Gedwongen opname verslaafden

[G.W.C. van den Berg]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Beste lijsters,

De huidige BOPZ voldoet uitstekend. De rechten van de patient worden erin
gewaarborgd en de wet biedt voldoende aanknopingspunten voor de psychiater
om in te grijpen wanneer er gevaar dreigt voor de patient zelf of voor zijn
omgeving. Met name sinds de inspectie het gevaarscriterium heeft uitgebreid
met gevaar voor maatschappelijke ondergang van de patient, staat niets meer
adequate hulpverlening in de weg. Dit standpunt werd gisteravond nog weer
eens verdedigd door Hanneman, hoofd crisisdienst Amsterdam, tijdens het
programma B&W.
De uitvoeringsproblemen van de BOPZ hebben vooral te maken met de defensieve
houding van hulpverleners (meestal niet psychiaters), die sociale
netwerkleden van de patient voorhouden dat er eerst gevaarlijk gedrag zou
moeten hebben plaatsgevonden voordat ingegrepen zou kunnen worden. Ook
blijken de sociale netwerkleden van patienten vaak geen duidelijk
onderscheid te maken tussen lijden dat zij bij de patient veronderstellen,
de wenselijkheid en noodzaak van behandeling en de mogelijkheid tot
behandeling.
Daarnaast speelt het proces van transmuralisatie een rol, waardoor steeds
meer psychiatrische patienten in de samenleving hun plek moeten zoeken,
omdat de asielfunctie van het Algemeen Psychiatrisch Ziekenhuis is
verdwenen. Ook de beperkte opnamecapaciteit voor psychiatrische patienten
speelt een rol. Met name in de grote steden wordt hierdoor veel minder snel
ingegrepen dan op het platteland.

Junks die overlast veroorzaken vormen een apart probleem. Wanneer zij door
ernstige zelfverwaarlozing een gevaar vormen voor zichzelf, dan biedt de
BOPZ uitkomst. Bij zuivere overlast en ordeverstoring biedt het strafrecht
de mogelijkheid om in te grijpen. Via een pro justitia rapportage kan dan
bekeken worden in hoeverre de verdachte de daad is toe te rekenen. Een
strafrechtelijke procedure schept de mogelijkheid van een drangbehandeling.
Dit laatste is de keuze tussen gevangenisstraf of een behandeling door een
GGZ instelling. Inmiddels is er een wet in voorbereiding (of al aangenomen)
die verslaafden zonder psychiatrische problematiek de keuze voorlegt van
gevangenisstraf of behandeling. Overigens is het de vraag in hoeverre
verslaving in de meest zuivere vorm, zonder andere psychiatrische
problematiek ooit tot problemen leidt. Bij junks die overlast veroorzaken is
er meestal ook sprake van psychiatrische problematiek.

Waar ik een groot tegenstander van ben is een IBS'je voor bestwil. Met name
familieleden van psychiatrische patienten dringen hier vaak op aan. Een
dergelijke motivatie voor een dwangopname is gedoemd te mislukken omdat de
psychiatrische patient door een dergelijke argumentatie uitgeschakeld wordt
als gesprekspartner. Dwang om bestwil schakelt de psychiatrische patient uit
als gesprekspartner, terwijl een psychiatrische behandeling nu juist gericht
is op het versterken van het vermogen van de patient om zich als een
gesprekspartner te gedragen. Een IBS'je voor bestwil schakelt bij de patient
datgene uit waar een behandeling nu juist op dient aan te sluiten.

Ik ben dus zeer verheugd dat de D66 fractie tegen het voorstel gestemd
heeft. Het voorstel lost niets op en schept slechts nieuwe problemen.
Daarnaast gaat het voorstel voorbij aan het echte probleem. Het echte
probleem is dat de GGZ ge-ont-psychiater-iseerd is. De macht van
niet-psychiaters en managers is dermate groot, dat een psychiater soms
strijd moet voeren om een patient zelf te mogen onderzoeken.
De meeste crisisinterventies worden door niet-psychiaters afgedaan. In ieder
geval beantwoordt de GGZ niet aan de verwachtingen die de samenleving aan
haar stelt. Het argument dat dit door de BOPZ komt is pertinent niet juist.
Met name bij schrijnende gevallen die de krant halen, kloppen de feiten
niet. De zwerver die in een opvanghuis de boel kort en en klein slaat en
door de politie wordt achtergelaten in een recreatie gebied is hiervan een
goed voorbeeld. De man in kwestie wordt later dood aangetroffen in een
vijver, terwijl op diezelfde dag de crisisdienst bij deze zaak betrokken
was. Los van de schuldvraag kan in ieder geval geconcludeerd worden dat het
niet aan de BOPZ lag. Minstens achteraf was er sprake van een gevaar en
juist achteraf bekeken had deze man met een IBS opgenomen kunnen en
misschien ook wel moeten worden.

Het probleem dat psychiatrische patienten zonder adequate behandeling
rondzwerven moet niet worden opgelost door de BOPZ aan te passen. Het kan
alleen maar opgelost worden door de kwaliteit van de psychiatrische
hulpverlening te verbeteren. Daarbij is het op de eerste plaats van
essentieel belang dat er een onderscheid wordt gemaakt tussen psychiatrie en
andere GGZ hulp.
GGZ hulp is namelijk niet hetzelfde als psychiatrie, integendeel. Binnen de
GGZ zijn er nauwelijks psychiaters te vinden. Als je een psychiater zoekt
moet je niet naar een RIAGG gaan en niet naar een APZ. Je kunt dan het beste
een telefoonboek nemen en een afspraak maken met een zelfstandig gevestigd
psychiater. Bijna de helft van alle psychiaters in Nederland hebben een
eigen praktijk.
In een psychiatrisch ziekenhuis heb je geluk als je een kwartier per
veertien dagen een psychiater te spreken krijgt. Een andere mogelijkheid is
om zoveel stennis te maken op het politiebureau, dat de SPV er niet uitkomt.
Pas dan komt de psychiater om te beoordelen of je door middel van een IBS
moet worden opgenomen.

Kruchten signaleert een groot probleem. Dit probleem dient opgelost te
worden door de kwaliteit van de hulpverlening te verbeteren en niet door het
veranderen van een wet, dioe op zichzelf uitstekend voldoet.

Met vriendelijke groeten,

Gerard van den Berg, Utrecht



-----Oorspronkelijk bericht-----
Van: owner-d66 at nic.surfnet.nl [mailto:owner-d66 at nic.surfnet.nl]Namens
Cor van Kruchten
Verzonden: donderdag 22 februari 2001 16:03
Aan: D66 at NIC.SURFNET.NL
Onderwerp: Gedwongen opname verslaafden


REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

De PvdA-fractie in de Tweede Kamer heeft een wijziging voorgesteld van de
wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). Het moet
eenvoudiger worden om mensen met psychiatrische problemen gedwongen op te
nemen voor een korte observatieperiode. Dit zou een oplossing kunnen bieden
voor de problemen die o.a. Heerlen heeft met verslaafden die overlast
veroorzaken. De Heerlense burgemeester Sakkers denkt dat het zo mogelijk
moet zijn een groep verslaafden, die elke hulpvorm weigert en voor veel
overlast zorgt, zo kan worden 'geholpen'. In veel gevallen zijn verslaafden
ook psychiatrisch patiënt. De wijziging die de PvdA voorstelt moet het
mogelijk maken dat iemand gedurende een korte periode geobserveerd,
onderzocht, behandeld en van medicijnen voorzien wordt.
Volgens een krantenbericht is de D66-fractie in de 2de kamer tegen dit
voorstel. Hoe wordt er op deze lijst over gedacht?


Cor van Kruchten
Heerlen

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
(D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld
alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld
alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op:
http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********