one man, one vote

Thu Jun 15 16:13:46 CEST 2000

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Het relaas van Tjerk stemt zeer tot nadenken.

Mag ik de keuze opvatten die Tjerk indertijd maakte in bewoordingen
vanuit het hier en nu als volgt weergeven?

Geeft dit (onderstaand relaas van Tjerk) nu met zoveel woorden aan dat
je hebt gedaan wat de mensen echt wilden zonder dat zij zich dat bewust
waren van hun eigenlijke wens? Waren de bewoners indertijd "sociaal
gechanteerd" door de -ongetwijfeld goedbedoelende- opbouwwerker? Was er
wellicht een proces gaande dat de mensen het zicht op hun eigen diepere
wens ontnam?

Hoe het ook zij, het geeft te denken over de manier waarop invulling wordt
gegeven aan democratie, lees: aan de (latente) wensen van burgers.
Blijkbaar heeft een "volksvertegenwoordiger" meer nodig dan een
kiesdrempel. Wellicht meer nog dan de cijfermatige "aanwijzing" tot
vertegenwoordiger van het volk heeft hij/zij een buitengewoon scherpe
intuitie, inlevingsvermogen en analytische gaven nodig.

Ik kom hierop door het volgende:

Eigenlijk sluit het relaas van Tjerk goed aan op een gedachtewisseling die
enkele lijsters onderling al enige tijd met elkaar voeren over een
bestuursvorm voor de "nieuwe cultuur in wording". Een bestuursvorm
waarover wij hebben gedacht, gesproken en geschreven die uitgaat van
"een vorm" van communicatieve zelfsturing.
Denkend daarover komt een moment waarop situaties als die waar Tjerk over
schrijft de revu passeren. Hoe verhoudt zich dat met een ultieme vorm
van democratie als communicatieve zelfsturing?
Communicatieve zelfsturing veronderstelt in mijn perceptie een
"(be)sturend" netwerk in zeker twee dimensies: een richtinggevende
dimensie en een sturende dimensie in voortdurende communicatie.
Als de richtinggevende dimensie de (gewenste/gekozen, cummunicatief
bepaalde) ontwikkeling bevat krijgt deze als van nature prioriteit boven
de sturende dimensie. De sturende dimensie is het niveau van de direct
betrokkenen: de burger, jij en ik. De richtinggevende dimensie de
gekozenen die de richting bewaken.

In dat perspectief zou de keuze van Tjerk indertijd dus niet te
interpreteren zijn als regentesk maar als corrigerend, lijnend met de
(communicatief) bepaalde richting.

> From:          Tjerk Jouwstra <tjouwstra at WXS.NL>
> Subject:       one man, one vote
>
> Vandaag las ik in Vrij Nederland het interview met Ehoed Barak, de
> huidige premier van Israël. Naast zijn opmerkingen over zijn verleden (Zo
> zei hij: Rommel was vlak in de buurt. Dat heb ik me vanuit onze hollandse
> optiek nooit gerealiseerd. En vooral de gevolgen van de volstrekt absurde
> slachting van joden in WOII) viel mij een quote op. Hij citeert uit het
> dagboek van Ben Goerion en trekt daaruit de conclusie: "Maar het
> belangrijkste was misschien wel zijn bereidheid om tegen de stroom in de
> juiste koers te kiezen. Zich niet neer te leggen bij een verdeeld besluit
> van zes tegen vijf. En dat hij zei: ik weet niet wat het volk wil, maar
> ik weet wel wat voor het volk gewenst is".
>
> Hier wordt iets gezegd, waarover ik al langer aan het kniezen ben, ook
> gelet op de discussies die hier door onder meer Hein en anderen (toch
> niet onze fisoloos?) wordt gevoerd over de samenstelling van onze
> vertegenwoordigende organen, en met name de Tweede Kamer.  Het komt
> overeen met mijn 8 jaar ervaring als gemeenteraadslid. Van
> hartstochtelijk volkstribuun (ver-)werd ik steeds meer bestuurlijk. Niet
> meer alleen opkomen voor alle burgers met problemen, maar ook besluiten
> nemen, die naar mijn beste weten en inzicht, gehoord ook alle partijen,
> uiteindelijk voor Utrecht het beste zou zijn. Ook al waren de aanwezige
> insprekers het er niet mee eens.
>
> Dat gaf wel eens problemen.  Maar toch. het sterkste voorbeeld wat ik mij
> kan herinneren ging over de Utrechtse Amstelstraat: De
> woningbouwcorporatie wilde sloop en nieuwbouw van een rijtje dertiger
> jaren woningen. Eensteens gebouwd, met slechte funderingen, rammelende
> kozijnen en naar de huidige woningnormen volstrekt onvoldoende. Het was
> een sterk, met elkaar betrokken buurtje, en de er aangestelde
> renovatieopbouwwerker stelde voor de boel te renoveren. (zijdraadje:
> opbouwwerkers geven aan het begrip inspraak veel meer inhoud dan welke
> inspraakverordening dan ook, zij kunnen de bewoners ondersteunen bij
> argumenten tegen een leger goed onderlegde ambtenaren). Daar kwam bij,
> dat de huur van deze woningen uiterst betaalbaar was. Sloop-nieuwbouw zou
> tot forse huurverhogingen leiden, die lang niet altijd subsidiabel zouden
> zijn.
>
> Op de avond, dat de commissie RO en Wonen hierover finaal moest
> besluiten, zat de hele tribune vol met bewoners, en in een zijzaal stond
> een TVscherm, waar de rest het debat kon volgen. De locale TV nam
> lifeopnames en overal hingen spandoeken: renovatie, geen sloop. Ik mocht
> als eerste woordvoerder van de grootste partij (echt waar, dat waren wij
> toen!) beginnen. Mijn conclusie was simpel en hard: sloop, geen
> renovatie. Renovatiekosten van dit type woningen zou per woning tussen de
> f 80.000 en f 120.000 vergen voor een duur van circa 10 jaar. Daarna zou
> er weer een forse ingreep nodig zijn. Het enige wat ik wilde, was een
> huuurgewenningsbijdrage voor alle bewoners, die er wilden terugkeren (en
> die buiten de landelijke normen viel) . Daarvoor kreeg ik nog een beetje
> applaus, maar voor de rest werd ik voor rotte vis uitgescholden, onbegrip
> en alles. De rest van de partijen volgde mij en de huizen werden
> gesloopt.
>
> Twee jaar geleden werden de nieuwe woningen opgeleverd. De grootste
> schreeuwer van de publieke tribune was dolblij en verklaarde ineen
> interview in het Utrechts Nieuwsblad, dat ze zich echt niet meer kon
> voorstellen, dat ze nog zolang in zo'n krot heeft kunnen wonen en was de
> gemeenteraad dankbaar, dat zij ondanks al hun acties toch tot sloop
> besloten had. Mij heeft ze nog excuses aangeboden. Had ik toen de stem
> des volks gevolgd, dan had ik veel applaus gekregen, maar uiteindelijk
> niemand gediend.
>
> Ik betwijfel dan ook ten zeerste, of een kandidaatstelling via de
> procedure one man one vote ook daadwerkelijk tot de beste kamerleden zal
> leiden. Het leidt tot partijapparaattsjik, intern gekonkel en frustraties
> (of niet, Hein?). Onze huidige nummers één en twee, Thom de Graaf en
> Roger van Boxtel, spreken voor zich. Thom is pas na twee keer zich te
> hebben gekandideerd op een verkiesbare plaats terechtgekomen (in 1994,
> dankzij Hans van Mierlo en onze enorme winst toen) en Roger van Boxtel
> stond toen zelfs pas 25 en kwam pas in de TK nadat een paar leden uit de
> fractie doorschoven naar het Kabinet (wat er zonder Hans van Mierlo ook
> nooit zou zijn geweest). Toenmalige favouriten bij de D66achterban hebben
> dat in de praktijk nooit waar kunnen maken.
>
> En natuurlijk ben ik voor gebruikmaking van de huidige ITCmiddelen bij
> stemprocedures. Was het niet het eerste congres van D66 in 1967, dat al
> gebruikmaakte van zogenaamde votometers, en waarbij de uitslag 20% tegen
> en 140% voor voorstel I bleek te zijn?  Daar hebben we nog veel plezier
> van gehad.
>
> Slechts een stem van
>
> Tjerk

William Oosterwijk
D66 Drenthe

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********