[Stabiliteitspact: aanvulling]

Mon Dec 1 08:18:51 CET 2003

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Goed verhaal Bert,

Maar ik houd toch nog even vast aan m'n hoofdkritiek:

- Dat "neo" bij Keynesianisme slaat op het feit dat je probeert de effecten 
van de stagflatie te minimaliseren.

- Dat de minst krachtigen zouden worden getroffen bij een Schumpetriaans 
(o.a. Kleinknecht) beleid lijkt mij een niet valabel argument: bij het 
huidige neoliberale beleid worden zij eveneens hard getroffen (de SP en 
PvdA floreren niet voor niets). 't Is dus lood om oud ijzer, wat dit 
betreft. Het verschil is dat dat neoliberale gedoe meer korte termijn 
nastreeft, het liberale een structureler effect.

- Mijn eenvoudige memorie dicteert mij dat de laatste hoogconjunctuur in 
West-Europa floreerde eind jaren negentig, het jaar 2000 vormde het laatste 
stijgingsjaar.

- Overigens meen ik een relativering van het huidige beleid te lezen in je 
bijdrage: begrotingsbeleid lijdt immer aan het mammoettanker-probleem, 
weinig direct stuurbaar. Het is daarom het beste om te mikken op vergroting 
van de arbeidsproductiviteit, terwijl er nu vooral op verlaging van de 
(arbeids)kosten wordt gemikt - een conservatief beleid. Kijk, bezuinigen 
doen ze allemaal, maar innoveren moet je kunnen/durven.

Of maakt het voor economisch beleid niet meer uit welke partij je aanhangt? 
Bestaat er nog een niche voor creatief beleid?

Henk Vreekamp, Utrecht
------------------------------------

At 00:38 1-12-03 +0100, you wrote:
>De drie procent stamt uit 1991/1992, Henk, het verdrag van Maastricht, het was
>één van de voorwaarden voor toetreding tot de Euro (naast een staatsschuld
>beneden 60% en dergelijke). Het Stabiliteits- en groeipact dateert inderdaad
>uit 1996/7, en de 3 procent is daar een onderdeel van. In 1996 was er
>geenszins sprake van een hoogconjunctuur. De luchtbel van de nieuwe economie
>bereikte zijn hoogtepunt in maart 2000, geloof ik, niet eerder.
>
>Het punt van de nulmeting is overigens maar van beperkte waarde. Het
>suggereert de wenselijkheid van een trendmatig/structureel begrotingsbeleid,
>waarbij het tekort rondom een zeker nulpunt mag bewegen. In Nederland hebben
>we in beginsel zo'n beleid, zij het dat we een 'signaalwaarde' van 2,5 procent
>tekort hebben afgesproken waarbij moet worden bezien of er bezuinigd moet
>worden om de 3 procent niet te overschrijden.
>
>Is die drie procent heilig? Nee, in louter economisch opzicht niet. Je kunt
>best volhouden dat je in slechte tijden meer mag lenen, mits je in goede
>tijden dat weer aflost (en ook je oude staatsschuld nog aflost). Dan moet je
>dus structureel op een nul of op een overschot zitten. Wij zitten momenteel
>structureel op een fikse min, -1,2 of zo. Dat betekent dat de
>overheidsfinanciën ook wanneer de economie op het evenwichtspunt is, nog
>altijd een fiks tekort kennen. DAT is de ware reden dat niet zo zeer bezuinigd
>moet worden (dat ook), maar vooral ook hervormd, zodat het groeivermogen van
>de economie wordt versterkt.
>
>En overigens: een structureel begrotingsbeleid heeft in het verleden bewezen
>niet (volledig) te werken: politici laten het tekort graag oplopen als het
>slecht gaat, maar beginnen ogenblikkelijk extra uit te geven als het goed gaat
>- ze lossen dus in goede tijden te weinig af. Wij (D66) net zo goed als
>bijvoorbeeld de sociaaldemocraten. Structureel begrotingsbeleid is dus een
>leuke papieren werkelijkheid, waar je echter je politieke verstand bij moet
>gebruiken, anders loopt het net als in de jaren 70 uit de hand.
>
>Hoe versterk je dat groeivermogen? 1. Lagere kosten. 2. Meer arbeidsaanbod. 3.
>Meer toegevoegde waarde en (arbeids-)produktiviteit. Op alle punten scoren wij
>slecht, reden waarom wij het ook zo veel slechter doen dan de omringende
>economieën? Die loonstop zou niet nodig moeten zijn, maar is het wel, waar we
>in de afgelopen paar jaar ons in de jaren 80 en 90 opgebouwde
>concurrentievoordeel weer hebben verkwanseld door even niet op te letten.
>Verslechtering sinds eind jaren 90: 11 procent. Dáárom die loonstop - de
>benadering van Kleinknecht, die zegt dat de lonen juist moeten stijgen als
>stimulans voor arbeidsbesparende en kennisbevorderende investeringen is op
>zich wel interessant, maar zou in onze huidige arbeidsmarkt desastreus zijn,
>juist voor de mensen die niet direct meekunnen met de kenniseconomie.
>
>Moet je dan niet neo-keynesiaans stimuleren? Of meer in de kenniseconomie
>inveseren? Allereerst weet ik nooit waar dat 'neo' op slaat. In de tweede
>plaats doen we dat al. Er gaat dit jaar 3 procent stimulering in de economie -
>een kleine 15 miljard extra leningen. Volgend jaar gaat het vermoedelijk zelfs
>over de drie procent heen, dus alle aanhangers van een hoog tekort worden op
>hun wenken bediend. Ten opzichte van het hoogtepunt van de conjunctuur, toen
>er een overschot was van bijna 2 procent, wordt er zelfs een kleine 25 miljard
>gestimuleerd - 55 miljard gulden per jaar.
>En wat betreft die kenniseconomie: het kabinet heeft afgelopen vrijdag nog
>eens 800 miljoen extra vrijgemaakt voor kenniseconomie.
>
>En dan is er overigens nog de vergrijzing. Die leidt in de nabije toekomst óf
>tot hogere belastingen (en dus weer hogere loonkosten, minder
>concurrentievermogen etcetera), óf we moeten ervoor zorgen dat de
>staatsschuld nu daalt, zodat de vrijkomende rentelasten kunnen worden benut
>voor de financiering van de vergrijzing. De vergrijzing is overigens helemaal
>niet ver weg: over een paar jaar verlaten de babyboomers massaal de
>arbeidsmarkt. De situatie op de arbeidsmarkt zal dan ook in één klap
>omslaan, waardoor een overschot aan arbeidskrachten omslaat in een tekort.
>Dáárom moeten mensen 'de arbeidsmarkt op worden gejaagd', zoals ik wel hoor.
>Ze zijn domweg nodig. Tenzij we nog wat meer willen snijden in de
>gezondheidszorg.
>
>Nu ik het zeg: wisten jullie dat er helemaal niet wordt bezuinigd in de
>gezondheidszorg? Er is nog nooit zo veel geld bijgekomen als in de jaren
>2002-2007. In 2002 10 procent (Els kon er niet eens van dromen), in 2003 weer
>10 procent, in de jaren 2004-2007 in ieder geval nog eens 15%. Veel meer dan
>de vergrijzing vraagt - veel inhaal-investeringen. En dan nog zijn er
>maandelijks overschrijdingen te melden. Ja, er worden verder wat uitgaven
>verschoven van collectief naar prive-gefinancierd, maar dat is al met al niet
>meer dan 2 miljard. En er wordt voor enkele honderden miljoenen gestreefd naar
>meer efficiency. Maar het zijn mythes die ons willen denken dat de
>gezondheidszorg wordt uitgekleed.
>
>Enfin, soms heb ik er even zin in, op de late zondagavond. Dag Henk,
>
>Bert.
>
>
>
>
>Henk Vreekamp <vreekamp at knoware.nl> wrote:
>
>REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
>Democs,
>
>Bert Bakker stelde dat de nulmeting voor het Stabiliteitspact in 1991
>plaatsgreep en dat daarom mijn argument niet geldt dat de nulmeting fout is
>- want ze zou immers niet geijkt zijn op het hoogtepunt van de laatste
>hoogconjunctuur.
>
>Wel wel Bert, naslag en de NRC van zaterdag leren het volgende: het pact is
>niet tijdens Maastricht maar tijdens Dublin 1996 definitief tot stand
>gekomen, vooral op aandringen van Frankrijk. Dus wel degelijk tijdens het
>hoogtepunt van de laatste hoogconjunctuur die nadien een luchtbeel bleek,
>o.a. wat betreft de "Nieuwe Economie" van onze profeet, toenmalig
>fractlieleider Thomas De Graaf..
>
>Ik herhaal: wanneer neemt D66 afstand van dat Zalm-domme drijven? En ik
>herhaal de vraag: is dat neoliberale, financiele, monetaire pact niet
>contraproductief wat betreft het D66-streven naar een kenniseconomie en
>innovatie - evenals die domme loonstop?
>
>Henk Vreekamp, Utrecht
>
>**********
>Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
>(D66 at nic.surfnet.nl).
>Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld
>alleen: SUBSCRIBE D66
>Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld
>alleen: SIGNOFF D66
>Het on-line archief is te vinden op:
>http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
>**********

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********