Reflectie bij een moord

[Hein van Meeteren]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Nee Fritz, hij besefte het niet. Ook al bracht hij ergens in Amerika of
Engeland films uit. Je moet ervaring hebben in landen als Soedan,
Pakistan, India of Oezbekisten (wat ik toevallig heb) om te beseffen hoe
humorloos en fanaat (ééndimensionaal, geen zelfreflectie) men daar
reageert op een fenomeen als -zoals ze het zien- een "belediging van
onze God en onze godsdienst". Daaronder bevindt zich een explosieve mix
van eeuwenlang minderwaardigheidsgevoelens, van venederd zijn, plus een
heilige, blinde overtuiging de enige ware religie aan te hangen. Plus
daar bovenop een diepe minachting, én een haat, ten aanzien van westerse
ongelovoge heidense en zondige "honden".
Ik heb aan de hekken van de Amerikaanse ambassade in Teheran gestaan en
heb gezien hoe de Mohamed B's van die dagen tekeer gingen (zelf bijna
neergeschoten omdat ze dachten dat ik Amerikaan was, dat was namelijk
genoeg om te sterven. Gelukkig gered door een Iraanse vriend die voor me
sprong en keihard gilde dat ik OK was want geen Amerikaan maar
Hollander, dat hielp toen nog, anders kon ik dit niet schrijven).
Ik heb de sfeer geroken van Iran tijdens de revolutie van Khomeini. Heb
m'n lesje daar geleerd. Nee, niet van inbinden, wel van beseffen dat je
met dit soort mensen geen écht gesprek kan hebben. Het verstandigst is
ze te ontzien. Of gevangen te zetten als ze daar aanleiding toe geven.
Je hoeft mij niets te vertellen, ik weet dat je bij hen, die harde
meedogenloze kern, voor minder afgemaakt kan worden dan het roepen dat
Islamieten geitenneukers zijn en Mohammed een pedofiel.
Die haat is permanent aanwezig en is van een het allesverzengende soort
dat geen reflectie, dus geen aarzeling kent. Dit soort mannen sneed de
journalist Pearl de keel door. Dit soort mannen sneed de Amerikanen de
keel door in Irak, onlangs. Dit soort mannen moordt en slacht zonder een
spoortje twijfel of afweging.
Theo begaf zich balddadig en luidruchtig op lévensgevaarlijk terrein,
alsof hij de wraak ópzocht (wat een zelfdestructie, denk ik dan), en
mensen die van hem houden, én beseffen wat woorden kunnen aanrichten in
een dergelijke context hadden hem tegen zichzelf moeten beschermen. Ik
blijf daarbij. Justus van Oel wilde dat vanavond, meen ik, zeggen, in
Netwerk, maar kreeg het z'n strot niet uit. Want ja, in een westerse
context is vrijheid van meningsuiting het hoogste goed, en pleiten voor
inbinden is dan goed fout. Maar in een Islamitische, en vooral in een
extreem Islamitische context stelt die vrijheid van het woord geen reet
voor. Daar wordt je gedood om een verkeerd woord, zelfs om een verkeerde
blik of een "beledigend" gebaar. Daar worden meisjes doodgeknuppeld door
hun bloedeigen broers omdat ze verliefd hebben gekeken naar de verkeerde
man.
Het was naief om te denken dat Theo de dans zou ontspringen, ook al is
dat achteraf gelul. Hij behoorde tot de culturele elite van de
hoofdstad, omringd door denkers en schrijvers. Die moesten toch weten
welk een vernietigende reactie zijn woorden zouden gaan oproepen. Ze
zijn mannen en vrouwen van de Letteren, die vrienden van hem, en die
kénnen de macht, ook de vernietigende macht, van het verkeerde woord in
een verkeerde context.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********