Analyse hedendaags populisme

[Henk Vreekamp]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Beste Joris,

1. Mensen die hun conservatieve program niet willen bijstellen, noem ik met
recht en reden (toekomstig) VVD-er. Zeker als ze niet eens willen bekennen
dat ze zich van hun kiezers hebben afgekeerd en geen andere koers willen varen.

2. Fragmenten van dat urenlange iVPRO-iew met experimenteel psycholoog
Wagenaar heb ik eveneens gehoord. Vrijdagmorgen. Wagenaar gaf aldus een
gedeeltelijke invulling aan het begrip charismatisch leider. Inderdaad kan
een spelbreker terechte emoties oproepen. Dus hier stemmen wij overeen in
de waardering van de stellingname van Wagenaar. Blij toe.

Kortom, populisme betekent dus ook: de regels, de conventionele stijl
bagatelliseren. Dat betreft dan een van de vitalistische functies van het
populisme. Een kritisch mengsel van een pleidooi voor rationalisme,
modernisme en mystiek of etnocentrisme.

We zijn in onze gezamenlijke analyse van het nieuwe populisme zo misschien
weer iets gevorderd.

Henk Vreekamp, Utrecht.
-------------------------------------

At 14:52 10-7-02 +0200, you wrote:
>REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
>Henk schreef:
>
> > Waarde toekomstige VVD-ers,
>
>Hoe kom je erbij dat ik een toekomstige VVDer ben? Integendeel zou ik bijna
>zeggen....
>
>Onlangs was op de radio de experimenteel-psycholoog Wagenaar die een mening
>gaf over Fortuyn. Weliswaar niet over populisme, maar toch zat er wat in.
>Hij vond Fortuyn een spelbreker. En dat sprak volgens hem veel mensen aan.
>De politiek werkt via bepaalde regels en die regels zijn niet altijd
>logisch. Fortuyn wilde niet volgens die regels werken en liet zien dat veel
>van de "regels" eigenlijk nergens op slaan. Veel mensen herkenden dat en
>voelden zich daarom aangetrokken tot Pim. Hij brak met de regels maar kon
>er niet tegen als iemand anders hem bestreed door ook tegen de regels (zijn
>regels) in te gaan. Hij vergelijk Pim met van Agt (die ook een "spelbreker"
>was, en ook niet kon tegen mensen die hem weer aanpakten door tegen de
>regels in te gaan).
>Tevens kon hij zich wel vinden in het feit dat besluitnemers vaak niet
>feitelijk goed op de hoogte zijn van het onderwerp waarover ze besluiten.
>Hij herkende dat van zijn tijd als universiteitbestuurder. Hij was vaak
>niet voldoende op de hoogte over onderwerpen waar hij een beslissing over
>moest nemen. Dat zal in Den Haag niet anders zijn zo vertelde hij en dat
>geloof ik ook wel....... En ook dat was een punt waar Pim de vinger op
>legde....
>
>Groet Joris
>
>
>
>
> >
> > Niemand wil echt meedenken over een nieuw programma voor D66. En de
> > meerderheid is verder bang datzij haar eigen ambities schaadt als ze de
> > huidige politiek leider afvalt. Echter, meedenken over een analyse van
>het
> > huidige populisme lukt al beter. Zie de reactie van potentieel kamerlid
> > Hein van Meeteren.
> >
> > Hein wil het Fortyunisme en eventueel ook andere Westeuropese variaties
>wel
> > theoretisch analyseren aan de hand van de kritische Frankfurter Schule
> > (sociologie, politicologie). Met Duitse namen als Horkheimer, Adorno en
>de
> > nog levende leerling Habermas. Globaal zocht deze "school"  van
> > links-liberalen en kritische sociaal-democraten in de sociale
>wetenschappen
> > naar de invloed die staat en monopolies hebben op politieke bewegingen,
>de
> > dominante ideologie van een periode en de "gewone man".  De marxist Reich
> > zocht zelfs een verklaring voor de massale aanhang onder de arbeiders en
> > middenstand vanuit een massa-psychologisch optiek (aanbidden Leider
>vanuit
> > verdrongen lustgevoelens e.d.).
> >
> > Tot zover vind ik Hein's suggestie voor een theoretische basis voor een
> > populisme-analyse interessant. Er is slechts een groot probleem: de
> > Frankfurter Schule zocht naar een verklaring voor het feit dat de gewone
> > man zo massaal koos voor het aanvankelijk vitalistische fascisme  en het
> > later moordende fascisme in de jaren dertig van de 20e eeuw.
> >
> > En dat is het probleem. Hein suggereert opnieuw dat populisme min of meer
> > gelijk staat aan fascisme, genocide e.d. Dat past dan wel in het
>failliete
> > gedachtengoed van Leider mr. Thomas de Graaf, maar is niet realistisch.
> > Zeker niet als we het populisme wereldwijd beschouwen. In feite konden
>veel
> > ideologieen leiden tot fascisme: naast populisme, het conservatisme,
> > socialisme en communisme. De geschiedenis van het fascisme verhaalt van
> > hele volksdelen en partij-organisaties die zich vanuit de hun ideologie
> > lieten omkatten tot de ultiem  foute.
> >
> > Kortom, bepaalde politieke en psychologische mechanismen die zijn
> > blootgelegd door de kritische sociologen kunnen we zeker "meenemen" in de
> > theorievorming, maar hun globale aanname is verwerpelijk. Vergeleken met
> > het nazisme vormt het populisme een nette burgerlijke beweging van
> > teleurgestelde, misschien wraakzuchtige maar zeker niet moordzuchtige
>lieden.
> >
> > Waarom wil men dat niet inzien? Zijn de critici daartoe soms zelf te zeer
> > populist? Vindt men zelf, ondanks partijlidmaatschap, "politiek
>bedrijven"
> > ook verwerpelijk? Welk kwaad wil men eigenlijk bestrijden? Toch het
> > schuldige ik?
> >
> > Dus, Hein, qua detail een goede suggestie, qua strekking verwerpelijk
>want
> > irreeel. Niettemin een nuttige bijdrage in de gedachtenvorming. Ik hoop
>dat
> > je deze constatering positief opvat...
> >
> > Henk Vreekamp, Utrecht.
> >
> > **********
> > Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
>(D66 at nic.surfnet.nl).
> > Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
>tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
> > Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
>tekstveld alleen: SIGNOFF D66
> > Het on-line archief is te vinden op:
>http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
> > **********
> >
>
>**********
>Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
>(D66 at nic.surfnet.nl).
>Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
>tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
>Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
>tekstveld alleen: SIGNOFF D66
>Het on-line archief is te vinden op:
>http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
>**********

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********