de discussie van deze dagen

[Hein van Meeteren]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Henk Vreekamp wrote:

> Neem de eerste uitspraak: fundamentalisme zou niks te maken hebben met
> integratie. Ik hoef slechts te wijzen op de uitvoerige interviews met
> de drie, recente Erasmusprijs-winnaars uit Arabische landen. Zij allen
> analyseerden alsvolgt: islam heeft geen Verlichting meegemaakt, is een
> religie van rancune en verdrongen zelfbeklag geworden etc. Kortom, zij
> verklaarden het fundamentalisme juist uit het feit dat men de
> confrontatie met het Westen inhoudelijk niet aankan.

En jij neemt ook deze uitspraak van de gelauwerden zomaar aan? Steeds
weer die "verlichting" die als overtuigend bewijs op tafel wordt
gesmeten als het gaat om de superioriteit van "het westen" ten aanzien
van 'de islam". Prijzen of geen prijzen, ik vind dit soort uitspraken
uitermate beperkt. Want neem die beroemde Verlichting, waar hébben we
het over? Dat in een tijd dat er nauwelijks enige vorm van
massacommunicatie bestond binnen een beperkte kring van geleerden en
geletterden een "nieuwe wind" ging waaien? Dat de wetenschap als
verklaringsmodel zich superieur ging verklaren  aan de kern en de
religie? Dat de ratio zich overtuigender vond dan irrationele
percepties? Om hoeveel mensen ging het? Het ging om een uitermate
beprekte elite van mensen die universiteiten bezochten, boeken lazen en
de salons frequenteerden. En ja, toen het mannetje Napoleon de Franse
Revolutie in geperverteerde vorm militair begon te exporteen, onder
ander naar Nederland, toen begon inderdaad een vorm van
institutioanlisering van de Verlichting. Volkssouvereiniteit,
burgerlijke stand, openbaar onderwijs. Maar dat was een van bovenaf
opgedrongen proces. Aan de basis bleef men gelovig, religieus, kerks en
trouw aan het traditionele gezag, zoals de Koning-Stadhouder.
Dat bleek wel in 1815.
In deze realistisch opgevatte versie van de verlichting is er nauwelijks
sprake van enig verschill tussen de massa's die de islam aanhangen en de
massa's in Europa die het christelijke geloof aanhangen. Tussen 'hen''
en  'ons' ís er nauwlijks essentieel verschil. Behalve dat een elite van
geletterden en geleerden, ook thans nog, meent dat we in een "Verlichte"
samenleving leven. Een misperceptie. Aan de uitspraken van Donner en
Balkenende these days valt af te lezen dat zulks niet het geval is.
Het moet maar eens afgelopen zijn ons systeem als superieur aan de
"middeleeuwse" Islam te verklaren doordat er een "verlichting" heeft
plaatsgegerpen. Het is een mythe van een gegoede upper middle class,
meer niet (en, logisch, de partij ván die gegoede bovenklasse, D66,
verkondigt daarom om het hardst dat die verlichting alom aanwezig
is...).  Daarbij bevindt zich in "de islam" eveneens een toplaag van
geleerden en geletterden, die niet veel onderdoen aan onze eigen
intellectuelen en opinionleaders.  We lezen hun verhalen dezer dagen in
de couranten.
Fundamentalisme is een verschijninsgvorm die je in élke samenleving en
in èlk waardensysteem tegenkomt. Het is de stroming die naar de fundus,
naar de bodem wil, zoals de radicaal naar de radix, naar de wortel wenst
te gaan. Het zijn de "katharen" van deze tijd, degenen  die 100%
zuiverheid van de religie en van de religieuzen eisen. Ze maken
onderscheid tussen zuiver en onzuiver, tussen wij waren gelovigen en
"zij"de iogelovigen, de heidenen. Zoals de laureaten en jij dus
onderscheid maken tussen 'verlichten' en 'niet-verlichten': op de keper
beschouwd een fundamentalistische uitspraak.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********