Vertrouwen in politiek in paar jaar sterk gedaald

[Fritz van Rikxoort]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Ik kan me niet aan de indruk onttrekken,
dat vele slechte ervaringen met bureaucratische overheidsinstellingen,
die mensen als nummers behandelen i.pv. problemen constructief aan te
pakken,
en onbelangrijke regels handhaven maar essentiële laten sloffen,
en hen van het kastje naar de muur sturen,
bijdragen aan het gebrek aan vertrouwen in politici...
Alsmede de bureacratische taal in Den Haag ("dit dossier") en
ondoorgrondelijke partijpolitieke en persoonlijke spelletetjes.
Vertrouwen is er hoogstend bij politici die dingen die mensen herkennen bij
de naam noemen, voorzover ik waarneem.

Fritz

Vertrouwen in politiek in paar jaar sterk gedaald
door onze redacteur Piet H. de Jong
http://www.nd.nl/newsite/artikel.asp?id=51775

DEN HAAG - Het vertrouwen in de regering is in enkele jaren sterk gedaald.
Minister-president Balkenende is zich daarvan bewust en zoekt, zeker in
tijden van crisis, de dialoog met de bevolking.

Het vertrouwen van de bevolking in 'de' politiek neemt steeds verder af. In
het voorjaar van 2004 had slechts veertig procent vertrouwen in de regering.
De Tweede Kamer scoorde 45 procent. Waar Nederland in vergelijking met
andere Europese landen tot in de jaren negentig van de twintigste eeuw hoge
vertrouwenscijfers liet zien, is die situatie nu heel anders. Nederland
scoort nu min of meer gelijk aan landen als Duitsland, Verenigd Koninkrijk
en België. Alleen in Denemarken is het vertrouwen van het volk in politieke
instellingen en de tevredenheid met de democratie aanmerkelijk groter dan in
de genoemde landen.

Deze cijfers presenteren de onderzoekers Paul Dekker en Tom van der Meer van
het Sociaal en Cultureel Planbureau volgende week in het Tijdschrift voor de
Sociale Sector. De onderzoekers stellen dat er geen bewijs is voor een
omslag in denken bij de Nederlanders in 2002. Die omslag zou dan te maken
hebben met de opkomst van Fortuyn die de onvrede in de samenleving tegen
paars wist te mobiliseren.

Eurobarometer
Uit de vergelijkende cijfers die de onderzoekers geven over de periode van
1997 tot voorjaar 2004, op basis van de Eurobarometer-bevolkingsenquêtes,
zet de daling van het vertrouwen in tussen najaar 2001 en voorjaar 2002. In
het najaar van 2001 was het vertrouwen in de regering juist erg hoog, 73
procent.

De verklaring daarvan zit hem waarschijnlijk in het feit dat na de
terroristische aanslagen van 11 september 2001 de bevolking de regering
steunde, deels uit angst voor het terrorisme. De daling naar een percentage
van 64 procent in het voorjaar van 2002 is weer vergelijkbaar met het
vertrouwenscijfer van een jaar eerder. Die daling is daarmee eerder een
terugkeer naar het oude niveau dan een weerslag van het Fortuyn-effect,
aldus de SCP'ers in hun onderzoek.

Na het voorjaar van 2002 is het vertrouwen gekelderd tot een dieptepunt van
38 procent in het voorjaar van 2003 tot de score van 40 procent een jaar
later. Het dalende vertrouwen in de overheid doet zich over de hele linie
voor, mannen en vrouwen, jong en oud, laag- en hoogopgeleiden.

Carroussel
De SCP-onderzoekers plaatsen zelf enkele kanttekeningen bij de waarde van de
cijfers. ,,Antwoorden op vragen naar vertrouwen in de politiek zullen een
combinatie zijn van eigen gevoelens en oordelen over politici en beleid én
van wat men opsnuift als maatschappelijk klimaat. Bij dat laatste zullen
berichten in de media naar aanleiding van eerdere metingen van vertrouwen
ook een rol spelen.''

Er kan daardoor zelfs een 'beeldvormingscarroussel' ontstaan van dalend
vertrouwen en toenemende ontevredenheid. Die beeldvorming is op zich
fictief, maar de negatieve publieke opinie vormt weer wel een feit waarmee
politici rekening moeten houden, concluderen de onderzoekers.

Schokkende gebeurtenissen kunnen die 'beeldvormingscaroussel' aanzwengelen
of afremmen. De moord op Theo van Gogh en alle commotie daarna is zo'n
gebeurtenis. De onderzoekers stellen dat het ervan afhangt hoe dat voor de
overheid uitpakt. Het vertrouwen kan nog verder dalen als in de publieke
opinie het beeld blijft hangen dat de overheid 'weer heeft gefaald'. Het
vertrouwen kan stijgen als tegenover angst voor terrorisme en polarisatie de
regering het volk hoop weet te bieden.

Over de aanpak van de regering in crisistijden zal volgende week donderdag
het parlement in debat gaan met premier Balkenende tijdens de
begrotingsbehandeling van zijn ministerie. Dan komt onder andere een brief
ter sprake over het advies van communicatiedeskundigen over de zichtbaarheid
van het kabinet na de moord op Van Gogh. De adviezen over 'rijksbrede
communicatie' houden in dat het kabinet oog moet hebben voor de ,,behoefte
in de samenleving''. Dat betekent dat het kabinet aansluiting zoekt bij
initiatieven van gemeenten en maatschappelijke organisaties. Het doel
daarvan is een 'wij-zij discussie' tegen te gaan.

Daarbij zal het kabinet ,,evenredige aandacht geven'' aan autochtonen en
allochtonen in de samenleving. Het kabinet realiseert zich dat wanneer de
huidige spanning in de samenleving over een paar weken ,,misschien minder
zichtbaar is de onderstroom die er in de samenleving is, altijd weer de kop
kan opsteken''. Behalve daadkracht bij de uitvoering van maatregelen tegen
terrorisme wil het kabinet daarom blijvende aandacht schenken aan de dialoog
met de samenleving, schreef de premier in een brief aan de Tweede Kamer ter
voorbereiding op het debat van volgende week.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********