eisen van de twee Hollanden? Of kan er geen standbeeld 
komen ter herinnering van de Blanke Slavernij in het Amsterdamse Oosterpark 
(om de Berbers een lesje te leren!), naast dat voor de Zwarte Slavernij? Of 
is dit niet de bedoeling van de sinds Fortuyn wat aangepaste multicult?

hv,u
------


At 14:18 23-9-04 +0200, you wrote:
>REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
>Wie denkt dat de komst van migranten naar Nederland een betrekkelijk
>nieuw verschijnsel is vergist zich. Ook in het verleden heeft de komst
>van migranten een grote invloed op de Nederlandse samenleving gehad.
>De komst van de Franken en Saksen veranderde de positie van de Friezen
>ingrijpend. Sommigen beschouwen deze grote volksverhuizing als de
>eerste, grote migratiestroom in de geschiedenis van Nederland. Kortom:
>al honderden jaren zijn in Nederland migranten met een van oorsprong
>niet-Nederlandse cultuur komen wonen. Dit neemt echter niet weg dat er
>wel degelijk een sterke toename van migranten valt waar te nemen in de
>afgelopen decennia. Zo groeide hun aantal tussen 1971 en 1997 van
>200.000 naar 1,5 miljoen mensen. Over de totale Nederlandse bevolking
>genomen is dit een groei van 1,6 naar 9,4 procent. In sommige grote
>steden maken migranten op het moment een derde deel van het aantal
>inwoners uit. Het Amsterdams Bureau voor Onderzoek en Statistiek
>becijferde onlangs dat etnische minderheden rond 2020 bijna de helft
>zullen uitmaken van de Amsterdamse bevolking. De Nederlandse samenleving
>is met andere woorden een multi-etnische samenleving geworden en zal dit
>ook blijven.
>Uiteraard brengen deze migranten ook hun eigen godsdienst mee. Vaak
>betreft dit niet-christelijke godsdiensten, zoals islam, boeddhisme,
>hindoeïsme. Dikwijls wordt echter vergeten dat er onder de vele
>migranten die ons land rijk is minstens net zoveel christenen te vinden
>zijn. De Stichting Samen Kerk in Nederland (SKIN), een koepelorganisatie
>van niet-westerse kerken in Nederland, schat hun aantal zelfs op 700 à
>800.00 personen, waarvan ongeveer 200.000 protestant zijn.
>
>  Migrantenkerken
>De verschillende kerken die deze migranten uit den vreemde meenamen
>worden vaak aangeduid als migrantenkerken. Soms wordt daarbij een
>onderscheid gemaakt tussen de historische migrantenkerken en de nieuwere
>migrantenkerken. Met de historische migrantenkerken worden de kerken uit
>Indonesië en Suriname bedoeld die Nederland kennen uit het koloniale
>verleden en min of meer vertrouwd zijn met de Nederlandse cultuur en
>taal. Met de nieuwere of jongere migrantenkerken duidt men de kerken aan
>die de afgelopen vijftien à twintig jaar naar Nederland zijn gekomen,
>zoals bijvoorbeeld de Ghanezen in de Amsterdamse Bijlmermeer.
>Wie over deze kerken meer wil weten dan in het korte bestek van dit
>hoofdstuk geboden kan worden kan het beste terecht bij het boek
>Gemeenschapsvorming van Aziatische, Afrikaanse en Midden- en
>Zuidamerikaanse christenen in Nederland onder redactie van dr. J.A.B.
>Jongeneel, dr. R. Budiman en dr. J.J. Visser. Deze gouden gids van
>niet-westerse christenen in Nederland beschrijft niet alleen hun
>geschiedenis en problemen, maar geeft ook een beschrijving van de
>talloze niet-westerse christelijke kerken en groepen, die in Nederland
>hun weg en plaats gevonden hebben in de loop van de tijd.
>In dit hoofdstuk zal veelvuldig worden teruggegrepen op het pionierswerk
>dat in deze studie aan een breder publiek gepresenteerd werd.
>Geschiedenis
>Zoals gezegd is migratie in Nederland niet een verschijnsel van alleen
>de laatste decennia. In het hiervoor genoemde boek wordt erop gewezen
>dat de Reformatie en de daarop volgende godsdienstoorlogen een
>aanzienlijke migratie binnen Europa tot gevolg hadden. Aan het eind van
>de zestiende eeuw kwamen een kleine 100.000 zuidelijke Nederlanders naar
>de Republiek. Zij hadden door hun kennis en vakbekwaamheid, onder hen
>waren veel edellieden, predikanten en ambachtslieden, grote invloed op
>de economische en sociale ontwikkeling van de Republiek. De vele
>Franstaligen onder hen stichtten de zogenaamde Waalse kerken.
>In de zeventiende eeuw kwamen joden groepsgewijs naar de lage landen,
>van wie sommigen, in de tijd dat de islam uit Spanje werd verdreven,
>noodgedwongen waren overgegaan tot de rooms-katholieke kerk. Eenmaal in
>de Nederlanden aangekomen keerden de meeste van deze Christaos Novos
>weer terug tot het jodendom.
>Van 1680 tot 1703 vertrokken in verschillende fasen 50 à 60.000
>hugenoten uit Frankrijk naar Nederland, waar hen een warm welkom
>wachtte. Bij hun opvang speelden de Waalse kerken een belangrijke rol.
>Het getal van hun gemeenten steeg door de komst van de hugenoten tot
>boven de 80.
>Het zou vervolgens tot aan het begin van de twintigste eeuw duren
>alvorens Nederland plotseling ten gevolge van de eerste Wereldoorlog
>opnieuw met een zeer groot aantal vluchtelingen geconfronteerd werd.
>Voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis werden vluchtelingen in
>kampen ondergebracht. Hierop kwam de nodige kritiek.
>Ook vanaf 1933, toen Hitler in Duitsland aan de macht kwam, kwamen
>aanzienlijke aantallen vluchtelingen naar Nederland. Ze werden echter
>slechts mondjesmaat toegelaten. Dit had te maken met de Nederlandse
>neutraliteitspolitiek, de werkloosheid in eigen land en de angst voor
>socialistische en communistische agitatie.
>Wanneer de eerste niet-westerse immigranten naar Nederland zijn gekomen
>is niet duidelijk. Voor zover ze er waren was hun aantal gering of
>verbleven ze maar tijdelijk in Nederland. In elk geval kan gesteld
>worden dat hun aantal vóór de Tweede Wereldoorlog klein was. Na de
>Tweede Wereldoorlog zou dit aanzienlijk veranderen.
>Naoorlogse migrantenstroom
>De eerste grote naoorlogse stroom van niet-westerse migranten was een
>rechtstreeks gevolg van de dekolonisatie van Indonesië. Hier moet men
>denken aan Chinezen die zich onveilig voelden, Indische Nederlanders,
>voor wie er geen toekomst meer was in Indonesië en de Molukkers uit het
>Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL).
>Vervolgens trokken na de onafhankelijkheid van Suriname in 1974 veel
>Surinamers naar Nederland. Ondertussen kwamen vanaf de jaren vijftig ook
>Antillianen in steeds grotere aantallen naar Nederland.
>Een tweede stroom migranten zijn de trekarbeiders uit met name Turkije
>en Marokko die om economische redenen naar Nederland werden gehaald of
>op eigen initiatief kwamen. Een aparte categorie vormen hier de
>zakenlieden uit de geïndustrialiseerde landen in Azië, zoals Korea en
>Japan. Gezien hun sociaal-economische positie zijn zij niet
>vergelijkbaar met de Turkse en Marokkaanse arbeidsmigranten.
>Een derde stroom betreft de migranten om humanitaire redenen:
>vluchtelingen en asielzoekers uit een scala van landen van Vietnam tot
>Liberia, van Chili tot Sri Lanka.
>De vierde stroom tenslotte zijn, zoals dat wel eens genoemd wordt, de
>'overige' migranten: mensen die naar Nederland komen in het kader van
>gezinshereniging en studenten.
>Overheid, samenleving en kerken hebben zich sinds de Tweede
>Wereldoorlog, ieder op eigen wijze, ingezet voor de opvang van
>migranten. Het Nederlandse vreemdelingenbeleid is de laatste jaren door
>het proces van Europese eenwording danig aangepast. Om onderling een
>open maatschappij te kunnen ontwikkelen, worden de grenzen naar buiten
>scherper getrokken en bewaakt.
>Ook al is er aandacht voor de nieuwkomers, het minderhedenbeleid van de
>Nederlandse overheid is vooral gericht op die groepen die al wat langer
>in ons land verblijven.
>De reacties in de samenleving op de komst van mensen uit vreemde landen
>zijn wisselend. De vraag of racisme in onze samenleving voorkomt wordt
>in verschillende studies verschillend beantwoord. Sociaal-economische
>posities van bepaalde groepen en buurten in de Nederlandse samenleving
>spelen hier een belangrijke rol en dragen er het hunne toe bij dat
>migranten soms niet gezien worden als mensen die nieuwe vaardigheden
>meebrengen, maar als bedreiging voor de eigen positie op de woning- of
>arbeidsmarkt.
>Tegelijkertijd is het ook een feit dat veel mensen zich inzetten voor
>nieuwkomers. Zo kent de Vereniging Vluchtelingenwerk Nederland zo'n
>10.000 vrijwilligers die helpen bij de opvang van asielzoekers en
>vluchtelingen.
>De komst van migranten naar Nederland liet ook de kerken niet onberoerd.
>In de verklaring van de Raad van Kerken in Nederland uit 1987 Voor
>vluchtelingen partij kiezen werd het vluchtelingenvraagstuk in mondiaal
>perspectief geplaatst. Op allerlei manieren is er binnen de kerken
>aandacht voor de multiculturele samenleving. De contacten met de
>migrantenkerken hier te lande blijven echter schaars, terwijl
>Nederlandse kerken soms wel via zendingsorganisaties en oecumenische
>verbanden contacten onderhouden met kerken in de landen van herkomst van
>veel allochtone christenen in ons land.
>Wat de toekomst betreft kunnen ook de kerken hier een rol spelen. Het is
>beslist belangrijk dat zij hun invloed (blijven) aanwenden om
>gastvrijheid te laten prevaleren boven xenofobie en contacten
>stimuleren, ook tussen christenen van autochtone en allochtone kerken.
>Om deze contacten te kunnen leggen is het nuttig meer te weten over de
>achtergronden en situatie van de tientallen Aziatische, Afrikaanse en
>Midden- en Zuid-Amerikaanse christelijke gemeenschappen en kerken in
>Nederland
>
>**********
>Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst 
>(D66 at nic.surfnet.nl).
>Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het 
>tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
>Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het 
>tekstveld alleen: SIGNOFF D66
>Het on-line archief is te vinden op: 
>http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
>**********

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********