Betuwelijn-referendum

[Hein van Meeteren]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Erik van den Muijzenberg wrote:

> Of een referendum-democratie ertoe zal leiden dat er
> zakelijker en rationeler over vraagstukken wordt besloten,
> dat is nu juist de vraag.

Het gevaar van debilisering van het wereldbeeld, of over-versimpeling
van de issues, bestaat inderdaad. De vraag is of dat specifiek met
referenda te maken heeft, of met democratische processen an sich.
Tijdens reguliere verkiezingscampagnes dansen lijsttrekkers ook de
Braziliaanse bildraai-dans op elk podium dat zich daartoe leent,
schudden tot debielens toe de handjes van elke voorbijganger die zijn of
haar hand per ongeluk vrij heeft hangen, dragen gedichtjes voor, laten
echtgenoten respectievelijk eega's aan koffielurk-tv-programma's mee
doen...kortom, als het op stmmentrekken aankomt slaat de debiliteit
massaal toe. Voor referenda geldt hetzelfde.

Het is echter te voorkomen. Bijvoorbeeld door simpelweg een verbod op
reclame in een bepaalde periode rond de referenda. Dat scheelt al een
slok op een borrel. Voorts eisen stellen aan de format van de
boodschappen. Voorlichtings -en informatiesites op internet, publieke
discussies, informatieverstrekking via media kunnen wettelijk aan
bepaalde eisen van onpartijdigheid en zorgvuldigheid dienen te voldoen.
De tegenstellingen tussen de standpunten en de belangen kunnen via de
weg van het scherpe maar kwalitatief acceptabele publieke debat
zichtbaar worden. De pro's en contra's worden dan helder, en de burger
kan makkelijker tot een besluit komen. En daarmee tot een stem.

Overigens teken ik bezwaar aan tegen uw eenzijdig nadruk op *rationele*
afweging bij referenda. In een referendum gaat het naast verschillen van
opvattingen en financiële kosten/baten analyses (ratio) óók om belangen.
De onderhandelingstheorie, onder andere in Harvard ontwikkeld
(`Harvard-model") leert dat bij belangentegenstellingen rationele
afweging een mineure rol speelt. Tijdens onderhandelingen werkt
argumenteren dan ook niet zo goed. Ander gedrag is dan effectiever, maar
het gaat te ver daar in dit kader op in te gaan.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********