Logo D66: wel of niet ?

[Mark Koek]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Marc-Jan Ahne schreef o.m.:

> Dat u vindt dat de wet dit niet zou moeten doen betekend niet automatisch dat
> het dus geoorloofd is om de wet te overtreden! U bent het niet eens met de
> huidige bescherming die producenten genieten door de betreffende wet dus houdt
> u zich er maar niet aan. Zo werkt het echter niet in een democratie, het is de
> wet die de producenten beschermd, deze wet is opgesteld namens ons allen (in
> ieder geval namens een meerderheid) en de staat handhaaft deze wet. In deze is
> de staat dus slechts de uitvoerende macht, u kunt ook niet de politie
> verwijten dat u niet door rood mag rijden.

Blijkbaar heb ik mij onvoldoende duidelijk gemaakt. Ik schrijf over hoe
ik vind dat de Wet zou moeten zijn. Daarom schrijf ik over wat "de
staat"/"de overheid" zou moeten doen. Uiteraard moet de staat de wet
uitvoeren. Maar daar heb ik het niet over. Ik heb het erover hoe de wet
zou moeten zijn.

*Daarnaast* reageer ik op de aanvankelijke opmerking dat het overtreden
van de huidige wet immoreel zou zijn. Daarmee ben ik het oneens. Er is
niks immoreels aan het delen van informatie met je buren. Ook al heeft
de auteur van die informatie daar iets op tegen.

[...]
> Dan moet u mij eens vertellen hoe software-bedrijven die overige opbrengst
> realiseren?

Support. Handleidingen, helpdesken. De upgrade cycle, etc. Een voorbeeld
van software waar ik voor betaal is Davi-Account, een Nederlands
boekhoudprogramma. Aan de 'semi-professionele' versie daarvan is geen
aanschafprijs verbonden, maar een jaarlijks abonnementsgeld dat mij
verzekert van de laatste versies per post en een gewoon telefoonnummer
voor ondersteuning in plaats van het 1gpm-nummer dat voor
niet-geregistreerde klanten geldt.

Dat vind ik zinvol en acceptabel. En de software is niet beveiligd tegen
kopieren. Waarom ook? Hoe meer mensen het gebruiken, hoe beter het voor
de makers is. En ik betaal voor een dienst.

> Het is niet de wet die rechten van burgers inperkt om
> software-bedrijven van een business-model te voorzien. Software-bedrijven
> maken een produkt en willen dat verkopen, het normale handelsverkeer zegt dan
> dat gebrukers moeten betalen voor het gebruik van een produkt.

Maar dat is juist het probleem: handhaving van de auteurswet in deze
tijd is een mislukte poging om de "nieuwe economie" in het oude model
van handelsverkeer in materiele goederen te proppen.

De diensteneconomie is echter een veel logischer model om te gebruiken.

> >Ook zonder software-bedrijven die de rechten van gebruikers drastisch
> >inperken wordt overigens uitstekende software gemaakt. Het is prima
> >mogelijk om je te redden met vrije software, waarvan de makers een prima
> >boterham verdienen door het voor een redelijke prijs ter beschikking te
> >stellen en ondersteuning te bieden.
> 
> Waarom dan al deze ophef, dan wilt u dat programma van uw buurman toch
> helemaal niet, als u zich prima weet te redden met vrije software en iedereen
> zou dat kunnen dan zouden software-bedrijven gauw zonder klanten zitten en zou
> er ook geen behoefte bestaan aan het illegaal kopiëren van die software.

Klopt - maar daarmee is het illegaal kopieren nog niet immoreel.

Vrije software wordt trouwens ook verhandeld door software-bedrijven. In
de software-wereld lopen de ontwikkelingen ook vooruit op andere
gebieden waar het auteursrecht op van toepassing is. In de muziekwereld
is iets dergelijks aan het gebeuren.

De enige reden waarom ik de wet zou willen veranderen is om ons talloze
zinloze rechtszaken te besparen. Hij zal niet worden veranderd, ik weet
het, internationale verdragen e.d., en het zal allemaal pas afgeschaft
worden als de werkelijkheid het al (tientallen?) jaren heeft ingehaald
en niemand het meer merkt. Maar ik behoud me de vrijheid voor om te
verkondigen hoe ik vind dat het zou moeten zijn.

> >Overigens zou geen enkel software-bedrijf legaal kunnen bestaan als de
> >grondleggers van de informatica hun vindingen met deze Wet in de hand
> >zouden beschermen. Een stukje hypocrisie daar toch ook wel, dacht ik.
> 
> Beschermen betekend niet dat informatie niet beschikbaar is en gebruikt kan
> worden, er moet alleen voor betaald worden.

Dat is de beslissing van de auteursrechthouder in het huidige systeem.

> >Net als Disney dat met de linkerhand put uit een groot reservoir van
> >vrije informatie (sprookjes en legenden) en met de rechterhand keihard
> >de vrije verspreiding van haar derivaten bestrijdt.
> 
> De discussie wordt wel erg vaag wanneer u alle informatie op een hoop gooit en
> tevens allerlei produkten ook als informatie gaat zien.

Het is juist vaag als je dat niet doet. Informatie is altijd een
"produkt" - zonder betekenis is er slechts sprake van "data".

> >> U kunt wel zeggen dat het bedrijf niets kwijt is wanneer u een illegale
> kopie
> >> maakt maar dat is onjuist. Het gaat hier gewoon om diefstal, u eigent uzelf
> >> iets toe waarvoor u anders het bedrijf had moeten betalen.
> >
> >Wat een vreemde definitie van diefstal. Ik houd vol dat niemand iets
> >kwijt is als ik digitale informatie kopieer. Ik "eigen" mezelf niets
> >"toe", ik pretender niet deze informatie te bezitten.
> 
> U kopiëerd een softwareprogramma, dat is een produkt van een softwarebedrijf
> wat op op een of andere wijze gaat gebruiken. Wellicht om daarmee uw werk
> beter te gaan doen, u te ontspannen etc. etc. Het bedrijf is die informatie
> niet kwijt (die nullen en enen blijven ook wel in het bezit van dat bedrijf)
> maar u verrijkt zich wel zonder daarvoor te betalen.

Mensen verrijken zich voortdurend zonder ervoor te betalen. Als iemand
mij vertelt hoe ik mij op een goeie manier kan ontspannen, of mijn werk
beter kan doen, is het dan immoreel van mij om dat aan u door te
vertellen? Als ik met die persoon de strikte afspraak heb gemaakt om het
niet door te vertellen, akkoord. Maar moet er een wet zijn die mij dit
verbiedt zonder expliciete toestemming van de "auteur"? Ik vind van
niet. Zo'n wet is een hinderpaal voor de communicatie van nuttige
informatie.

Zo had ik laatst nog te maken met een publicatie die niet door kon gaan
omdat sommige auteurs niet konden worden opgespoord om hun toestemming
te geven. Tragische zaak was dat, een hoop nuttige informatie heeft een
hoop mensen niet bereikt als gevolg van het auteursrecht.

> >Dat iemand anders mij er geld voor had kunnen vragen is heel wat anders
> >dan dat ik het hem afneem.
> >
> >Termen van eigendom zijn niet van toepassing op informatie, hoe hard we
> >ook roepen dat dit wel zo is.
> 
> U doet alleen net alsof alle niet tastbare zaken informatie betreffen die dus
> vrij voorhanden zou moeten zijn.

Maar ik beweer niet dat alle informatie vrij voorhanden zou moeten zijn.
Alleen dat het niet verboden zou moeten zijn om informatie die vrij
voorhanden is te kopieren, te wijzigen en/of te redistribueren.

> Als ik een softwareprogramma schrijf, wat ik
> kan doordat ik daartoe een opleiding heb gehad, er tijd in steek, creativiteit
> bezit, bepaalde investeringen kan doen etc. etc. dan creeer ik een produkt.
> Als u mijn produkt wilt gebruiken en ik vraag daarvoor een vergoeding dan hebt
> u die te betalen of u nu wilt of niet. Dan kunt u honderd keer roepen dat het
> om informatie gaat, dat ik niets kwijt ben wanneer u een illegale kopie maakt,
> dat eigendom niet van toepassing is op informatie of wat u ook wilt roepen,
> betalen zult u!

Dat klopt. Als ik een dienst van u verlang en u vraagt daar geld voor
dan kan ik betalen of van uw dienst afzien. Maar u verwart diensten met
informatie.

> >Daar zit 'm nou juist de crux: de Wet probeert om informatie te
> >behandelen als materiele, schaarse, goederen, en dat mislukt. Informatie
> >is niet materieel, en het wordt tijd dat we dat erkennen. Doordat
> >informatie altijd was opgeslagen op een stukje materie (boek, plaat,
> >floppy) konden we het lang volhouden en was het ook wel zinvol, maar die
> >tijd is voorbij. Fact of life. Deal with it.
> 
> Dat informatie niet meer behandeld kan worden als materieel goed erken ik, het
> blijft echter een schaars goed. Digitale produkten die worden ontwikkeld daar
> zal voor betaald moeten worden ?one way or the other? Ook een Fact of Life.

Informatie is geen schaars goed in de klassieke economische zin. De
marginale kosten zijn verwaarloosbaar. Films vormen hierop voorlopig nog
een uitzondering door de gigantische hoeveelheid informatie die daarin
is vervat, al komen we met schrijfbare DVD's al aardig in de buurt.

Lang niet alle digitale produkten worden trouwens in geld betaald. Voor
die informatie waarvoor met geld betaald moet worden, prefereer ik "the
other way" - eentje die te handhaven is, anders dan stuksgewijze verkoop
met reproductieverbod om de kunstmatige analogie met materiele goederen
in stand te houden. Degene die informatie maakt kan vrijwel altijd een
bijbehorende dienst bedenken waarvoor men geld kan vragen. Er zijn tal
van alternatieven.

En of men nu wil of niet: die alternatieven komen er, want auteursrecht
op massaproducten is niet te handhaven.

> >> Uw buurman
> >> overtreed waarschijnlijk de afspraken in de licentieovereenkomst waarin
> staat
> >> dat slechts hij gebruik mag maken van de software en slechts op 1 systeem.
> >
> >Ja, dan is de cirkel weer rond. Ik pleit er juist voor om dergelijke
> >licenties overbodig te maken (voor zover ze dat natuurlijk al niet
> >zijn).
> 
> Die licenties zijn niet overbodig, het is een contract wat je als koper van
> een produkt aangaat. Wanneer u deze overeenkomst niet wilt nakomen dient u het
> produkt niet te kopen, zoek maar wat vrije software!

Akkoord (maar niet met de term "kopen" die impliceert dat hier een
transactie plaatsvindt waarbij ik iets in bezit krijg wat daarvoor nog
eigendom van de producent was maar nu niet meer).

Dat is dan ook precies wat ik persoonlijk doe. Maar als de licentie,
zoals meestal het geval is, zich aan de binnenkant van de verpakking
bevindt en effect neemt zodra de verpakking geopend wordt
("shrink-wrap"), en/of een massa "legalese" is met een grote "I
Agree"-button eronder ("Click-through"), of in kleine lettertjes in
algemene voorwaarden gedeponeerd is bij de kamer van koophandel, dan ben
ik niet bereid om degene die hem overtreedt ten behoeve van zijn buurman
"immoreel" te noemen.

[...]
> U noemt als doel van het auteursrecht de verspreiding van kennis en kunde dat
> is onjuist. Het eerste doel was de bescherming van auteurs om zo te kunnen
> komen tot verspreiding van het werk van die auteurs.

Nou ja, laten we daar niet over twisten, ik ben wellicht wat verward met
de Amerikaanse variant (de Amerikaanse grondwet spreekt van "the
promotion of Science and Arts").

Hoe dan ook, "bescherming" van auteurs wordt a) niet effectief geleverd
door de huidige wet en b) is geen gerechtvaardigd doel voor de
draconische middelen die nodig zouden zijn om dit wel te bereiken.

> >[...]
> >> Het gaat om het inkomen van de auteur (die schrijft voor zijn geld),
> >
> >Nee, daar gaat het dus niet om. Het gaat om het algemeen belang, en dat
> >is dat schrijvers in staat zijn hun geschriften te verspreiden. Daar is
> >ooit het auteursrecht voor bedacht, dat was een aardig middel daartoe.
> >Maar nu het als middel overbodig is geworden moeten we het niet
> >handhaven omdat we vinden dat schrijvers recht hebben op een inkomen.
>
> Nu geeft u het zelf toe, de schrijvers moesten eerst beschermd worden om
> daarna hun geschriften te kunnen verspreiden.

Welnee, ik schreef dat dat in het verleden een aardig middel was om die
verspreiding mogelijk te maken. Tegenwoordig is verspreiding triviaal.

> Dit om te voorkomen dat Jan en
> alleman profijt zouden gaan trekken uit hetgeen die schrijver had
> geproduceerd.

Dat voorkom je niet. Zo werkt informatie. Het is niet anders. Zo werkte
het ook met schrijvers en verhalenvertellers van voor de 19e eeuw.
Shakespeare en Euripides hebben nooit een origineel verhaal bedacht.
Allemaal profijttrekkerij uit andermans werk. Idem de gebroeders Grimm.
Idem Disney.

Zoiets heet een cultuur. Voortdurend worden verhalen bijgeschaafd,
veranderd, verbeterd, of zelfs ongewijzigd doorgegeven. Zonder
toestemming van de oorspronkelijke auteur, voor zover die bestaat.

Dat hoeven we niet te verbieden, enkel en alleen omdat een paar
schrijvers dan niet meer van hun schrijverschap kunnen leven.
Broodschrijvers zijn pas ontstaan na invoering van het auteursrecht, en
vormen deze mensen nou zo'n verworvenheid voor de maatschappij dat we
enkel en alleen voor hen het auteursrecht moeten handhaven?

Om van muzikanten en filmmakers maar te zwijgen, die verdienen op een
enkele "top-act" na helemaal niks aan het auteursrecht.

[...]

> >> mocht u dus een kopie van de Aanslag aan
> >> uw buurman geven waardoor hijzelf het boek niet koopt dan schendt u het
> >> auteursrecht en belet u indirect de auteur om een inkomen te verwerven.
> >
> >Hoho, dat is een stap te snel. Ik belet niemand om een inkomen te
> >verwerven.
> 
> Ze kunnen gaan schoonmaken, postbode worden, conducteur, etc etc U verzint het
> mooi meneer Koek, zou u het auteursrecht op moeten claimen! ;-)

Ik verzin het niet zelf hoor, deze ideeen heb ik allemaal elders
gelezen. Laat ik nogmaals wijzen op "Anarchism Triumphant: Free Software
and the Death of Copyright" van prof. Moglen (Columbia)
(http://old.law.columbia.edu/my_pubs/anarchism.html). Ook goed is "Code
and other laws of Cyberspace" (http://code-is-law.org/) van prof. Lessig
(Harvard/Stanford). Als laatste tip: "Copyright, digital data, and fair
use in digital networked environments"
(http://www.lexum.umontreal.ca/en/equipes/technologie/conferences/ae/samuelson.html)
van prof. Samuelson (Berkeley). U ziet, ik ben wat Amerikaans
georienteerd in deze.

> Een schrijver
> verdient zijn brood met het bedenken van een leuk, mooi, aangrijpend verhaal.
> Dit verhaal schrijft hij op en uiteindelijk wordt het in welke vorm dan ook
> gepubliceerd. Dit kost de meeste schrijvers van romans ongeveer een tot drie
> jaar. Op het moment dat veel mensen zijn publicatie waarderen kan hij daarvoor
> een vergoeding vragen, hij biedt de mensen leesplezier en wil daar iets voor
> terug. Wat u doet is iemand leesplezier bezorgen en de schrijver naar het
> arbeidsbureau sturen, terwijl u wel graag een nieuw verhaal van hem zou willen
> zien verschijnen. Maar zo gaat het niet, als u wilt dat die schrijver ook een
> volgend verhaal schrijft zult u moeten betalen. Betaald u niet dan ontneemt u
> de schrijver zijn inkomen en tevens werkt u eraan mee dat er geen nieuwe
> verhalen verschijnen.

Dat is, met alle respect, wel een erg afgezaagd argument voor
intellectuele monopolierechten. "Zonder auteursrecht geen creatieve
werken". Gebeurde er voor de invoering van het auteursrecht dan niets?
Mensen produceren creatieve werken. Dat is nou eenmaal zo. Daar kun je
op allerlei manieren je brood mee verdienen. Dat de
schrijver/muzikant/etc. daarvoor het monopolie op de verspreiding van
zijn/haar creatie nodig heeft is onjuist. En dat is maar goed ook, want
zo'n monopolie is niet meer te handhaven.

In het geval van schrijvers, want daar lijken we op te focussen, bedenk
ik zo een aantal voorbeelden. Bijvoorbeeld: schrijf een prachtdebuut.
Zonder inkomen anders dan wat je nu al doet voor je brood, net als elke
schrijver die nog niks heeft gepubliceerd. Publiceer dit prachtdebuut -
dat kost haast niks meer tegenwoordig, gooi een PDF op een website en
geef iedereen de volle vrijheid om ermee te doen wat 'ie wil. Bazuin het
wat rond (daar komen natuurlijk "portals" voor, ik ken ze nog niet, gat
in de markt?). Er van uitgaande dat je boek goed is krijg je wat
media-aandacht. Vertel de media dat je graag een nieuw verhaal wilt
schrijven, maar dat je er geen geld voor hebt en dat je het volgende
gironummer hebt geopend voor bijdragen van lezers die graag een vervolg
willen.

Ik bedenk maar wat. Een button in het boek voor mensen die het mooi
vonden en een bijdrage willen storten? Nog een mogelijkheid. Mail alle
betalers een hoofdstuk zo gauw het af is. Ga zo maar door.

Desondanks blijf ik erbij dat het niet onze plicht (of die van de
wetgever) is om schrijvers van een inkomen te voorzien. Daar zijn ze
zelf voor verantwoordelijk, net als iedereen.

[...]
> >Als de kosten nodig voor een vinding niet kunnen worden terugverdiend
> >was hij wellicht toch niet zo nuttig. Overheidsingrijpen in deze leidt
> >dus tot investeringen in onnodig onderzoek.
> 
> Het valt maar te bezien wat jij nuttig vindt, sommige zaken kosten enorm veel
> geld en tijd te onderzoeken maar het resultaat is het waard.

Als een investering niet kan worden terugverdiend, was 'ie niet nuttig.
Marktwerking. Heeft niks te maken met wat ik nuttig vind.

> Maar als jij denkt dat 6 jaar onderzoek naar een nieuw medicijn in een half
> jaar kan worden terugverdient dan heb je het mis. Om nu meteen het medicijn
> als niet nuttig te beschouwen vind ik een vreemde zet.

Waarom moet het in een half jaar worden terugverdiend? Als concurrenten
het ook kunnen produceren zijn de verdiensten toch niet voorbij? De
prijs loopt dan ongetwijfeld terug, dat wel.

Een patent leidt juist tot veel duplicatie van inspanning doordat
concurrenten iets anders gaan maken dat hetzelfde doet maar er net
genoeg van verschilt om het patent te omzeilen. Zinloos werk door
schaarse experts als de eerste vinding al goed van kwaliteit was.

> Overigens heeft u mij niet horen zeggen dat de overheid hier moet ingrijpen.

De overheid (de wet) grijpt in door iedereen behalve 1 bedrijf te
verbieden iets soortgelijks te maken. Dat moet de wet niet doen.
 
[...]
> >Wie verstrekt dat monopolie dan? De Wet toch zeker. Dat is toch van
> >staatswege, of vergis ik me?
> 
> Zoals eerder aangegeven, Ja u vergist zich.

Ik zal de Wet en de Staat beter uit elkaar proberen te houden. Mijn
nederige excuses. ;-)



Groeten,

Mark Koek

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********