Analyse hedendaags populisme

Wed Jul 10 21:55:36 CEST 2002

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Beste Henk,

Ik ben marketeer en dus niet geschoold in politicologie en van de
Frankfurter Schule weet ik niets. In die zin kan ik dus weinig bijdragen.
Maar ik heb wel een vraag: over welk soort populisme hebben we het hier?

Als Hein doelt op dat van Fortuijn, dan ben ik het eens met hem en oneens
met jou.

Hoewel ik er absoluut mee inga tegen de Politieke Correctheid van vandaag
was ik en ben ik van mening dat de vergelijking van Thom minder vergezocht
is dan jij schijnt te denken of aardig te vinden. Als je de evangeliën naar
Fortuijn leest dan zijn daar tal van aanknopingspunten voor te vinden.
Om maar een concrete te noemen: wanneer iemand beweert dat, zo hij het
juridisch zou kunnen plooien, er wat hem betreft "geen islamiet dit land
meer in" kwam, dan laadt hij daarmee minstens de verdenking mee op zich om
te willen discrimineren op grond van geloofsovertuiging. In zijn boeken zijn
nog wel andere groepen te vinden waar hij niet bijster veel mee op had, dus
is het maar de vraag of hij het, als het zo juridisch te plooien viel, bij
die geloofsovertuiging had willen laten.
Het standaard tegenargument is dan dat Fortuijn overtuigd democraat was. Was
dat nou echt zo? De wijze warop hij zowel bij LN als bij zijn eigen club de
lijst vaststelde heeft niets met democratie te maken. En in de verweesde
samenleving zijn tal van bedekte "Führer-prinzip" indicaties te vinden.
Zoals een aantal historici al heeft laten zien bestaan er tal van
parallellen tussen de uitspraken van Fortuijn en Anton Adriaan M., en die
stond niet echt bekend als democraat van de praktijk. "Gesundenes
Volksempfinden" is niet hetzelfde als democratie, toen niet en nu niet.

Waarom wil jij dat niet inzien? Met deze ideeën acht ik mij verre van "zelf
populist", ben ik juist lid omdat ik vind dat "politiek bedrijven" het
tegenwicht tegen dat gedachtengoed moet vormen. En daar voel ik me geen
centimeter schuldig om.

Martin Lentink

----- Original Message -----
From: "Henk Vreekamp" <vreekamp at knoware.nl>
To: <D66 at NIC.SURFNET.NL>
Sent: Wednesday, July 10, 2002 1:10 AM
Subject: Analyse hedendaags populisme

> REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
> Waarde toekomstige VVD-ers,
>
> Niemand wil echt meedenken over een nieuw programma voor D66. En de
> meerderheid is verder bang datzij haar eigen ambities schaadt als ze de
> huidige politiek leider afvalt. Echter, meedenken over een analyse van het
> huidige populisme lukt al beter. Zie de reactie van potentieel kamerlid
> Hein van Meeteren.
>
> Hein wil het Fortyunisme en eventueel ook andere Westeuropese variaties
wel
> theoretisch analyseren aan de hand van de kritische Frankfurter Schule
> (sociologie, politicologie). Met Duitse namen als Horkheimer, Adorno en de
> nog levende leerling Habermas. Globaal zocht deze "school"  van
> links-liberalen en kritische sociaal-democraten in de sociale
wetenschappen
> naar de invloed die staat en monopolies hebben op politieke bewegingen, de
> dominante ideologie van een periode en de "gewone man".  De marxist Reich
> zocht zelfs een verklaring voor de massale aanhang onder de arbeiders en
> middenstand vanuit een massa-psychologisch optiek (aanbidden Leider vanuit
> verdrongen lustgevoelens e.d.).
>
> Tot zover vind ik Hein's suggestie voor een theoretische basis voor een
> populisme-analyse interessant. Er is slechts een groot probleem: de
> Frankfurter Schule zocht naar een verklaring voor het feit dat de gewone
> man zo massaal koos voor het aanvankelijk vitalistische fascisme  en het
> later moordende fascisme in de jaren dertig van de 20e eeuw.
>
> En dat is het probleem. Hein suggereert opnieuw dat populisme min of meer
> gelijk staat aan fascisme, genocide e.d. Dat past dan wel in het failliete
> gedachtengoed van Leider mr. Thomas de Graaf, maar is niet realistisch.
> Zeker niet als we het populisme wereldwijd beschouwen. In feite konden
veel
> ideologieen leiden tot fascisme: naast populisme, het conservatisme,
> socialisme en communisme. De geschiedenis van het fascisme verhaalt van
> hele volksdelen en partij-organisaties die zich vanuit de hun ideologie
> lieten omkatten tot de ultiem  foute.
>
> Kortom, bepaalde politieke en psychologische mechanismen die zijn
> blootgelegd door de kritische sociologen kunnen we zeker "meenemen" in de
> theorievorming, maar hun globale aanname is verwerpelijk. Vergeleken met
> het nazisme vormt het populisme een nette burgerlijke beweging van
> teleurgestelde, misschien wraakzuchtige maar zeker niet moordzuchtige
lieden.
>
> Waarom wil men dat niet inzien? Zijn de critici daartoe soms zelf te zeer
> populist? Vindt men zelf, ondanks partijlidmaatschap, "politiek bedrijven"
> ook verwerpelijk? Welk kwaad wil men eigenlijk bestrijden? Toch het
> schuldige ik?
>
> Dus, Hein, qua detail een goede suggestie, qua strekking verwerpelijk want
> irreeel. Niettemin een nuttige bijdrage in de gedachtenvorming. Ik hoop
dat
> je deze constatering positief opvat...
>
> Henk Vreekamp, Utrecht.
>
> **********
> Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
(D66 at nic.surfnet.nl).
> Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
> Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
tekstveld alleen: SIGNOFF D66
> Het on-line archief is te vinden op:
http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
> **********
>

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********