To the point (was: 'moet ik een VVD'er worden?')

[Kaj Leers]

Beste Bert,

>Wat zijn de vragen voor de midtermreview?
>
>1. Nu er geen financieringstekort meer is, is er strikt genomen ook geen
>afspraak meer. Naar analogie zou je kunnen besluiten om tenminste 50% van de
>meevallers te gebruiken voor aflossing van de staatsschuld - maar misschien
>verdient de staatsschuld wel een hogere prioriteit.
Wat je aan het begin van dit punt zegt, vind ik iets te makkelijk. Laten we
wel wezen: in dit geval hebben Zalm en zijn VVD gewoon gelijk. Voor de
korte termijn: sure, "leuke presentjes voor de mensen" (Wim Kan.) Maar ik
opteer dan toch voor de langere termijn, en dat houdt dus in het eindelijk
verminderen (elimineren?) van de staatsschuld. Want stel je voor, we
stellen die eliminering uit, en er komt een economische backlash, dan zit
je straks dus met de gebakken peren; de staatsschuld + een tekort op de
rekening. "Vuist op vuist op vuist op vuist..." (Ome Willem). Laten we dan
in ieder geval Paars 2 de geschiedis ingaan als de definitieve opruiming
van het Spook van de Staatsschuld.

>2. Nu de economische groei zich uitermate goed heeft ontwikkeld, is er ook
>alle aanleiding om vraagtekens te zetten bij de lastenverlichting. Niet bij
>het -afgesproken- belastingplan voor 2001, waarmee zo'n 5 a 6 miljard gulden
>gemoeid is. Dat belastingplan is nodg en nuttig; doelstellingen zijn
>vergroening van belastingen, minder drempels voor vrouwen, meer motivatie om
>te werken, vereenvoudiging.
>Maar de afspraak uit het regeerakkoord (50% van de inkomstenmeevallers wordt
>gereserveerd voor verdere lastenverlichting) moet wat ons betreft op de
>helling. Zowel uit economisch opzicht (dreigende oververhitting van de
>economie) als uit oogpunt van maatschappelijk evenwicht ('private rijkdom,
>publieke armoede') zijn de grenzen in zicht. Dus: wel de toepassing van het
>belastingplan, maar daar moet het ongeveer bij blijven.
Reserveer het! Maak een 'potje', om te kunnen-reageren-op... (Dit soort ad
rem-beleid is overigens regelmatig  ver te zoeken, vind ik.) Kun je
tenminste 'hulp' bieden wanneer het echt nodig is. Oftewel: vul het glas
bij wanneer nodig, laat het niet overstromen (of juist droog staan). Alle
voorspellingen ten spijt (de 'oververhitte economie'), er mag qua
overheidsfinancien ook wat meer klinkend pragmatisme bijkomen.

>3. Dan is er ook nog de noodsituatie in een aantal sectoren binnen de
>publieke sector. Waarom vinden we allemaal dat verpleegsters beter moeten
>worden betaald, maar stellen we er geen geld voor beschikbaar. Waarom
>constateren we dat er te weinig in het Nederlandse onderwijs wordt
>geinvesteerd ten opzichte van andere landen, maar doen we er niets aan?
Pardon? Even gas terug, Bert - D66 maakte ook deel uit van Paars 1, en het
was juist Ritzen in dat kabinet die de investeringen in Onderwijs zo
terugdraaide. Geheel naar de letter van het Paars 1-regeerakkoord. Voordat
je over Onderwijs, als regeringspartij in Paars 1, aan de bel kunt trekken,
moet je toch echt eerst erkennen dat ook jouw partij verantwoordelijk was
voor dat beleid. Pas dan - noem het een soort boetedoening - kun je
aankomen met jouw argument (meer investeren in Onderwijs), zonder onder
hoongelach en verwijten begraven te worden. Wat ik zelf - toch een
overtuigd D66'er - zeer terecht zou vinden.

>Waarom vertragen we de aanleg van de 'ecologische hoofdstructuur' in
>Nederland? Waarom bezuinigen we op geluidschermen langs de snelwegen. Waarom
>doen we niet meer aan biologische landbouw?
Vreemd dat jij, als lid van een regeringspartij, al die vragen stelt.
Speelden dit soort vragen soms ook rond in de hoofden van de D66-top
tijdens de onderhandelingen over het regeerakkoord Paars 2? Dan heeft D66
heeeeeeel wat uit te leggen.


>Drie hoofdvragen kortom, waarvoor het nodig is om halverwege de rit te
>afspraken nog eens goed onder de loep te nemen.
Jawel, maar uiteraard niet zonder enige zelfspot/loochening. Laat je dit
achterwege, dan vrees ik een lawine aan verwijten. En - wederom - terecht.

>Waar willen wij nu uitkomen. Zonder daar al te precies over te kunnen zijn
>(op dit moment), zijn er wel een aantal uitgangspunten aan te geven:
>
>1. handhaving van de Zalmnorm (zie boven); er zijn geluiden dat deze zeer
>belangrijke norm maar moet worden doorbroken, of dat er weer allerlei
>automatismen in de rijksbegroting moeten worden geintroduceerd - geen sprake
>van, wat ons betreft (n.b. voor ontwikkelingssamenwerking hebben we wel zo'n
>automatisme, maar dat is ook terecht). De rust op het begrotingsfront, die
>tot dit goede resultaat heeft geleid, moet worden gehandhaafd.
Ja, maar voor de korte termijn, of durven we een stempel te zetten op de
toekomst van 's Neerlands overheid-financien door de ruwe knoop door te
hakken en te kiezen voor de definitieve eliminering van de staatsschuld,
die ons al zo lang parten speelt?

>2. belangrijke prioriteit voor de staatsschuld. Vanwege de toekomstige
>generaties, vanwege de noodzaak t.z.t. ruimte te hebben voor de hogere
>kosten van vergrijzing, en omdat een lagere staatsschuld automatisch ruimte
>schept voor het uitgeven van de 30 miljard rente die we nu nog ieder jaar
>betalen aan meer nuttige bestedingen.
Nou, da's duidelijk.

>3. minder lastenverlichting.
Zoals ik al aangaf: hoe zit het met een gedoseerde lastenverlichting?
Oftewel, het reserveren van een budget/potje?

>4. tegemoet komen aan de gevoelde en reele noodsituaties in onderwijs, zorg
>en enkele andere sectoren.
Uiteraard, Bert. Als jij het zo kan uitleggen... Want die noodsituaties
komen natuurlijk ergens vandaan.

>Dit laatste hoeft trouwens niet per se ten koste van het tekort, c.q.
>overschot. Minder lastenverlichting is een mogelijkheid, een andere
>mogelijkheid ligt ook in het feit dat economische groei er ook min of meer
>automatisch toe leidt dat er minder wordt uitgegeven aan bijv. sociale
>zekerheid, huursubsidie, enz. Dus binnen de afgesproken uitgavenplafonds
>blijft er gewoon geld over, dat kan worden verschoven. Geen doorbreking van
>de Zalmnorm, geen verlaging van het overschot (al kan het natuurlijk ook
>weer niet helemaal "voor niets").
>
>Kortom:
>-hoge prio voor de staatsschuld
>-minder of geen prio voor de lastenverlichting
Ab-so-luut mee oneens (het laatste punt betreffende de lastenverlichting).

>-tegemoet komen aan urgente behoeften in essentiele maatschappelijke
>sectoren
Dat werd wel eens tijd, Bert. (Beetje hard, maar met 'Bert' bedoel ik
uiteraard de partij D66.)

>-handhaving van de Zalmnorm.
Dat sowieso.

>En tot slot: iedereen die zegt dat de staatsschuld niets anders is dan een
>'voorraadgrootheid' van de vele financieringstekorten van de afgelopen 25,
>26 jaar, heeft helemaal gelijk. Weg ermee!
'Voorraadgrootheid'... Versluierend woord voor 'last op de schouders'.
Vraagje (even tussendoor): Waarom vinden Nederlanders altijd weer woorden
om zaken te verhullen, of minder ernstig te laten lijken dan ze zijn? Noem
het beestje gewoon bij zijn naam: niet staatsschuld, maar 'staatslast'.
Geef je het weer lading en betekenis, denk ik. Aldus zou het adagium moeten
gelden: "Weg met de staatslast!"


Vriendelijke groet,

Kaj Leers

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********