Wat na Paars?
Ad Huikeshoven
adhuikeshoven at WANADOO.NL
Thu Apr 18 13:48:48 CEST 2002
REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
Aan de hand van de 30 stellingen van IPP op www.stemwijzer.nl is de
volgende tabel samengesteld. Gescoord is het aantal stellingen dat twee
partijen tegenovergestelde meningen hebben. Zo verschillen de VVD en
Groen Links op 22 van de 30 stellingen van mening, de een is het eens
met de stelling en de ander oneens.
PvdA VVD CDA D66 GL CU SP SGP
LN LPF
PvdA 0 10 3 3 8 11 4 12
6 9
VVD 10 0 5 11 22 17 17 11
9 6
CDA 3 5 0 8 13 9 8 5
7 8
D66 3 11 8 0 10 13 8 14
5 9
GL 8 22 13 10 0 11 6 16
16 19
CU 11 17 9 13 11 0 6 7
14 13
SP 4 17 8 8 6 6 0 10
10 11
SGP 12 11 5 14 16 7 10 0
15 10
LN 6 9 7 5 16 14 10 15
0 4
LPF 9 6 8 9 19 13 11 10
4 0
Total 66 108 66 81 121 101 80 100
86 89
Het 'Total' is de som van alle afstanden, zeg een maat die aangeeft hoe
ver een partij staat ten opzichte van alle andere partijen. De PvdA en
het CDA behouden de kortste afstand tot alle andere partijen. Groen
Links en de VVD behouden de grootste afstand tot alle andere partijen
samen, met name door de vrijwel tegengestelde positie van beide
partijen, op basis van verschil van inzicht over 22 van de 30 stellingen
van IPP/Stemwijzer.
Op basis van bovenstaande tabel is een nieuw plaatje samen te stellen.
Gelet op de kritische noten op mijn eerdere plaatje plaats ik de PvdA
links van de VVD en de VVD rechts van de PvdA. Hun onderlinge afstand is
10.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
| LN LPF | Coordinatenlijst:
| D66 | PvdA -5, 0
| | VVD 5, 0
| | D66 -6, 4
| | GL -14, -2
| PvdA CDA VVD | CU -7,-10
| | SP -10, -3
|GL | SGP 0,-10
| SP | LN -2, 5
| | LPF 2, 5
| |
| |
| |
| |
| |
| CU SGP |
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
De CU en de SGP bungelen ergens onderaan - overeenkomstig hun
religieus-fundamentalistische positie. Groen Links en de SP staan het
linksonder de PvdA: beide staan het dichter bij de PvdA dan bij welke
andere partij dan ook.
In onderstaande tabel is het verschil in afstand tussen de partijen in
het plaatje en de afstand in de bovenstaande tabel met werkelijke
afstanden weergegeven. Oftewel onderstaande tabel geeft de
schattingsfout aan van de weergaven van de relatieve posities van de
politieke partijen in het platte vlak als boven weergegeven.
PvdA VVD CDA D66 GL CU SP SGP
LN LPF
PvdA 0.0 0.0 -1.0 -1.1 -1.2 0.8 -1.8 0.8
0.2 0.4
VVD 0.0 0.0 -1.0 -0.7 2.9 1.4 1.7 -0.2
0.4 0.2
CDA -1.0 -1.0 0.0 1.6 -0.2 -2.7 -1.5 -5.0
1.9 2.2
D66 -1.1 -0.7 1.6 0.0 0.0 -1.0 -0.1 -1.2
0.9 0.9
GL -1.2 2.9 -0.2 0.0 0.0 0.4 1.9 -0.1
2.1 1.5
CU 0.8 1.4 -2.7 -1.0 0.4 0.0 -1.6 0.0
-1.8 -4.5
SP -1.8 1.7 -1.5 -0.1 1.9 -1.6 0.0 -2.2
-1.3 -3.4
SGP 0.8 -0.2 -5.0 -1.2 -0.1 0.0 -2.2 0.0
-0.1 -5.1
LN 0.2 0.4 1.9 0.9 2.1 -1.8 -1.3 -0.1
0.0 0.0
LPF 0.4 0.2 2.2 0.9 1.5 -4.5 -3.4 -5.1
0.0 0.0
Wie met dezelfde methode kan aantonen dat de relatieve positie van de
partijen in het plaatje hierboven anders moet zijn: die gaat zijn gang.
Laat dan wel met een tabel schattingsfouten als boven zien dat de totale
schattingsfout kleiner wordt. De grootste schattingsfouten (in absolute
zin) zijn te vinden bij de schattingen voor de posities van de CU en de
SGP - die verschillen deren me niet echt.
Tot slot het volgende: de afstand PvdA tot de VVD is 10 (dat wil zeggen
ze zijn het op 10 van de 30 stellingen niet met elkaar eens). De afstand
PvdA tot het CDA is echter 3 en de afstand van het CDA tot de VVD 5. Ga
je vanaf de PvdA via het CDA naar de VVD dan is de afstand 3+5=8 en dat
is kleiner dan de afstand rechtstreeks van de PvdA naar de VVD.
Ga je echter vanaf de PvdA via D66 naar de VVD dan is de afstand
3+11=14, en dat is groter dan de afstand rechtstreeks. Het is
waarschijnlijker dat in de volgende kabinetsperiode het CDA de
bruggenbouwer is tussen de PvdA en de VVD dan D66 - tenminste de hier
geschetste 'graaf' (dat is een wiskundig begrip en komt uit de
'grafentheorie' over netwerken van knopen en bogen).
Hans van den Doel schetste in 'Democratie en Welvaartstheorie' 25 jaar
geleden een beeld van de verdeling van de kiezersvoorkeuren over een
een-dimensionale lijn (van links naar rechts). Op grond van die
veronderstelling voorspelde hij dat het partijenlandschap zou tenderen
naar een twee-partijenstelsel (zoals in Groot-Brittanië en de Verenigde
Staten). Alle institutionele ingrepen die D66 in het verleden voorstelde
zijn mede ingegeven door de wens te komen tot een tweepartijenstelsel.
Je zou ook de verdeling van de kiezersvoorkeuren kunnen weergeven in een
plat vlak. Ieder kiezer heeft zelf een positie in het bovengeschetste
vlak. Een 'rationele' kiezer (zelfde veronderstelling als bij Van den
Doel) zal die partij uitkiezen wiens positie (in dat vlak) het dichts
bij de positie van de kiezer is. Ik heb geen idee hoe de verdeling van
de aantallen kiezers over bovengeschetst vlak is. De hierboven
geschetste positie van Leefbaar Nederland (tussen D66 en LPF in) maakt
dat het geen concurrent is van de PvdA of de VVD: kiezers met een
positie in bovengeschetst vlak op de grens van LN met andere partijen
bevinden zich op de grens met D66 en LPF. Kortom de groeikansen van
Leefbaar Nederland zijn nul komma niks.
En als de kiezersvoorkeuren inderdaad om een bepaald manier verdeeld
zijn over een vlak (en niet over een lijn) dan gaat de hele stelling van
Van den Doel niet op. Dan moet de hele analyse overnieuw. Misschien is
er dan wel de meeste ruimte voor een partij met 'neutrale' standpunten.
Bijvoorbeeld een partij die kandidaten naar voren schuift waar mensen
vertrouwen in kunnen hebben. Gewoon echte mensen die normale taal
spreken en een 'open mind' hebben. Die alleen beloven dat ze integere en
competente bestuurders zullen benoemen, en bij benoeming kandidaten voor
dergelijke functies alleen (of in de eerste plaats) op hun professionele
kwalificaties zullen beoordelen. Dat een volksvertegenwoordiging bestaat
uit de slager, de bakker, een huisvrouw en een onderwijzer, mij best.
Maar voor functies waarin iemand verantwoordelijk is voor de dagelijkse
leiding aan een grote organisatie, daarvan mag toch wel enige kennis en
kunde verwacht worden? Het is, om maar een voorbeeld te noemen, toch een
gotspe dat ooit iemand is benoemd als staatssecretaris voor buitenlandse
handel die niet eens Engels sprak, laat staan die taal kon lezen of
schrijven? Had de club die deze persoon naar voren schoof dan helemaal
geen competente mensen in zijn geledingen?
Een andere puzzel die de kiezer uit het verleden me stelt is het
communicerend van D66-GL. Dat D66 stemmers uit het verleden zijn
gevlucht naar Groen Links wil ik voor waar aannemen. Blijkens
bovenstaande plaat zijn ze dan met een grote boog om de PvdA
heengelopen. Dat geeft maar weer eens aan dat hele groepen kiezers
grotere sprongen maken in hun voorkeuren dan dat politieke partijen
verplaatsen van positie.
Tot slot voor de echte specialist Methoden en Technieken: De ene as is
links-rechts, en loopt door de PvdA en de VVD. Is er een 'betekenis' te
geven aan de andere as? En zo ja wat dan? Reactionair-Progressief
misschien? Dan zijn de PvdA, het CDA en de VVD ineens alle drie
progressiever dan Groen Links of de SP! Tenminste er van uitgaande dat
Reactionair aan de onderkant geplaatst wordt, overeenkomstig de positie
van CU en SGP. En dat zou zowel LN als LPF ex aeqou tot de meest
progressieve partijen van Nederland maken. Ik wist niet dat de
Nederlandse kiezers zo progressief waren...
Met vriendelijke groeten,
Ad Huikeshoven
Vondelstraat 33
2513 EN 's-Gravenhage
telefoon/fax +31(070)3608510
**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********
More information about the D66
mailing list