Zelfonderzoek van links?

[Henk Elegeert]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Dries Boele wrote:
>
> REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
> Beste lijsters,
>
> De huidige situatie baart mij zorgen. Wat is een geloofwaardig progressief
> antwoord op de huidige cultureel-maatschappelijke situatie? De moord op
> Fortuyn laat schrijnend zien dat er iets ernstigs aan de hand is, mede gelet
> op de reacties die zijn dood oproept. Ik zie het niet als mijn taak om nu
> diep in te gaan op zijn standpunten. Mij gaat het om links en de vraag
> waarom het steeds minder te bieden heeft. In plaats van
> politiek-inhoudelijke analyses die bij de tijd zijn, komt links vooral met
> moralisme en politiek-correcte clichés. Is links bereid tot zelfonderzoek?

Voor zover ik mijzelf als links beschouw ben ik bereid tot zelf
onderzoek.

> Er zijn twee opvallende dingen bij het huidige links (ik denk dan m.n. aan
> PvdA en GroenLinks). .1 Links is geen volksbeweging meer; het heeft zelfs
> minachting voor het volk.

Dat laatste lijkt me overdreven. Je voorstelling van zaken is hier ook
niet helder.
PvdA en GroenLinks zijn twee verschillende politiek partijen. Een Linkse
volksbeweging die zich in elke geval gesplitst heeft of verschillende
opvattingen heeft.

> En .2 Links is vergeten dat het lange tijd
> cultuur- en godsdienstkritisch was, gericht op emancipatie;

Links kan niet vergeten, slechts/doch ontwikkelen, zich wijzigen, haar
doelen bereiken, zich geplaatst zien in gewijzigde omstandigheden. Het
betrof ook de eigen cultuur en godsdienst. Weet en kent dus de problemen
die daaraan verbonden zijn. Voor zover ik weet heeft het jaren geduurd
en nog.
Wat is je punt?

>  het is
> daarentegen conservatief geworden.

Lijkt me een waarde oordeel als gevolg van een foutieve analyse.

> Wat het eerste punt betreft, brede lagen van de bevolking hebben geen stem
> meer in linkse partijen.

Brede lagen van de bevolking hebben nooit een stem gehad. Politieke
partijen hebben zich veelal rond een (bepaalde) visie/idee ontwikkeld.
De leden daarvan hadden een stem middels de partij.

De democratie is nog altijd niet de bevolking gegund.

> Het regentendom van m.n. de PvdA is ondertussen genoegzaam bekend. Alleen
> doctorandussen en politieke carrièremakers zijn nog actief binnen die
> partij; zij bepalen de politieke cultuur. Ik vraag me of dat anders is in
> partijen als D66 en GroenLinks.

Wat wil je nu Dries? Een vergelijking tussen politieke partijen en hoe
zij vorm en inhoud geven aan hun doelen en van welke middelen zij
daarbij gebruik maken? Of had je het of wil je het hebben over links?
Ik kan je niet volgen hier.

> Links heeft zich ooit een beeld gevormd van hoe mensen zijn en wat redelijk
> is om te denken, en daar is het bij gebleven.

Zijn daarin dramatische wijzigingen gekomen/ontstaan, die een
herorientatie noodzakelijk maken?

> (De PvdA lijkt qua denken te
> zijn blijven steken in de periode Den Uyl, GroenLinks heeft z’n wereldbeeld
> gevormd in de jaren `70/80, en bewegingen als de Internationale Socialisten
> gaan zelfs terug tot de Russische Revolutie.)

Heb je het over de partijen en/of hun gezamenlijke opvatting, of juist
over hun onderlinge verschillen.

> Links neemt niet meer de
> moeite om zich te vragen en te onderzoeken wat er onder de bevolking leeft.

Eindelijk Dries, now your talking.

> Integendeel, de linkse politicus denkt voor het volk, en als het volk iets
> anders wil of er andere opvattingen op na houdt, dan wordt het volk
> genegeerd of moet het worden bijgestuurd, moralistisch.

Je bedoelt dat zich in de organisatie(s) een vertegenwoordiger heeft
weten nestellen die, met een verkeerde taakopvatting, politiek bedrijft?
En dat die, om het doel te bereiken, zich went tot methoden om
(ogenschijnlijk) het doel te bereiken?

Heb je het idee al gezien Dries voor pro-actief burgerschap?
Mijn opvatting is dat dat veel van de huidige problemen kan gaan
ondervangen, het levert een platform, de noodzaak tot discussie, de
mogelijkheid tot verantwoordelijkheid, het verwerven van kennis, het
verwerven van inzicht, en het belangrijkste participeren in de
democratie.

>(Afwijkende
> opvattingen heten dan al snel `populistisch’, of `te weinig nagedacht’.)

Als gevolg van?
Ok, maar even terug dan naar die politicus. Die is nu object van partij
politieke belangen en zelfs eerder verkozenen komen niet terug op de
kandidatenlijst.
Gevolg van een en ander is wel dat politici die duidelijk gewaardeerd
worden het risico lopen niet opnieuw te kunnen worden gekozen. Gevolg is
een politicus die denkt voor het volk.
Fortuyn deed het trouwens niet beter. Hij vormde zelfs een prototype van
de politicus die voor het volk denkt/dacht.

> In
> die zin is de SP een uitzondering. Zij gaat te rade bij de bevolking en
> pleegt vervolgens een analyse.

Je laat na te vertellen wat het resultaat is van hun werkwijze.

> Wat het tweede punt betreft, eerst dit. Fortuyn werd van verschillende
> kanten `racisme’ verweten toen hij kritiek had op de islamitische cultuur.
> Islam en islamitische cultuur zijn geen ras, bij mijn weten, en er kan dus
> ook geen sprake zijn van racisme.

Dan was het verwijt een die duidelijk zijn doel miste. Niets van
aantrekken dan zou ik zeggen.

> Toch wordt en werd deze zwaarbeladen term
> wel gebezigd in verband met Fortuyn’s kritiek. Een dergelijke typering is
> onvruchtbaar en leidt slechts tot een vermijding van discussie.

Waarom moest de discussie wel werden gevoerd?
Wat is/was de aanleiding? Verkiezingen misschien? Electoraal gewin?

> En wat het
> vooral toont is dat links doet aan zelfcensuur wat betreft cultuur- en
> godsdienstkritiek. Hoe komt dat?

Wacht even. Als Pim Fortuyn de discussie wil voeren is dat goed.
Als links niets ziet in een dergelijke discussie doet links aan
zelfsensuur?

> Islam en islamitische cultuur zijn vergelijkbaar met calvinisme. Ik heb nog
> niemand gehoord die het `verwerpelijk' of `racistisch' vindt om kritisch te
> zijn over calvinisme. Integendeel, het is zelfs bon ton om `calvinistisch’
> als scheldwoord te gebruiken, terwijl een flink deel van de bevolking
> zichzelf nog steeds als calvinistisch geschouwd. Het standpunt van de SGP
> over vrouwen bijvoorbeeld wordt zonder problemen als `achterlijk’
> bestempeld. Wie valt daar over?

Ja hallo Dries, wacht even. Wat is nu het doel van de discussie?

> Godsdienst- en cultuurkritiek zijn sinds enkele eeuwen gemeengoed in Europa.
> Ik zie geen reden waarom er godsdiensten en culturen vrijgesteld zouden zijn
> van een kritische benadering, zeker wanneer zij deel uitmaken van onze
> samenleving.

Ik ook niet, maar vindt het wel van belang met welk oogmerk je de
discussie wilt voeren.

> Links heeft zich altijd laten voorstaan op een kritische benadering, gericht
> op emancipatie (en daar zit wellicht het verschil met Fortuyn).

Daar zit ook een verschil, Dries. Fortuyn was uit op electoraal gewin en
we kunnen vaststellen dat het werkt.

>Maar hoe zit
> dat nu? Is het nu opeens overbodig geworden om kritisch te zijn over
> culturen en godsdiensten in onze samenleving? Of verboden?

Nee, ook de kritiek van Fortuyn is nauwelijks zinnig geweest. Het heeft
hem wel veel kiezers bezorgt.

> Wat is er aan de
> hand met links? Ik zou zeggen, juist in een multiculturele en
> multireligieuze samenleving is zo’n kritische houding nodig.

De actieve deelname van de burger, Dries. Er is geen platform meer
waarop gediscussieerd kan worden.

> Het bizarre is dat links in dit opzicht zelfs conservatief lijkt te zijn
> geworden. Het neemt onkritisch culturen en godsdiensten in bescherming, ook
> in hun ongeëmancipeerde vormen. De zwaar paternalistische en
> fundamentalistische aspecten van bepaalde islamitische culturen en
> godsdienstige groeperingen bijvoorbeeld worden niet aan de orde gesteld. Het
> is zelfs een taboe bij links om dat te doen. Hoe kan dat?

De huidige media hype rondom Fortuyn staat elke andere discussie in de
weg.

> Links pleegt verraad aan zichzelf door emancipatiegerichte kritiek op
> cultuur en godsdienst in onze samenleving verder onnodig te achten. In
> plaats van te roepen dat de kritiek van Fortuyn op de islamitische cultuur
> niet mág, terwijl je als links verder onkritisch blijft, is het beter een
> emancipatiegerichte kritiek te ontwikkelen, gebaseerd op betrokkenheid bij
> en kennis van hetgeen je bekritiseert.

Herhaling Dries.
Wat was ook alweer de TERECHTE kritiek van Fortuyn op de islamitische
cultuur?

> Nogmaals, het gaat mij niet om Fortuyn, maar om het progressieve antwoord op
> de huidige cultureel-maatschappelijke situatie. Dat antwoord wordt steeds
> ongeloofwaardiger omdat links niet meer te rade gaat bij wat er leeft onder
> het volk en omdat het niet meer cultuur- en godsdienstkritisch is in
> emancipatiegerichte zin.

Nogmaals herhaling Dries.

Henk Elegeert

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********