Minder en betere regels

[Bart Meerdink]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Henk,

Ik volg wat je schrijft. Maar is het geen tijd om eens radikaal anders
tegen het verschijnsel 'regels' aan te kijken? Zijn regels geen armzalig
substituut voor zorgvuldigheid en gezond verstand?

Regels hebben twee hoofd-aspecten:

1) Beschrijving hoe zaken geregeld horen te worden.
2) Prikkels/sancties die moeten zorgen dat het ook zo verloopt.

Ik denk dat die twee uit elkaar getrokken moeten worden. Kort
samengevat: 1) moet begrijpelijker worden, 2) moet zoveel mogelijk aan
de burger zelf overgelaten worden.

Om te zorgen dat mensen weten wat van hun verwacht wordt, en dat alles
soepel verloopt zal het beschrijvende deel van de regels op een heldere
en beknopte manier aan moeten sluiten bij de i.h.a. reeds ruimschoots
aanwezige 'common sense', en deze ook ontwikkelen en praktisch
ondersteunen. Geen juridische taal maar bruikbare handleidingen en
hulpmiddelen (software) die houvast geven aan consument en
dienstverlener. In onderwijs en (beroeps)opleidingen moeten de
praktische voordelen van het zich aan dergelijke zorgvuldigheidseisen
houden goed over het voetlicht komen.

Daarnaast moet men ook merken dat onzorgvuldig gedrag en het beschamen
van vertrouwen in de praktijk niet loont. Daartoe moeten mensen die in
het maatschappelijk verkeer met dergelijk gedrag geconfronteerd worden
een ruimer arsenaal hebben van goede mogelijkheden om daar wat tegen te
doen.

Het begint natuurlijk altijd bij de feiten. Hoe meer er onweerlegbaar
vastligt, hoe eenvoudiger het traject wat daarna volgt. Het huidige
informatietijdperk biedt daarvoor uitstekende mogelijkheden.

Zo zou de overheid bijvoorbeeld een nieuwe dienst moeten aanbieden, die
van de _verifieerbare officiele correspondentie_. Dit in plaats van de
moeizame aangetekende correspondentie, die geweigerd kan worden, weg kan
raken en waarvan ook de inhoud niet vastligt. Een 100% betrouwbaar
tussenstation dus tussen twee (of meer) partijen, waar inhoud en
tijdstip van berichten (tegen kleine vergoeding) electronisch vastgelegd
wordt en beschikbaar blijft ook na de fysieke bezorging van de hardcopy
versie van het document. Feiten die niet tijdig (kostenloos) bestreden
worden met een eigen versie van de gebeurtenissen worden (in eerste
instantie) voor waar aangenomen.

Tussen het simpele klagen / aanmanen en het inschakelen van rechter en
deurwaarder zou een lichtere, goedkopere procedure moeten zitten, die
van de arbitrage door een enkele officieel erkende neutrale en
deskundige tussenpersoon. Deze weg zou begaanbaar moeten zijn zonder het
inschakelen van een (dure) advocaat.

Verder zou de rechter meer algemene zorgvuldigheidseisen moeten kunnen
aanleggen, ook al staan die niet expliciet in de regels, en
gemakkelijker boetes en schadevergoedingen op moeten kunnen leggen, en
sancties in geval van valse verklaringen over de ware toedracht van de
gebeurtenissen.

Wanneer iedereen accepteert dat men op elk moment aangesproken kan
worden op zorgvuldig handelen (brandveiligheid, voedselveiligheid,
arbeidsomstandigheden, het in gevaar brengen van anderen, enz), en ook
weet dat daar reeele sancties bijhoren, kunnen wellicht de meeste regels
vervangen worden door begrijpelijke gebruiksaanwijzingen voor zorgvuldig
maatschappelijk verkeer in diverse concrete situaties.

Zou op deze manier niet de meeste 'red tape' uit onze samenleving kunnen
verwijnen? Een echte, conceptuele stap vooruit?

Bart Meerdink

Henk Vreekamp wrote:
> REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
> Beste Bart,
>
> 1. Verstikkende regels zijn in het verleden vaak geschapen om
> zorgvuldigheid te handhaven en claims of processen te voorkomen. Een
> generale oplossing is er volgens mij niet, zeker niet bij privatisering
> e.d. omdat er dan nog veel meer nieuwe regels komen omdat de concrete
> politieke besluitvorming in zulke gevallen geringer is. Dus beter is het
> per domein deregulering vast te stellen. Volgens mij heeft deregulering
> echter maar heel weinig 'verlichting' van de regeldruk gegeven, juist om
> claimende partijen te voorkomen.
>
> Kortom, ik denk niet dat deregulering een oplossing vormt, maar wel een
> krappere termijnstelling waardoor de voortgang sneller verloopt. De afkeer
> van regels bestaat volgens mij vooral uit de afkeer voor de lange duur
> waarop iets realiseerbaar is. Dus snelheid zal veel klachten over regels
> voorkomen.
>
> 2. Wat betreft de afwikkeling van zakelijke faillissementen denk ik dat we
> een heel stuk zijn opgeschoten sinds de nieuwe wet, qua snelheid en qua
> persoonlijke aansprakelijkheid. Ik hoor sindsdien uit mijn oude (MKB)veld
> weinig klachten. Kijk maar naar de doorstart-mogelijkheden etc. Maar
> hierover durf ik verder niks te zeggen, geen jurrrrist zijnde.
>
> Henk Vreekamp, Utrecht.
> -------------------------------------
> At 00:43 9-4-03 +0200, you wrote:
>
>> Hoe lang horen we al niet over 'verstikkende regels', 'te veel regels',
>> 'ambtenarij', 'bureaucratie', enz enz?
>>
>> Maar heeft nou iemand in plaats van die holle kreten (ook van Boris I)
>> concrete voorstellen gedaan die echt helpen om deze wildgroei terug te
>> snoeien?
>>
>> Iemand concrete voorbeelden van iets dat beter kan (en hoe dan)?
>>
>> Als een regel onzinnig uitpakt of contraproductief werkt, kunnen degenen
>> die daar mee geconfronteerd worden daar nou echt niets tegen doen?
>>
>> Een school die belang heeft om drop-outs niet achter de vodden te
>> zitten, een ziekenhuis dat gestaft wordt met minder geld omdat ze
>> efficient werken enzo. Iemand die merkt dat iets wringt moet daar iets
>> mee kunnen.
>>
>> Wouter Bos gaf er in verkiezingstijd ook wat voorbeelden van, op het
>> gebied van de gezondheidszorg waar regels een eigen leven leiden en tot
>> onnodig dure, omslachtige, trage hulpverlening leiden omdat e.e.a.
>> anders formeel niet door regels gedekt is.
>>
>> Kan men geen betere manier verzinnen om effectieve, veilige, eerlijke,
>> etc. dienstverlening tot stand te brengen? Mensen hebben toch zelf
>> ruimschoots genoeg gezond verstand, fatsoen en vakkennis? En waar zaken
>> niet juist verlopen, kunnen degenen die dat zien dan niet in staat
>> gesteld/gemotiveerd worden om even aan de bel te trekken? Misschien
>> zelfs met, als stok achter de deur, voor de kantonrechter afgedwongen
>> boetes en schadevergoedingen bij verwijtbaar gedrag (hoewel dat in de VS
>> nogal uit de hand gelopen is).
>>
>> Wat is de stand der kennis omtrent het effectief in goede banen leiden
>> van maatschappelijke processen? Misschien is de overvloed aan regels wel
>> het resultaat van onvoldoende kennis bij de betrokken ambtenaren over
>> hoe je zaken goed en toch met weinig overhead kunt regelen.
>>
>> Dus: genoeg kreten, pik op wat slecht werkt, verzin samen hoe het beter
>> kan (bijvoorbeeld hoe starters en het MKB meer vrijheid en minder
>> overhead kunnen krijgen, hoe faillissementen met minder maatschappelijke
>> schade afgehandeld kunnen worden), waardoor die slechte regels er
>> kwamen, hoe je de publiciteit gebruikt om dingen te veranderen, en hoe
>> mensen die verbeteringen tegenhouden ook daadwerkelijk de zwarte piet
>> toegespeeld kunnen krijgen.
>>
>> Bart Meerdink

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********