Populisme onbekend

[Henk Vreekamp]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Lijsters,

De term "populisme" lijkt een bezweringsformule te worden, een manier om
iemand of een beweging te plaatsen in een ongunstig daglicht. Kranten:
"Populisme overspoelt Europa", "Blair wapent zich tegen populisme en wil
marineschepen sturen naar Middellandse Zee om illegalen te weren", etc.
etc. Afgelopen weekend hielden de D66-EPers Van den Bos en Van der Laan
beiden een wedstrijd in nieuwe politieke correctheid door resp. in De
Volkskrant en NRC te ageren tegen het "rechtse populisme".

De grap is dat niemand een definitie geeft van "populisme", niet of
nauwelijks een aanwijzing geeft in welke richting de lezer/kiezer dan wel
moet denken. Gaat het om "programmaloos", "rechts"?

Hier zou eigenlijk een taak liggen voor een nogal toegepaste sociale
wetenschap die al jaren praatjes heeft en veel belastinggeld opslorpt, de
politicologie. Maar ook zij zwijgen. We hollen aldus van de ene p.c. in de
andere p.c. Een mooie combinatie van dom en elitistisch. Een dat terwijl
ooi sprake was in die kringen van "populisme"= partijen zonder unilineair,
ideologisch programma, dat wil zeggen dat de meeste politieke partijen dus
"populistisch" zijn. [Herlees nog eens mijn essay van begin dit jaar, te
vinden op het archief]

Populisme kan niet alleen rechts of links zijn, meestal is het beide. Ook
Professor Pim was het: links want tegen verdergaande privatisering en het
terugvorderen van het publieke domein waar het gaat om veiligheid e.d.,
rechts waar het gaat om migranten en WAO. Om maar wat te noemen. Aan het
geleuter over "rechts populisme" bemerk ik een ideologische verwarring bij
schrijvers en politici . En iinderdaad, een korte blik in enkele beknopte
politicologische encyclopedieen leert dat de term "populisme" er zelfs niet
in voorkomt!

Populisme is dus voor velen een neologisme om de tegenstander te besmetten,
net zo gemakzuchtig als het gebruik van "racisme" in de jaren tachtig. Van
den Bos en Van der Laan, schaam jullie! Kan jullie assistent Herman Beun,
naar ik meen toch een soort politicometrist, jullie niet wat nieuwe
vakliteratuur voorschotelen? Aan modieus gezwets hebben we niks - zeker
niet als je nieuwe EU-landen de democratische maat wilt nemen!

Graag zie ik met name analyses over het vermeende fascistische en
racistische gehalte van het populisme, een these van de Leider van D66, De
Graaf, waarmee hij het klapvee op het laatste congres meekreeg. Ook Mark
Fluks manifesteerde zich op gelijke wijze in zijn afkeer van de persoon
Fortuyn. Voorlopig ga ik er vanuit dat populisten - zeker internationaal
gezien - hooguit net zo racistisch en nativistisch zijn als grote delen van
de bevolking. Niks uitzonderlijks dus.

Ik zie met belangstelling progammatische en actuele analyses tegemoet, maar
walg intussen wel van dat gekrijs, dat jezelf overschreeuwen in de hoop dat
de ander niet merkt dat je het zelf ook niet weet. Dit elitaire terrorisme,
dus.

Henk Vreekamp, Utrecht.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********