Het "teveel" betalen van Nederland aan de EU

[Herman Beun]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Ger wrote:

> Zalm heeft geprotesteerd tegen de verhoging van de uitgaven
> van 100 naar 150 miljard van de EU. De europese commissie
> erkent nu dat Nederland in verhouding veel te veel betaald.
> In het normale verkeer zou het gebruikelijk zijn dat als je
> teveel betaald hebt je dat terug zou mogen eisen.

Geld terugkrijgen doe je normaal gezien alleen als je meer hebt betaald
dan gebruikelijk of wettelijk toegestaan is - bijvoorbeeld als de bakker
jou twee euro heeft gerekend voor een brood terwijl andere klanten maar
één euro betalen.

Maar als "teveel" betalen betekent dat men op een gegeven moment vindt
dat de tarieven te hoog zijn en moeten worden aangepast, dan is geld
terugkrijgen ongebruikelijk. Als de bakker vandaag de prijs van zijn
brood verlaagd, dan gaat hij echt niet alle klanten die tot dan toe
brood van hem gekocht hebben geld terugbetalen. Als de overheid tot het
inzicht komt dat de lastendruk voor een specifieke groep burgers aan de
hoge kant is en daarom de belastingtarieven zo aanpast dat die groep
voortaan minder betaalt, gaat ze hen echt niet het "teveel" betaalde van
de voorgaande jaren terugbetalen.

Nederland bevindt zich ten opzichte van de EU niet in de eerste, maar in
de tweede situatie: Nederland heeft niet "teveel" betaald omdat er
regels verkeerd zijn toegepast, maar omdat de *met instemming van
Nederland* gemaakte regels de laatste paar jaar ongunstig voor Nederland
uitpakken. Dit overigens nadat Nederland tientallen jaren lang een
netto-*ontvanger* is geweest van EU-geld. Terugbetaling zou onredelijk
zijn.

Overigens wordt de hele zaak van die "hoge" Nederlandse betalingen door
Zalm ontzettend opgeblazen - euroskepsis doet het tegenwoordig goed
onder demagogen, dus wat maakt het dan uit of de feiten kloppen?

1. Nederland betaalt niet "teveel". Dat de netto-bijdrage van Nederland
(per hoofd van de bevolking) relatief hoog lijkt uit te vallen, komt
doordat een groot deel van de Nederlandse EU-afdrachten bestaat uit door
Nederland geïnde invoerheffingen. Dat is een groot bedrag doordat
Nederland met Rotterdam de belangrijkste haven van de EU binnen zijn
grenzen heeft. Maar het is nogal aanvechtbaar om (zoals Zalm doet) dat
bedrag mee te tellen bij de berekening van de Nederlandse EU-afdracht:
Die heffingen worden immers niet betaald door Nederlandse
belastingbetalers, deze bedragen (door de EU ingestelde invoerheffingen
aan de buitengrenzen van de interne EU-markt) hebben nooit aan Nederland
toebehoord, en ze worden niet geheven over goederen die voor Nederland
bestemd zijn maar grotendeels worden doorvervoerd naar ons Europese
achterland. Overigens willen wij (Nederland, de VVD, D66) die heffingen
voor het grootste deel zo snel mogelijk afschaffen (denk aan de
invoerheffingen op landbouwproducten). Als je corrigeert voor de factor
Rotterdam zakt Nederland (een van de rijkste landen van Europa, dus
terecht een grote betaler) qua netto-afdracht naar de middenmoot.

2. Nederland betaalt niet "veel". De begroting van de hele EU bedraagt
100 miljard euro per jaar, die van Nederland alleen al is twee keer zo
hoog. De Nederlandse netto-afdracht ligt in de orde van 100 euro per
Nederlander per jaar - peanuts vergeleken bij de belastingbedragen die
je aan je gemeente of aan de Nederlandse staat betaalt. Wie de totale
belastingdruk voor Nederlanders echt omlaag wil brengen kan zijn energie
wel nuttiger besteden dan aan symboolpolitiek.

3. Je kunt je afvragen of die "netto"-berekening überhaupt bruikbare
informatie oplevert. De hoeveelheid nut die door een overheid geleverd
wordt meet je, per definitie, niet door stompzinnig betalingen en
uitkeringen van elkaar af te trekken. Overheidsnut, in de vorm van
publiek goed als veiligheid, infrastructuur, economische en andere
kansen en zekerheden, komt in die optelsom immers niet tot uitdrukking.
Voor de EU geldt dat natuurlijk ook. Ik zal de laatste zijn om te
ontkennen dat EU-geld vaak effectiever besteed kan worden, maar
Nederlandse en andere nationale netto-bijdragen zeggen helemaal niets
over die effectiviteit.

4. De Nederlandse en VVD-eisen aan de EU-begroting zitten vol
tegenstrijdigheden. Men wil de Nederlandse netto-bijdrage omlaag hebben,
maar tegelijkertijd:

- moet er gestopt worden met "rondpompen van geld", ofwel EU-subsidies
moeten niet langer (ook) in de rijke EU-landen besteed worden maar
alleen nog in de arme. De Nederlandse netto-bijdrage gaat daarvan
natuurlijk omhoog.
- moet de EU-begroting na de uitbreiding met tien arme landen relatief
(t.o.v. het BBP) lager worden dan ze nu is. Om dat te kunnen doen en
tegelijkertijd te kunnen investeren in de nieuwe lidstaten, moet binnen
het bestaande budget een groter deel van de fondsen van de oude naar de
nieuwe lidstaten worden gesluisd. Ook hiervan gaat de Nederlandse
netto-bijdrage natuurlijk omhoog.
- houdt men vast aan de nationale veto's op de lange-termijnbegroting.
Nederland zou dan via zijn nationale veto kunnen voorkomen dat de
Nederlandse bijdrage te hoog wordt. Dat de netto-ontvangers van EU-geld
met hun veto precies het tegenovergestelde zullen doen wordt kennelijk
over het hoofd gezien. Wie de geschiedenis van het Europees
Landbouwbeleid (GLB) een beetje bestudeerd, ziet dat de ontvangers dat
veto-gevecht in het verleden vaker gewonnen hebben dan de betalers. De
ook door de VVD vurig gewenste hervorming van het GLB zal er dan ook
niet komen zolang er aan die veto's wordt vastgehouden.

/Herman

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********