Hersens op slot tijdens campagnes

[Henk Elegeert]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Henk Vreekamp wrote:
>
> REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
> Lijsters,
>
> Ik vind het wel grappig dat hier immense aandacht wordt besteed aan de
> charismatische persoonlijkheid van professor Pim, terwijl niemand iets durft
> te zeggen van het gestuntel van lijsttrekker De Graaf. Dat vind ik raar van
> mensen die zelf met grote meerderheid Thomas kozen op het congres. Vlucht
> men voor de consequenties van de eigen keuze, trekt men de handen af van de
> persoon, laat men Thomas in de kou staan? Waar blijven de analyses en
> adviezen? Ontbreekt een optimistisch geloof in opbouwende kritiek?

http://www.omroep.nl/nos/specials/nederlandkiest/paginas/analyse/D66-Pilgram.htm

"
De harmonicawet van D66

Door Ab Pilgram - Radio 1 Journaal

Hans van Mierlo heeft het eens als volgt uitgelegd: D66 is geen
'ideologie' maar een 'houding'. D66-kiezers hebben volgens de oprichter
van de partij ten opzichte van 'de macht' een levenshouding die luidt:
macht mag niet vanzelfsprekend bij steeds dezelfde groeperingen terecht
komen en je dient er relativerend en vooral pragmatisch mee om te gaan.

Ieder verstandig en relativerend mens wil volgens D66 een overheid waar
hij of zij tegenaan kan praten en als dat gesprek op niets uitdraait
kies je de volgende keer gewoon een ándere overheid. En vandaar
al 35
jaar pleidooien voor de gekozen minister-president, de gekozen
burgemeester, het referendum en voor minder macht bij het 'middenveld'
(lees: het CDA!).

Enfin, het heeft tot 1994 geduurd voordat die boodschap overkwam. Het
CDA verdween met Lubbers en Brinkman voor een groot deel achter de
horizon, D66 verdubbelde in aanhang en kon toen een vuist maken om de
volkspartijen VVD en PvdA aan een 'paarse' meerderheid te helpen. Het
kunstje was geflikt, de regeermacht van de christendemocratie was
doorbroken.

Sindsdien is het behelpen voor D66. Van de 24 zetels uit 1994 zijn er in
de peilingen van dit moment - begin februari 2002 - nog zes á tien over!
Hoe kan dat? Laten we het maar eens houden op de 'D66-harmonicawet':

groei in de oppositie, krimp tijdens het regeren.

Jan Terlouw kon er in de jaren tachtig al over meepraten. Hij schreef
het op in zijn boek 'Naar 17 zetels en terug'. Oppositie tegen het
eerste kabinet van Dries van Agt legde de partij geen windeieren. Maar
toen men zelf ging meedoen aan de kabinetten-van Agt II en III was het
snel afgelopen met de populariteit. Voor, tijdens en na het kabinet-Den
Uyl in de jaren '70 was het al net zo gegaan.

En juist díe geschiedenis heeft zich de afgelopen acht jaar herhaald.
Ondanks D66-'successen' op het gebied van het adviserend referendum, een
liberale euthasiewet, de invoering van het homohuwelijk, de ruimere
winkeltijdenwet, de wet Arbeid en Zorg en de gezondheidszorg (honderden
miljoenen extra), blijven de peilingen ongunstig voor de
sociaal-liberalen.

Belonen voor regeren zit er niet in.

Consequent zijn ze in elk geval wel. Ook in 2002 gaat het
verkiezingsprogramma uit van dezelfde burger die 'de toekomst in eigen
hand' wil nemen. De overheid moet verder worden gemoderniseerd, moet
niet 'betuttelen' en moet problemen óplossen in plaats van verdoezelen.

Oude programmapunten zijn aangevuld met nieuwe: een kernkabinet van
zeven á acht ministers is genoeg, ministers moeten de samengevoegde
departementen 'efficient' gaan runnen, het regionale bestuur moet meer
te zeggen krijgen en ambtenaren moeten publiek verantwoording kunnen
afleggen Simpel toch?

Nou ja, het veronderstelt wél dat onze samenleving nog steeds is gevuld
met die mondige, redelijk opgeleide en goed geinformeerde kiezers, die
bereid zijn om pragmatisch en relativerend na te denken over 'de macht'
en die hun stem voor vier jaar wensen toe te vertrouwen aan
D66-kamerleden die hetzelfde doen.

De huidige campagneleidster ging er tijdens het landelijke congres in
november dan ook van uit dat D66-politici die politieke boodschap 'niet
op Mavo-niveau' hoefden uit te dragen. Een nogal ongelukkige uitspraak,
die haar natuurlijk niet in dank werd afgenomen
maar het illustreert
aardig wat D66 vooral níet is: een volkspartij.

En laten we eerlijk zijn, Hans van Mierlo, Jan Terlouw, Laurens-Jan
Brinkhorst en Thom de Graaf ogen en praten ook niet als volksjongens. Ze
doen hun best om de politiek zo 'gewoon' mogelijk uit te leggen
maar de
volksbuurten van Amsterdam, Rotterdam en Utrecht hebben andere 'helden'
en die komen niet van D66.

Aanschuiven bij partijen die wel 'volks' willen zijn - PvdA, VVD en het
CDA - is het ultieme lot van D66. Althans als die partij wil regeren.
Thom de Graaf, de nieuwe lijsttrekker, is zich daar goed van bewust.
Niet voor niets heeft D66 als campagnemotto 'Maak het Verschil' en niet
voor niets zijn alle peilen gericht op de ruim 25 procent nog zwevende
kiezers (goed voor 37 zetels!) en op het ontmaskeren van die ene man die
- althans tot nu toe - wél goed ligt in de volkswijken: Pim Fortuyn.
Want van 'gelukzoekers' die 'op een goedkope manier de angst
exploiteren' (lijsttrekkersspeech van De Graaf in november jl.) houden
ze niet bij D66.

Het wachten is alleen op de eerste confrontatie tussen De Graaf en
Fortuyn. Die laatste heeft daar het minst bij te winnen. Fortuyn heeft
de 'kroonjuwelen' van D66 - een efficiente en slagvaardige overheid -
gewoon overgenomen. De D66 aanhang zelf zal 'm worst wezen!

Op 15 mei hangt het politieke lot van D66 dus af van de winst- en
verliescijfers bij de PvdA, de VVD en het CDA. Zeker is dat D66 niet nóg
een keer getalsmatig overbodig wil zijn, zoals in het tweede paarse
kabinet. Zeker is ook dat 'paars' niet opnieuw de inzet zal zijn. Het
kan hooguit de uitkomst zijn van een moeizame formatie, maar alleen als
D66 'het verschil' kan uitmaken, dat wil zeggen écht nodig is om PvdA en
VVD aan een meerderheid te helpen.

Zo niet, dan hangt het weer van de CDA stemmers af of D66 een
centrum-linkse coalitie met de PvdA mogelijk kan maken. Een
centrum-rechtse coalitie met de VVD is vooralsnog ondenkbaar, dat zou de
sociaal-liberalen wel héel ongeloofwaardig maken. Inderdaad, de zomer
wordt heel lang dit jaar!

Voorlopig denken ze bij D66 zelf nog in de 'dubbele cijfers' terecht te
komen - hoger dan tien - door een 'harde' campagne gericht op de
verworvenheden van acht jaar 'paars', op de 'echte' prestaties van Els
Borst die niet voor ieder ontbrekend intensive-care bed de schuld mag
krijgen, op veel meer miljarden voor het onderwijs en op die o zo
mondige redelijke pragmatische nederlandse burger. En anders? Gewoon
maar weer in de oppositie en de 'D66-harmonicawet' in werking zetten.
"

Henk Elegeert

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********