Cie Elzinga

[Mark Giebels]

Als Ramon op zich laat wachten wil ik wel een discussiepunt
opwerpen. Drie dissidenten in de cie Elzinga - Van den Berg,
Rosenthal en Vonhoff (VVD en SGP??)- distantieren zich van de
conclusies over de wijze van burgemeesterbenoeming. De volledige
tekst (conclusies + afwijkende mening van de drie) is te lezen op de
site van de cie: http://www.staatscommissie-dualisme.nl/
Hieronder de m.i. belangrijkste passages geschreven door de drie
'dissidenten':   

9. Voor de aanstelling van de burgemeester in een dualistisch
bestuursmodel staan derhalve twee mogelijkheden open: rechtstreekse
verkiezing door de bevolking op basis van een volledig eigen
electoraal mandaat en handhaving van de daadwerkelijke
kroonbenoeming. 

Mijn commentaar: Deze conclusie komt voort uit punten 1 t/m 8 en
maakt duidelijk dat ze zich verzetten tegen halfslachtige
voorstellen van de cie.

10. De rechtstreekse verkiezing van de burgemeester door de
bevolking op basis van een volledig eigen electoraal mandaat zou
passen in een dualistisch bestuursmodel met de volgende elementen:
zowel de burgemeester als de raad worden op uiteenlopende
tijdstippen gekozen voor een vaste termijn; de raad kan de
burgemeester niet heenzenden; de burgemeester formeert zijn eigen
college van burgemeester en wethouders.

Mijn commentaar: De commissie maakt de keuze voor dualisme waarbij
de bestuurstaken naar het college gaan en de controletaken en de
regelgeving (kaders stellen) duidelijk bij de raad komen te liggen.
In dat stelsel vinden de drie het verkeerd als het college
afhankelijk wordt van de raad (voorstellen Elzinga: raad kan college
naar huis sturen, burgemeestersvoordracht door de raad, wethouders
door de raad aangesteld). Die kritiek snijdt m.i. hout. De centrale
vraag is: willen we een gekozen burgemeester zonder macht? Lijkt mij
niet.     

De drie:
Maar dat dualistische bestuursmodel (zie hoofdstuk 7, model VI, in
aangepaste vorm) is alleen denkbaar in geheel andere
binnenlands-bestuurlijke verhoudingen dan wij nu kennen. Het zou
diep insnijden in de toe- en verdeling van de bevoegdheden en
verantwoordelijkheden in de gedecentraliseerde eenheidsstaat en in
de politieke cultuur die in ons land sterk ge‘nt is op collegiaal,
meerhoofdig bestuur. Hoewel het desondanks de moeite waard zou zijn
dit model aan een nader onderzoek te onderwerpen, moet erkend worden
dat het in die zin de opdracht van de commissie te buiten gaat. 

Mijn mening: Het lijkt me beter het advies van de drie rechtse
dissidenten te volgen en deze 'consequentere' lijn te onderzoeken.
Uiteindelijk komen we dan waarschijnlijk uit op een democratischer
stelsel.

De drie:
11. In de gegeven omstandigheden gaat de voorkeur uit naar
handhaving van de daad-
werkelijke kroonbenoeming. De kroonbenoeming kan haar beslag krijgen
op basis van een
meervoudige aanbeveling van de raad.

Mijn commentaar: Er is natuurlijk nog een derde mogelijkheid en dat
is de raad de grondwettelijke autonome bestuursfuncties te laten
behouden (Elzinga wil dit schrappen in de grondwet) en
tegelijkertijd de macht van het college en daarmee de burgemeester
in te perken. Een puur monistisch stelsel dus, waarbij de
democratisch verkozen gemeenteraad verantwoordelijk is voor de
regelgevende en bestuurlijke taken en de ambtenaren verantwoordelijk
zijn voor de uitvoering (met verantwoordingsplicht aan de raad). De
controlerende taken zouden dan door de burgers zelf moeten kunnen
worden uitgevoerd, o.a. door het vergemakkelijken van referenda. Ook
kan de raad eventueel naar huis worden gestuurd door een referendum.
Een gekozen burgemeester is dan niet meer nodig. 

Wie weet wat het beste is voor onze lokale democratie mag het
zeggen...

Groeten,
Mark.

-- 
Mark Giebels
E-mail:         m.m.t.giebels at wb.utwente.nl 
URL:            http://www.wb.utwente.nl/~mark/

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********