de gekozen burgemeester

Sun Jan 2 06:25:38 CET 2000

Ekko heeft een goed doorwrocht verhaal geschreven, naar de letter
gekeken is er geen speld tussen te krijgen.
Het is wel een theoretisch verhaal, voor het functioneren van mijn
gemeentebestuur (in een gemeente van net geen 40000 inw.) heeft het
tenminste geen relevantie, ook al is het de wet.
De belangrijkste factor is niet genoemd, de ambtenaren.
Ik zit nu een jaar of 7 (als commissielid) te kijken naar dat gebeuren,
en het is verbazingwekkend.
Mijn analyse is: Ambtenaren maken de dienst uit.
Fracties kunnen, bij hun eigen wethouder ook niet, zaken op de rol
krijgen. De dooddoener is verschillend maar kies maar uit, vraagt om
ambtelijk onderzoek, tijd, geld wat er niet is. En nog zo wat redenen.
De zaken die wel aangepakt worden, het wordt tijdens de behandeling in
commissie en raad pijnlijk duidelijk, de wethouder verschuilt zich al
heel gauw achter zijn ambtenaren, niet gebrek aan dossierkennis, maar
als er gevraagd wordt naar redenen voor beleid keuzes, blijven de
antwoorden meestal uit. Omdat ze die keuze niet zelf gemaakt hebben
weten ze het antwoord niet. De gemeente ambtenaar dus de baas in de
gemeente?. niet helemaal, want die worden nou weer erg aangestuurd door
de buitenwereld, Rijk, provincie, bovengemeentelijke overlegorganen van
vakbroeders, VNG.
Ik vindt dat er in de gemeente maar erg weinig vrije keuze over is, maar
dat vinden de raadsleden, ambtenaren, wethouders en burgemeester ook, 
Al die groepen zullen dus proberen te maximaliseren op wat er over is.
En wat heeft dat nu allemaal te maken met een gekozen burgemeester?,
Ekko heeft een functie van de burgemeester niet genoemd, hij is de baas
van de ambtenaren. Ekko heeft het al gezegd. in de huidige vorm van
burgemeesterschap is de burgemeester de super ambtenaar. Die zal niet
snel z'n broeder ambtenaren afvallen. Maak van de burgemeester een
politieke functie en je hebt een wat ander patroon, de aansturing wordt
meer politiek, meer gericht op overleven voor de burgemeester.
Mijn conclusie? Op alleen maar rationele gronden toch maar kiezen die burgemeester.!
En dan staat de discussie tot nu los van de burger, wat de burgervader
ook is of doet de burger blijft er vreemd van.
Als je de burgemeester kiest kan de burger op de daarvoor gestelde
tijden de niet aansprekende burgervader laten verdwijnen, ook een groot
goed nietwaar?

Groet,
Wop Ates

> "E.Th. Krol" wrote:
> 
> De  gekozen burgemeester.  Het is  langzamerhand een  slogan geworden,
> waar je  niet meer  over nadenkt, omdat  ie zo logisch  lijkt. Op deze
> lijst lijkt  het ook  geen echt discussiepunt.  Vraag een willekeurige
> burger op straat  wie de baas is in zijn gemeente en  9 van de 10 keer
> zul je horen: de burgemeester. Logisch dat je zo'n man dan wil kiezen.
> Maar wat is de werkelijkheid?
> 
> 1.  de  gemeenteraad  is  volgens  de  wet  de baas  in  de  gemeente
> 
> 2. de burgemeester heeft  geen stem in de gemeenteraad; hij is slechts
> technisch voorzitter.
> 
> 3.  een burgemeester  heeft  formeel en  praktisch geen  of nauwelijks
> invloed op de politiek.  In de meeste gemeenten heeft een burgemeester
> geen politiek  gevoelige portefeuilles. Hij/zij doet  niet mee aan het
> politieke spel  dat voorafgaat  aan de besluitvorming in  de raad. Het
> machtscentrum in de gemeentepolitiek zijn de fracties, de burgemeester
> maakt daar geen deel  van uit, zit daar niet bij. In het fractieberaad
> voorafgaand aan de raadsvergadering worden de standpunten bepaald. Een
> burgemeester  wordt, anders  dan  een wethouder,  ook nooit  in "zijn"
> raadsfractie ter verantwoording geroepen.
> 
> 4. de enige stem die de burgemeester heeft, is de stem in b. en w. Dat
> college  is echter  hoofdzakelijk  een (de  raadsbesluiten) uitvoerend
> orgaan.  Ook in  b.  en w.  worden belangrijke  en  politiek gevoelige
> raadsvoorstellen alleen  maar behandeld na politiek  vooroverleg in de
> raadsfracties. En daar is  de burgemeester opnieuw een buitenstaander.
> 
>      (De   bevoegdheden    van   de   burgemeester   als   zelfstandig
>      bestuursorgaan op het gebied van openbare orde, politie e.d. zijn
>      behoudens  een enkele  uitzondering  politiek niet  of nauwelijks
>      interessant.   Die   blijven   hier   wat  mij   betreft   buiten
>      beschouwing.)
> 
> Kortom:  we hebben  het over  een functionaris zonder  politieke macht
> (als hij al een  beetje macht heeft, dan is die niet ontleend aan zijn
> bevoegdheden, maar aan zijn  persoon). De huidige rol van burgemeester
> als  bewaker   van  de  wet,  de   bestuurlijke  processen,  technisch
> voorzitter, receptieganger, directeur gemeentelijke felicitatiedienst,
> linten-doorknipper en  -uitreiker vraagt op geen  enkele manier om een
> verkiezing door het volk.
> 
> Vanwaar  dan toch  die  roep om  verkiezing? Ik  denk  dat de  roep om
> verkiezing  is gebaseerd  op  een sterke  overschatting van  (of zelfs
> onbekendheid met) de taak  van een burgemeester. De ketting en de vele
> foto's in de krant hebben kennelijk hun werk gedaan.
> 
> Voorstanders  van verkiezing  van de  burgemeester pleiten  zonder dat
> erbij te zeggen (of  te vermoeden?) voor een geheel andere taak van de
> burgemeester  en tegelijkertijd  voor het  op zijn  kop zetten  van de
> gemeentelijke bestuurlijke constellatie.
> 
> Als  je  een  burgemeester  gaat kiezen,  maak  je  van  hem een  100%
> politieke figuur. Dan moet  hij een politiek interessante portefeuille
> in b. en w., dan heeft hij een achterban, waarmee hij moet overleggen.
> Dan wil  hij in de raad wat te  vertellen hebben, meestemmen e.d.. Dan
> is er  feitelijk geen verschil meer met  een wethouder. Maar wat wordt
> zijn  relatie met de  raadsleden of  de andere wethouders,  waarvan de
> meerderheid  uit dezelfde  partij zal  komen? Een  super-wethouder met
> meer macht  dan de andere?  Waarom? Hoe? Het wordt  een politiek rare,
> wat bungelende  figuur, die  niet past in de  huidige constellatie. En
> dan wil ik het  nog niet eens hebben over het Westbroek-risico. Ik ben
> overigens  benieuwd of  de commissie  Elzinga  deze problemen  oplost,
> ervan uitgaande dat zij  kiest voor een (deels?) gekozen burgemeester.
> Volgens mij zijn ze onoplosbaar.
> 
> Die  huidige  constellatie is  eigenlijk  heel helder  en democratisch
> perfect: wij  kiezen raadsleden, die zijn de  baas; uit de raad worden
> wethouders gekozen  voor de beleidsvoorbereiding en  uitvoering en die
> kunnen in de raad ter verantwoording worden geroepen. Uit democratisch
> oogpunt is er op  gemeentelijk niveau geen enkele behoefte aan nog een
> door  het volk  te kiezen  bestuurlijk orgaan.  Hoe kan  zo'n politiek
> zwaardere  figuur  nu  als   voorzitter  van  b.  en  w.  en  de  raad
> functioneren?  Hij krijgt  vijf  petten op:  hij is  zowel zelfstandig
> bestuursorgaan  (politie  e.d.),  lid  van b.  en  w.  en  de raad  en
> voorzitter van beide. Als  dat niet fout loopt, weet ik het niet meer.
> Het  wordt gegarandeerd  een bestuurlijke janboel.  Niks democratische
> verbetering.
> 
> Het   enige  dat   eigenlijk  een   discussie  over   de  burgemeester
> rechtvaardigt,  is de  wat rare,  dubbele positie,  die hij  nu heeft.
> Zoals  hiervoor al  aangestipt: zelfstandig  bestuursorgaan (misschien
> 10% van  zijn taak)  en voor de  rest zetbaas van  de Kroon (eigenlijk
> gewoon een  ambtenaar), die dan ook nog eens  lid met stemrecht is van
> b. en w. en lid zonder stemrecht van de raad. Een combinatie van (door
> de  Kroon benoemde)  ambtenaar  en een  beetje volksvertegenwoordiger,
> iets wat  niet samengaat. Het gekke is  dat de discussie daarover niet
> gaat, terwijl dat m.i.  wel een betere invalshoek zou zijn. Dan kun je
> n.l. stellen:  ef we maken hem  100%-volksvertegenwoordiger (dus laten
> kiezen door het volk) ef we ontpolitieken hem volledig en we maken van
> hem een  functionaris zonder volksvertegenwoordigertrekken. Als D66'er
> in hart en nieren kies ik voor dat laatste. We moeten dan wel nadenken
> over een paar wijzigingen  in zijn positie. Zoals bijv.: geen lid meer
> van b. en w.  en in dat college geen enkele portefeuille en geen stem.
> Net als  in de raad zou  hij in b. en  w. hooguit technisch voorzitter
> kunnen zijn.
> 
> Wat  doet hij  verder:  hij bewaakt  de naleving  van de  wetten (geen
> Ceteco-affaires), hij is in de regelmatig wisselende samenstelling van
> met name b. en  w. een continue, boven de politiek staande factor (kan
> kwaliteitsverhogend werken), hij zorgt  voor een link naar de Kroon/de
> ministeries  (handig en  verstandig)  en hij  blijft voor  de inwoners
> degene die de gemeente  vertegenwoordigt bij alle niet-politieke zaken
> als feest, droefenis, jubilea, opening, lintjes etc.
> 
> Conclusies: kies voor de benoemde burgemeester, dat zou de nieuwe
> leuze voor D66 moeten worden. Een gekozen burgemeester tast de
> heldere, 100% democratische gemeentelijke bestuurlijke structuur aan
> en werkt democratisch gezien contra-productief. Er is uit democratisch
> oogpunt geen enkele behoefte aan een nieuw, verkiesbaar bestuursorgaan
> in de gemeente. De burgemeester is geen volksvertegenwoordiger en moet
> dat ook niet worden. Getrapt kiezen, door de raad, is ook kiezen, met
> dezelfde nadelen vandien.
> 
> Wie echt wat aan verbetering van de gemeentelijke democratie wil doen,
> is   voor   handhaving   van   de   bestaande   bestuursstructuur   en
> richt zijn/haar   pijlen op   versterking   van   de positie  van   de
> gemeenteraad.  Bijv.: meer dualisme,  de raad  het recht geven  op het
> zelf houden van hoorzittingen  met echte deskundigen, wellicht ook een
> "ontpolitiekte"  burgemeester e.d.
> 
> De burger zit helemaal niet te wachten op een gekozen burgemeester. En
> er is ook uit een oogpunt van kwaliteit (van de huidige burgemeesters)
> geen enkele noodzaak om van benoeming af te stappen.
> 
> Heb   ik   nog   medestanders   of   is  de   strijd   al   gestreden?
> 
> (sorry voor de lengte, maar ik moet het lijst-discussiĎren nog leren )
> 
> mvg,
> 
> Ekko Krol
> 
> Wassenaar
> 
> ---------------------------------------

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********