WAO (3)

[B.Buma]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Als één van de off-list reageerders ben ik het  met Henk eens dat de
discussie weer hier thuis hoort.
Laat ik maar even beginnen met te stellen dat ik het grijpen naar
sanctiemaatregelen net als Henk (en anderen) een weinig creatieve , niet
werkzame en stigmatiserende oplossing vindt. Dat geldt wat mij betreft
overigens zowel voor sancties gericht op werkgevers als sancties gericht op
werknemers.
Áls mensen in deze tijden ziek worden van werk of überhaupt ziek worden dan
doen we dat met z'n allen en het gros van ons niet bewust.

Als 'tegenbeweging'heb ik jullie uitgenodigd eens na te denken over het
(crijwel) volledig afschaffen van doorbetaling bij ziekte en
arbeidsongeschiktheids verzekering (van staats / collectief of wetswege).
-dit is géén oproep tot privatisering
-dit is géén sanctie beleid
Het is vooral een oproep om onze systemen gelijk te trekken. Waar mensen
vervolgens privé hun geld aan uit willen geven, moeten zij zelf weten.
Een bodembescherming voor iedere burger, ongeacht zijn of haar
arbeidshistorie is het meest eerlijke dat de overheid aan álle brugers kan
bieden.
Als de overheid vervolgens een stuk minder bereidwillig wordt om allerlei
reparatie maatregelen in cao's algemeen verbindend te verklaren voorkomen we
dat het alsnog een 'privatisering' wordt.
Als we aan de pensioen kant vervolgens meer richting een 'beschikbaar
premie'systeem gaan bewegen, heeft de verdienende Nederlander de eigen keus
hoe hij/zij de inkomsten dervings risico's (door ziekte, ongeval of
ouderdom) wil afdekken.
De Arbowet blijft gewoon overeind en mag ook nog wel wat pro-actiever, zeker
ook in adviserende zin naar het werkende individu toe (en breid dat dan
gelijk uit naar ongevallen preventie thuis e.d.) Voor alle duidelijkheid,
áls de werkgever schuld heeft aan de arbeidsongeschiktheid is hij hiervoor
nog steeds aansprakelijk te stellen; já dat kost nog wel eens moeite maar
dat kosten meer dingen in het leven.

Ik ben het verder met Henk én anderen eens dat het heilige marktwerking
denken af en toe érg ver aan het doorschieten is. Dit gebeurt echter vooral
door overheidsdienaren en politici die niet door hebben wat de markt wél en
wat de markt níet kan. De markt kan bijvoorbeeld wél zonder
winkelsluitingswet. Maar de markt kan géén individuen beschermen tegen de al
of niet tijdelijke gevolgen van bewegingen in de markt. En wij willen met
z'n allen niet accepteren dat mensen daardoor in onoverkomelijke problemen
komen. Waar het echter om gaat is de vraag wat onoverkomelijk is. Het
nadenken over wat wij onder onoverkomelijk verstaan is iets heel anders dan
het roepen om marktwerking.

Het probleem bij oplossingen zoeken is dat we vaak sterk hangen aan wat er
in het verleden al was. Maar stel nu eens dat we de boel helemaal opnieuw
moesten inrichten, zou een volgend model dan zo lelijk zijn:
-een basis voorziening voor iedereen die niet in staat is zelf geld te
verdienen (vanuit een vangnet filosofie) (ongeacht de toevallige laatste
werksituatie)
-goede aandacht voor gezonde werk- en leef omstandigheden (werkenden én niet
werkenden)
-goede en voor iededereen gelijkelijk toegankelijke gezondheidszorg
(werkenden én niet werkenden)
-extra aandacht voor het creeëren van (nieuwe) kansen voor mensen
(onderwijs, aanpassingen, onderzoek)

Zo'n model zou veel beter passen bij een toekomst waarin we mogen verwachten
dat het werknemersschap aan belang gaat inboeten en er veel meer situaties
zijn waarin mensen hun geld zullen verdienen. Een toekomst waar mensen veel
meer dan vroeger in staat zullen zijn hun eigen verantwoordelijkheid te
nemen. Een toekomst waarin de overheid in het dagelijks leven een veel
minder belangrijke rol zal spelen, evenals overigens de megacorporaties.

Maar ja over hoe die toekomst er nu uitziet, dáár hebben we het maar steeds
niet over. En dat is wél handig als je wat anders dan anderen naar
oplossingen wil kijken. Of  dit nu gaat om WAO, om vervoer, om milieu ,
whatever.

Met vriendelijke groet,
Bo Buma



PS nog een directe reactie op de volgende opmerking van Henk:

> - De geschiedenis van twintig jaar asymmetrisch sanctiebeleid heeft ook
> gemaakt dat de zieken een eigen argumentatiewereld hebben opgebouwd, het
> zielepiet-domein. Een defensieve reactie met 'we worden weer gepakt'.
> Kortom, marktistische of collectivistische bureaucraten en hun
slachtoffers
> houden gezamenlijk de ellende in de wereld.

Dit is weliswaar  waar, maar er is nog meer:
Er is nog een effect, of misschien zuiverder , twee andere effecten:

1. het wegnemen van de eigen verantwoordelijkheid leidt sowieso tot
afhankelijkheid en tot 'zielepiet'gedrag ; kijk maar om je heen in andere
situaties. Het gebeurt dus al vóórdat mensen een sanctie op hun dak krijgen,
eigenlijk al voordat ze ziek worden.
2. de rente-neurose; het effect dat iemand met een uitkering moeilijker
beter wordt dan iemand die hier niet op terug kan vallen. Er is zelfs een
rechtsreeks (statistisch, I know, maar vrij algemeen geaccepteerd verband)
tussen het percentage van de uitkering en het risico op
arbeidsongeschiktheid. Dit effect doet zich voor in het revalidatie traject
en is aanzienlijk.

(Bovenstaande drie effecten hebben niets met 'schuld' te maken. Het feit dat
de directe oorzaak bij de zieke zélf ligt, hoeft niet te beteken dat hem of
haar schuld wordt toegeschreven.)

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********