Weg met de achterkamers

Wed Jan 14 19:13:04 CET 2004

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Weer een stuk in de pers over D66 als regelneven -en regelnichtenpartij. Wat is er toch aan de hand met ons kluppie? Vanaf mijn eerste schreden binnen deze progressief liberale vereniging ben ik opgelopen tegen een muur van een kennelijke vriendenclub die onder elkaar de zaakjes lijkt te regelen. Elk kritisch signaal dat ik en anderen afgaven werd weggewoven, en ik had de indruk zelfs in de verdachte hoek gezet ("lastige man", "ongeleid projectiel" etc) te worden of gebagatelliseerd te worden (van Boxtel over Ongehoord: "ach, een onbetekenend clubje..").

Als ik kijk hoe bepaalde interne en sommige externe benoemigen zijn gelopen, dan kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat er behoorlijk geregeld en gekonkelefoesd wordt. (Mede daarom mijd ik zoveel mogelijk borrels en recepties, maar dat terzijde.)
Mijn indruk is dat er een inner circle bestaat rond Thom en Roger, met BiZA, Nijmegen en Leiden als een soort schaduwmacht. Behoor je tot de willigen , tot "ons", dan gaat het niet zo gek met je plaats op de lijsten, met je bestuurszetel of je benoeming. Maar oh wee als je NIET behoort tot de club. Een akelig eenzaam gevoel bekruipt je na een tijdje. Dingen gaan langzamerhand opvallend stroef.

Is dit het geluid van een frustro die niet bereikt heeft wat zijn ambitie is? Nee, dat is het niet. Ik wil namelijk geen rat zijn, ik ben geen rat, en ik ben blij niet in een rattenwereld te hoeven leven (dit alles naar aanleiding van de bestseller "Hoe word ik een rat"). Mikjn ambitie is dus NIET om carriere te maken in D66 of in "Den Haag". Mijn ambitie is een paar waarden, overtuigingen en ja, het is om te lachen, idealen waar te maken op politiek en beleidsmatig terrein. Slijmen, konkelefoezen en/of rattengedrag behoren daarbij niet tot mijn instrumentarium, sterker nog, ik ben er te DOM (naief, idealistisch, blind, goedmoedig etc etc) voor.

Dit is dus het geluid van een man die gelooft in openheid en fairheid, in democratie en progressief liberalisme. Ik ben lid geworden van progressief Liberale partij, een partij die het begrip Democraten zichtbaar in het vaandel heeft staan. Zo'n partij is iets aan haar wortels en oprichters, maar ook iets aan haar kiezers en leden verplicht. In zo'n partij hoort geen clientelisme te bestaan, zelfs niet de schijn ervan.

---------------
Staatssecretaris regelt benoeming partijgenoot
Door onze redacteur Raymond van den Boogaard

DEN HAAG, 14 JAN. Staatssecretaris Van der Laan (Cultuur, D66) heeft ervoor gezorgd dat haar partijgenoot W. Sorgdrager voor vier jaar is herbenoemd tot voorzitter van de Raad voor Cultuur - zonder dat andere kandidaten in beeld konden komen. Van der Laan ging hiermee in tegen een advies van de door haarzelf ingestelde Benoemingenadviescommissie Raad voor Cultuur (BAC).

Dit blijkt uit een brief van Van der Laan aan de BAC van 24 oktober 2003 en het advies van deze commissie, die het ministerie van OCW op verzoek van deze krant openbaar heeft gemaakt.

Uit de brief blijkt dat de staatssecretaris niet wilde dat de adviescommissie zich zou buigen over andere kandidaten voor het voorzitterschap van de Raad voor Cultuur dan Sorgdrager, wier eerste termijn van vier jaar in deze functie op 31 december afliep.

De Raad voor Cultuur adviseert eens per vier jaar over de rijkssubsidies voor kunstinstellingen. Deze adviezen worden gewoonlijk grotendeels overgenomen in de Cultuurnota van het kabinet. De benoeming van Sorgdrager werd in de laatste ministerraad van 2003 bekrachtigd.

In haar brief kondigde Van der Laan ook aan dat zij wilde afzien van openbaarmaking van de vacature van voorzitter van de Raad voor Cultuur, hoewel ze erkende dat deze openbaarmaking - voorzien in de Kaderwet adviescolleges - door de wetgever is bedoeld ter ,,vermijding van achterkamertjespolitiek''. Van der Laan, die vorig jaar aantrad als staatssecretaris, heeft steeds verklaard tegen ,,achterkamertjespolitiek'' te zijn.

In de brief noemde de staatssecretaris geen inhoudelijke gronden voor haar wens Sorgdrager te herbenoemen, anders dan dat in 2004 de Raad voor Cultuur moet adviseren over de Cultuurnota 2005-2008. Wel memoreerde Van der Laan dat Sorgdrager zich bereid had verklaard nog eens vier jaar voorzitter te zijn en ,,dat ik graag (...) haar zo spoedig mogelijk uitsluitsel wil bieden over herbenoeming''.

Volgens een woordvoerder van het ministerie van OCW hing de voorkeur van de staatssecretaris voor Sorgdrager onder andere samen met het feit dat deze in het jaar 2000 al ervaring had opgedaan met de advisering over de Cultuurnota, en dat continuïteit vereist was omdat ditmaal in de kunstensector aanzienlijke bezuinigingen moeten worden doorgevoerd.

In de Benoemingenadviescommissie Raad voor Cultuur was irritatie ontstaan over de handelwijze van de staatssecretaris. De onvrede gold met name het feit dat de staatssecretaris in haar brief memoreerde dat ,,de gedachte van de wetgever is geweest om achterkamertjespolitiek te vermijden'', om vervolgens in andere geest te handelen.

De BAC stelde daarom een tussenoplossing voor: Sorgdrager zou nog slechts één jaar voorzitter van de Raad voor Cultuur blijven, om de advisering van de Cultuurnota af te ronden. Op die manier, meende de BAC, kon aan het verlangen van de staatssecretaris naar continuïteit worden voldaan.

Per 1 januari 2005 zou, volgens de BAC, de Raad voor Cultuur dan alsnog een nieuwe voorzitter moeten krijgen. In het advies noemde de BAC de benadering van de staatssecretaris ,,strijdig met het uitgangspunt van transparantie''. Op zijn minst, meende de BAC, zou Van der Laan de vacature openbaar moeten maken.

De staatssecretaris negeerde dit advies en besloot tot een herbenoeming van Sorgdrager voor vier jaar. Het genegeerde advies was opgesteld door drie leden van de BAC - A. Aboutaleb, A. Derks en K. van Twist. Twee andere leden van de BAC, S. van Els en A. Lekkerkerker (overigens een stiefdochter van Sorgdrager), hebben niet deelgenomen aan de beraadslaging, maar hebben zich later wel met het advies akkoord verklaard, aldus de woordvoerder van OCW. Sorgdrager zelf, ambtshalve lid van de BAC, had met de procedure geen bemoeienis.

Volgens de woordvoerder van OCW bestond er voor het negeren van het advies om Sorgdrager slechts voor één jaar te benoemen, een formele grond: de BAC was om advies gevraagd over Sorgdragers herbenoeming op grond van een een circulaire van het ministerie van Binnenlandse zaken over benoemingen in adviescommissies uit 1997. Achteraf bleek dat echter een vergissing, aldus de woordvoerder: van toepassing was een 'checklist' van Binnenlandse zaken uit 2002, die bij herbenoeming openbaarmaking en het vragen aan een advies onnodig maakte. Overigens heeft, wettelijk gesproken, de bewindspersoon in alle gevallen het recht om af te wijken van adviezen.

Van der Laan heeft, aldus de woordvoerder, mede van openbaarmaking van de vacature afgezien om een ,,schijnprocedure'' te vermijden, waarbij kandidaten die zich zouden melden op voorhand geen kans maakten. Sorgdrager zal in haar tweede periode als voorzitter overigens ook leiding moeten geven aan een al eerder bepaalde structuurhervorming van de Raad voor Cultuur per 1 januari 2005. Ook in verband daarmee hechtte de staatssecretaris aan het behoud van Sorgdragers ervaring, aldus de woordvoerder.
Gisteren heeft op het ministerie een gesprek plaatsgevonden tussen Van der Laan en leden van de BAC. Op dit niveau lijkt de zaak hiermee gesust.

Overigens had Van der Laans voorganger als staatssecretaris voor Cultuur, Van Leeuwen (LPF), wel plannen om voor Sorgdragers opvolging een open procedure met meerdere kandidaten te organiseren.
Het Koninklijk besluit over Sorgdragers herbenoeming is nog niet verschenen.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********