WAO (3)

[Henk Vreekamp]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Beste lijsters,

Ik kreeg afgelopen week over deze kwestie nogal wat persoonlijke mail. Een
enkeling dacht zelfs dat ik zelf WAO-er zou zijn. In ieder geval constateer
ik dat velen over de kwestie piekeren, zij het in nogal conventionele
categorieen (vrouwen, sancties e.d.). Mede gezien de barre politieke winter
waarin D66 verkeert, ga ik toch nog maar even door. Mijn uitgangspunt is dat
links-liberalen alleen electoraal kunnen terugkomen op de progressieve markt
als ze meer hun fantasie en minder technocratisch gebrabbel polijsten.

Enkele informatieve punten uit de offline discussie:

- Ik gebruikte een samenvatting van het LISV-rapport. Voorzover ik weet
staat het ook ergens volledig op een website (LISV, MinVolksgez). Mij gaat
het overigens om de essentie, namelijk de zoveelste herhaling van het
asymmetrische sanctiebeleid waarbij altijd en vrijwel alleen zieken het
haasje zijn. Je zou er bijna marxist van worden, van deze permanent
eenzijdige afwenteling van de arbeidskosten op werknemers en particuliere
belastingbetalers. Kortom, een nieuw idee zal de structurele verhoudingen
rond de WAO moeten wijzigen, anders blijft men maar steeds ouwe-koeien uit
de vieze sloot halen. De schijn van lastenverlichting zou eens wat meer
kunnen worden doorgeprikt. (Wordt het al: wat er landelijk afvalt aan
belasting, komt er door decentralisatie lokaal bij).

- Sommigen zien een herintegratie-beleid vooral mogelijk via afschaffing van
collectieve ziekte/handicapwetten en een ruecksichtlose privatisering. Zulk
neoliberaal marktgeloof lijkt mij net zo naief als het corporatieve denken
dat tot voor kort het bestuur uitmaakte. Ik schat het in als een terugkeer
tot het jaar 1900, anarchie en inefficiency onder de parapluie van 'de
markt'. Economische historici zouden ons kunnen wijzen op de
concurrentie-warboel met spoorwegen, gas, electiciteit, water, het
willekeurige van tolwegen, de inefficiency van de veelheid van ziekenfondsen
die vergelijkbaar is met haar bureaucratisch verleden etc. Kortom, ik vind
bedrijfsvoering veel belangrijker dan de eigendomsverhoudingen en de vraag
of een monopolie kapitalistisch of collectivistisch moet zijn. Kennelijk
leidt de euforie van 1989 tot een te onkritische houding - ook gevaarlijk
voor liberalisme en kapitalisme! Heeft men wel eens berekend hoeveel energie
en kapitaalsvernietiging het marktisme kost? (Een vraag aan supporters van
die Oostenrijke sociaal-econoom)

- Een klein structureel stapje vooruit zag ik ook. Iemand opperde dat de
herintegratie niet pas met de WAO maar in de fase van de geprivatiseerde
ziekteverzekering moet beginnen. Zeer juist. Het opkalefateren is trouwens
al verplicht in de huidige kaderwet voor ziek personeel, maar ook hier
schort het aan de uitvoering. Qua uitvoering lijden de commerciele en
collectieve ziektesectoren aan eenzelfde kwaal. Wederom is het geen argument
pro-markt of pro-collectiviteit. Het nieuwe wetsontwerp maakt keuring en
uitkering collectief en de terugkeer privaat. Gezien de huidige werkvaringen
en het voorgaande lijkt me dat een zinloze operatie. Ook deze ervaring en
prospectie nopen ons te zoeken naar iets geheel nieuws. Want ook als de
uitvoerders streven naar optimalisatie van de eigen functie (aldus rapport
van het controlerende LISV), blijven willekeur en inefficiency.

- De geschiedenis van twintig jaar asymmetrisch sanctiebeleid heeft ook
gemaakt dat de zieken een eigen argumentatiewereld hebben opgebouwd, het
zielepiet-domein. Een defensieve reactie met 'we worden weer gepakt'.
Kortom, marktistische of collectivistische bureaucraten en hun slachtoffers
houden gezamenlijk de ellende in de wereld.

Misschien is een structurele hervoming van het poldermodel toch wel gewenst,
mede gezien de systematisch eenzijdige risico-afwenteling. Met andere
woorden: misschien moeten we eens buiten het wereldje van ziektebeheersing
kijken naar maatregelen.

Henk Vreekamp, Utrecht

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********