Gezondheidszorg (2)

Sun Sep 10 14:27:22 CEST 2000

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Beste mensen:
De nota uit 1994 waaraan ik refereerde heet 'Denkend over een nieuw stelsel
van gezondheidszorg'. De nota is geschreven door de werkgroep
Volksgezondheid van het Wetenschappelijk Bureau en is verkrijgbaar bij SWB
tegen betaling van f 10,00. Misschien is de SWB bereid om de nota op de
website te plaatsten, zodat ze toegankelijk wordt voor de cybergeneratie.

De nota, waar ik zelf geen bijdrage aan geleverd heb, vertrekt vanuit de
constatering dat de organisatie van de gezondheidszorg een historisch
gegroeide lappendeken is. Binnen het huidige stelsel concureren
confessionele, liberale en socialistische concepten. Het ontbreekt aan een
visie en de pogingen om het de gezondheidszorg te beinvloeden blijkt
onmogelijk. Feitelijk blijft elke bemoeienis beperkt tot het oplossen van
problemen die het systeem veroorzaakt, terwijl elke oplossing een veelvoud
aan problemen veroorzaakt. Toen de historisch gegroeide lappendeken
ondergeschikt werd gemaakt aan de boekhoudersmentaliteit van het economisch
perspectief, was de chaos compleet. Kunstmatig geschapen schaarste is het
uiteindelijk resultaat en de lege schappen zijn vrij toegankelijk. Zelfs als
je geld hebt kun je niets kopen. Je moet daarvoor inderdaad naar het
buitenland

In de betreffende nota wordt onderscheid gemaakt tussen een liberaal model,
een socialistisch en een democratisch model. Het socialistische model staat
voor een door de overheid gereguleerde vrij toegankelijke zorg. Via logge
besluitvormingsprocessen en meerjaren planningen wordt bepaald wat er in de
schappen komt en hoeveel. Het protest tegen de lege schappen wordt de
laatste weken steeds groter. Meer geld voor de zorg is de reactie van de
overheid, waarbij het nog maar de vraag is hoeveel gulden van de miljoenen
uiteindelijk in de zorg terecht komen. Voorzover het socialistisch model
binnen de organisatie van de zorg overheerst heb ik daar een pessimistische
verwachtingen van.
Het liberale model staat een terugtredende overheid voor en wil de
organisatie van de zorg overlaten aan het veld. Dit model kiest voor de
vrije markt. Zorgaanbieder en zorggebruiker bepalen in onderling overleg wat
er mogelijk is en wat het moet kosten. De verzekeraar betaalt de rekening en
de burger betaalt zijn polis. Als reactie op de schaarste zie je volgens dit
model allerlei initiatieven ontstaan. De opkomst en ondergang van de
priveklinieken is er een voorbeeld van, evenals de door de arbowetgeving in
gang gezette activiteiten die door werkgevers worden bekostigd. (In dit
verband zou het interessant zijn hoeveel geld inmiddels in deze private
sector omgaat. Het zou wel eens veel meer kunnen zijn dan in de afgelopen
tien jaar is bezuinigd. Dit private budget wordt nog groter als je er de
kosten bij betrekt die door de burger wordt uitgegeven aan alternatieve en
niet-reguliere hulp- en zorgverlening. Per slot is er een verband tussen de
als paddestoelen uit de grond schietende initiatieven als reactie op de
schaarste van zorg. Ik heb het dan nog niet eens over de productgerichtheid
van de gemiddelde zorgverlener, die steeds gemakkelijker ten koste gaat van
de menselijke maat.)

Het democratisch model kiest voor een overheid die de regie voert. Zij stelt
het kader vast en bepaalt de spelregels waaraan de verschillende actoren in
het veld zich dienen te houden. Zij houdt zich niet direct bezig met de
inhoud van de zorg. De inhoud wordt bepaald door de burger, de
zorggebruiker, de zorgaanbieder en de zorgverzekeraar. De overheid is
daarbij vooral voorzitter, mediator,  toezichhouder en kwaliteitsbewaker.
Dit laatste betekent dat de overheid in de gaten houdt of de verschillende
actoren inderdaad doen wat ze hebben toegezegd en leveren wat er van hen mag
worden verwacht.

Waar de nota niet op ingaat is de wijze waarop het huidige stelsel
geherstuctureerd kan worden tot een stelsel dat georganiseerd is volgens het
democratisch model. Inmiddels heeft de overheid wel zorggedragen voor
bouwstenen waarop het nieuwe stelsel gebouwd kan worden. Met name de nieuwe
wetten op het gebied van het patientenrecht (WGBO, WKCZ, Wet Big,
Kwaliteitswet etc) zijn hiertoe belangrijk. Feitelijk is de tijd rijp om het
failliete huidige stelsel te vervangen door een nieuw.

Het grote bezwaar dat tegen het democratisch model is ingebracht betreft het
principe van de open eind financiering. Een gevolg van invoering van het
democratisch model is dat gezondheidszorg niet langer gezien wordt als ten
laste komend van de collectieve lasten. Het model gaat uit van investeren in
een in principe schone bedrijfstak. Het zou meer gaan lijken op de wijze
waarop bijvoorbeeld voedselvoorziening is geregeld. Overigens is het nog
maar de vraag of de gezondheidszorg georganiseerd volgens het democratisch
model erg veel duurder zal worden. Dit lijkt voor de hand liggend als je
uitgaat van het verleden, maar gaat voorbij aan de counter vailing powers
die binnen een nieuw stelsel zullen ontstaan.
Daarnaast kan niemand er meer om heen dat kunstmatige schaarste van
gezondheidszorg onmenselijk is en nog langer gepikt zal worden. De burger op
de wachtlijst gaat naar de rechter en spreekt zijn zorgverzekeraar aan. De
zorgverzekeraar wijst naar de te krappe budgetten, die de overheid vaststelt
en de overheid verwijst terug naar de zorgverzekeraar. Kortom, ook de
rechter snapt er niets meer van. Hoe lang kan dit nog goed gaan?
Het meer geld stoppen in een failliet stelsel zoals Borst nu doet is geen
oplossing. Het maakt de zorg alleen maar duurder, terwijl het geld niet
terecht komt waar men wil. De wachtlijsten nemen er niet door af, de
arbeidsvreugde van de hulpverlener neemt er niet door toe en de menselijke
maat als leidend criterium keert er niet door terug.

Hoe dan wel?
Hiertoe leze men het concept verkiezingsprogramma dat Gerard Bos in juni
2000 op deze lijst heeft geplaast.

Met vriendelijke groeten,

Gerard van den Berg

-----Oorspronkelijk bericht-----
Van: Ramon Barends (D66) <r_barendsd66 at hotmail.com>
Aan: vreekamp at knoware.nl <vreekamp at knoware.nl>
CC: d66 at nic.surfnet.nl <d66 at nic.surfnet.nl>
Datum: zaterdag 9 september 2000 1:09
Onderwerp: Re: Gezondheidszorg (2)

>REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
>Gerard,
>
>Over de nota-Van den Berg het volgende:
>
>Breng hem anders nogmaals geupdate uit. Kijk of het nu beter gaat: een 2e
>kans zogezegd.
>
>Ramon
>
>>From: Henk Vreekamp <vreekamp at knoware.nl>
>>To: D66 at nic.surfnet.nl
>>Subject: Gezondheidszorg (2)
>>Date: Fri,  1 Sep 2000 10:32:25 +0200 (CEST)
>>
>>Gerard, je betreurt nog steeds dat Kohnstamm in 1994 jullie
gezondheidsnota
>>tegenhield. Troost je, van veel nota's die wel door de partijcensuur
>>kwamen,
>>hoor je ook niks meer. Nota's schrijven vormt gewoon onderdeel van interne
>>concurrentie. Inhoud als stof voor macht. Dus wat let je om die nota,
>>voorzover nog actueel of strategisch van belang, in tien korte punten te
>>presenteren aan dit forum! Mogelijk heb je dan nog meer lezers ook!
>>
>>Henk Vreekamp, Utrecht
>
>_________________________________________________________________________
>Get Your Private, Free E-mail from MSN Hotmail at http://www.hotmail.com.
>
>Share information about yourself, create your own public profile at
>http://profiles.msn.com.
>
>**********
>Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
(D66 at nic.surfnet.nl).
>Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
>Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld
alleen: SIGNOFF D66
>Het on-line archief is te vinden op:
http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
>**********

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********