Partijenlandschap in twee dimensies.

Tue Apr 16 16:38:01 CEST 2002

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Lijsters,

Om je een beeld te vormen van het partijenlandschap heb ik eens een
tweedimensionaal partijenlandschap langs de assen sociaal en liberaal
gemaakt. Basisgegevens het overzicht van standpunten op basis van
programma's als geanalyseerd door IPP en weergegeven op
www.stemwijzer.nl. 

In het plaatje hieronder de posities van de partijen in een sociaal
liberaal assenstelsel. Horizontaal is de sociale as weergegeven (Een
positie verder naar rechts in het plaatje des te socialer de positie van
de partij) en verticaal is liberale as weergeven (Een positie verder
naar boven in het plaatje des te liberaler de positie van de partij).  

(Het plaatje is het best te lezen met een monotype lettertype als
Courier - de posities in het plaatje zijn gecreëerd met spaties.)

             D66   

    LN             

  VVD   Paars      
               PvdA
LPF                

        CDA        

               SP  
                 GL

SGP                

      CU           

Voor de marktstrategen onder ons die een dergelijk plaatje aanschouwen:
er zijn een aantal clusters. Linksonder in het plaatje de SGP en de
Christenunie, tezamen eenzaam verwijderd van alle andere partijen en ook
een flinke afstand tot elkaar bewarend. Linksboven een duidelijk cluster
van drie partijen: Lijst Pim Fortuyn, de VVD en Leefbaar Nederland.
Helemaal rechtsboven eenzaam en alleen D66. Helemaal rechtsonder twee
partijtjes dicht bij elkaar: de Socialistische Partij en Groen Links.
Die twee partijtjes staan in het sociaal-liberaal vlak dichter bij het
CDA dan bij de PvdA. Die laatste partij, de PvdA staat in het
sociaal-liberaal vlak minder geïsoleerd dan D66, de PvdA zou in een
groot cluster met het CDA, de SP en Groen Links passen. Het CDA neemt in
dit vlak een bijzonder centrale positie in - D66 zou die positie slechts
kunnen overnemen door enkele uitgesproken 'liberale' standpunten in te
slikken. De positie van 'Paars' is uiteraard ergens tussen VVD en PvdA
in, met een liberaal accent, door de aanwezigheid van D66. Een coalitie
van PvdA, CDA, GL en SP na de verkiezingen zal een socialer beleid
opleveren dan Paars, maar wel een stuk minder liberaal. Een coalitie van
VVD, LPF en CDA zal niet alleen een minder sociaal beleid opleveren,
maar ook een iets minder liberaal beleid. 

De monstercoalitie PvdA, CDA en VVD neemt ten opzichte van die twee
andere alternatieve coalities een middenpositie in. Ten opzichte van
Paars zal de monstercoalitie PvdA, CDA en VVD in sociaal opzicht niets
uitmaken, alleen het beleid zal iets minder liberaal zijn. Aangezien
Dijkstal heeft verklapt niet met de PvdA te zullen gaan regeren heeft op
15 mei de burger de volgende negatieve keuze: kiezen voor een partij
zodat er een a-sociale coalitie komt ten opzichte van Paars of kiezen
voor een partij zodat er een anti-liberaal gevoerd wordt vergeleken met
Paars, maar wel lekker links-sociaal. Gelet op de a-sociale teneur en
toonzetting in de omgang met elkaar op deze lijst, vrees ik het ergste.
En wie nu nog niet de verschillen kan zien tussen de verschillende
partijen is blind of een hopeloze betweter of een querulant. 

In de huidige peilingen zijn er vier grote partijen: PvdA, VVD, CDA en
LPF. Rekening houdend met het gewicht in de peilingen ligt het
zwaartepunt van die vier kiezersgroepen in het sociaal-liberaal vlak als
hierboven geschets linksonder Paars: minder sociaal en minder liberaal.
Het wordt vast wel een ruzie coalitie waar om de haverklap iemand
uitvliegt. Dat wordt dan het winstpunt voor de journalisten, altijd al
dol op bloed geweest. Hebben ze het einde van de sorry-cultuur bereikt
en kunnen ze weer lekker klagen over a-sociaal beleid en klagen over
a-liberaal beleid. En D66? Die voert lekker vier jaar oppositie vóór een
sociaal-liberaal beleid! 

Door de extra verdeeldheid door de opkomst van twee nieuwe spelers op
het veld is het makkelijker geworden de grootste partij in de peilingen
te worden. Een jaar terug was het streefgetal een zetel of vijfenveertig
om de grootste te zijn, tegenwoordig is dat nog maar dertig. En dertig
zetels, dat schijnt het kiezerspotentieel van D66 te zijn. Of D66 haalt
dat op 15 mei, en anders - als we in de oppositie komen -
hoogstwaarschijnlijk binnen een jaar. De vraag is of we de winst over
een jaar in de peilingen vol kunnen houden tot de verkiezingen van 2006.

Veel handiger is het om keihard aan te sturen op de val van het kabinet
op het moment dat D66 de top in de peilingen heeft bereikt. Moet te
regelen zijn. Waarom verkiezingen, een kabinet, en dat laten sneuvelen
om D66 op stoom te krijgen. Simpel, omdat in het volgende kabinet de
PvdA niet zal zitten en we het de PvdA van harte gunnen om twee
kabinetten achter elkaar in de oppositie te zitten.

Met vriendelijke groeten,

Ad Huikeshoven
Vondelstraat 33
2513 EN  's-Gravenhage
telefoon/fax +31(070)3608510

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********