citaatrecht afgeschaft

[Mark Koek]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

News system schreef o.m.:

> Informatie heeft geen "eigenaar". Da's een fictie, die eeuwen geleden bedacht
> is om het copyright te kunnen bedenken zodat er een incentive zou zitten op
> het verspreiden van informatie: je kon namelijk voor een beperkte tijd er geld
> voor vragen. Ik heb ooit gehoord dat het met name om zeekaarten en dat soort
> zaken ging: duur om te produceren en makkelijk te kopieren.

Correct - maar vroeger noemde men dat geen "eigendom", de term
"intellectueel eigendom" is vrij recent.

Men doet verwoede pogingen om auteursrechten (en octrooirechten ook,
trouwens) te presenteren als een soort 'natuurlijk recht', net als,
bijvoorbeeld, fysiek eigendom. Dat zijn ze echter niet, het zijn
monopolie-rechten die door de overheid *voor beperkte tijd* worden
verleend met een bepaald maatschappelijk doel.

Wat je ook steeds meer ziet is dat kopieren "diefstal" of zelfs
"piraterij" genoemd wordt - wat het zowel juridisch als moreel
natuurlijk helemaal niet is, maar waarmee men de negatieve lading
probeert te versterken. De associatie met Orwell's 'Newspeak' dringt
zich op. Doubleplusungood.

> Zaken veranderen. Informatie wordt minder geproduceerd als
> geassimileerd. Wie is de "eigenaar" van een film, in morele zin? In
> juridische zin Warner, of Sony, of een van de andere oligopolisten,
> maar in morele zin? Het idee voor het script komt 99% zeker van buiten,
> en daarna zijn honderden mensen van vele verschillende bedrijven bij
> de productie betrokken. Het opeisen van alle rechten door een enkele
> juridische entiteit doet daar geen enkel recht aan.

Vooral Disney is enorm hypocriet: hun meest succesvolle verhalen zijn
licht aangepaste versies van sprookjes en mythen waarop het auteursrecht
is verlopen of nooit heeft bestaan, maar ze zijn wel het bedrijf achter
de "Sonny Bono Copyright Extension Act" die in 1992 de termijn van het
auteursrecht in de VS verlengde van 70 naar 90 jaar (waarschijnlijk
omdat het gebruik van Mickey Mouse vrij dreigde te komen). Ook zijn ze
direct betrokken bij de rechtszaak waarin de auteursrecht-uitbreiding
van vorig jaar (de 'Digital Millenium Copyright Act', kortweg DMCA)
getoetst wordt aan de Am. grondwet.

[...]
> Informatie als een economisch goed heeft zijn langste tijd gehad, en de
> wetgeving die dit moet beschermen begint nu totalitaire vormen aan te
> nemen.

Auteursrechten zijn niet meer te handhaven, anders dan met totalitaire
maatregelen. Zoals de Europese Commissie ook schrijft, "piraterij" is
niet te voorkomen anders dan met het afgeven van "volledige controle"
aan de auteursrechten-industrie. Daar hebben ze gelijk in.

Maar dat de industrie ten onder gaat zonder auteursrecht is echter
pertinente onzin: muziek, bijvoorbeeld, wordt tegenwoordig ongelimiteerd
gekopieerd, en de totale muziekindustrie boekte in het jaar 2000 een
winst van ruim 5 miljard US$.

En al zou die industrie wel ten onder gaan - dat rechtvaardigt absoluut
niet de draconische maatregelen die de Europese Commissie nu gaat nemen.
En vergis je niet, de totale controle van producenten over hoe en waar
hun spullen worden afgespeeld is een ernstige inbreuk op de vrijheid van
meningsuiting, vanwege het eenvoudige feit dat zo goed als *alles* dat
er in deze wereld gepubliceerd wordt onder het een of ander
intellectueel monopolie van een van deze conglomeraten valt, die zich
ook nog eens in machtige belangenorganisaties (RIAA, MPAA, BSA) hebben
verenigd.

> Ik meen het dat ik mijn lidmaatschap stante pede opzeg als ik merk
> dat onze fracties niet fel tegen het soort wetten protesteren dat nu op EU
> niveau voorgesteld wordt, want ik wil met dit soort extreem kapitalisme
> op geen enkele wijze geassocieerd worden.

Ik vind het verstrekken van steeds meer en verdergaande monopolierechten
door de overheid geen vorm van kapitalisme. Ik zou het eerder
"corporatisme" willen noemen, en het doet me meer aan socialisme denken
dan aan kapitalisme.

Maar ook ik zou zeer teleurgesteld zijn als D66 hierover geen duidelijk
standpunt zou innemen als de verwezenlijking van deze richtlijn in
Nederlandse wetgeving in de Tweede Kamer behandeld wordt.

> Het zou echt veel beter zijn
> om copyright zo snel mogelijk af te schaffen, zodat we ons bezig kunnen
> houden met het zoeken naar goede alternatieve business modellen (echt,
> ze zijn er genoeg).

Ik ben het met je eens, maar ook voorstanders van auteursrechten in hun
huidige vorm moeten zich hierover druk maken! Een redelijk auteursrecht,
zoals dat vroeger bestond (termijnen in de orde van 20 jaar, met veel
vrijheden voor consumenten) is iets totaal anders dan wat we nu gaan
krijgen.

Als deze EC-richtlijn inderdaad in nationale wetgeving wordt omgezet
komen werken op digitale media *nooit* meer in het publieke domein, ze
zullen verdwenen zijn zodra de laatste DVD-speler kapotgaat. Daarnaast
zal het citaatrecht en het recht om kopieen voor eigen gebruik te maken
verdwijnen, net als de mogelijkheid om een 'boek' uit te lenen aan je
buurman.

We staan inderdaad op een tweesprong - wordt het internet een instrument
van vrijheid of een instrument van controle? Wordt de vrijheid van
meningsuiting absoluut, of komt 99% van de expressie onder controle van
enkele multinationale conglomeraten?


Mark Koek

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********