Volkssoevereiniteit

[Erik van den Muijzenberg]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

On Wed, 12 Apr 2000, H. van Meeteren wrote:

> verdedigbaar dat in 1813, nadat Napoleon verslagen was (hij kwam later nog 
> even terug) , de geesten rijp waren voor een Koninkrijk der Nederlanden.

De geesten van *wie*? Verdedigbaar op grond *waarvan*?
 
> Zal zeker wel eens gebeurd zijn, maar het is een historisch feit dat het 
> koningshuis in brede lagen van de bevolking geliefd was en dat de Koning 
> ook  zonder jenever op massale steun kon rekenen.

   'Wie eveneens goed beseft had hoe weinig vanzelfsprekend de in-
   voering van de monarchie was, was Van Hogendorp, de voorzitter
   van de grondwetscommissie. Van Hogendorp was een hartstochtelijk
   orangist en tot de monarchie bekeerd, maar hij wist dat het me-
   rendeel van de Nederlanders dat niet was.'
   -Jaap van Osta - Het theater van de Staat: Oranje, Windsor en
   de moderne monarchie

Dit wat uw historisch feit - Van Osta is historicus - betreft.

Van Osta en anderen schrijven verder dat gedurende vrijwel de
gehele 19e eeuw de aanhankelijkheid van het volk aan de Oran-
je's ver te zoeken was. Daar kwam pas verandering in toen
prinses Wilhelmina zich in den lande ging voorstellen.
 
> >Wie waren nu de personen die graag een Oranje op de troon zagen?
> >Dat waren de patriciers. Het lijkt me typerend voor een patricier
> >als Hein Westerouen van Meeteren dat hij dit detail wegmoffelt.
> 
> Geen sterke inhoudelijke bijdrage, slechts ad hominem, dus negeer ik.

U houdt de oogkleppen nog even op. Verstandig.

Heel dat verhaal van het Nederlandsche Volk dat staat te juichen
bij de aankomst te Scheveningen van de aanstaande Oranje-koning
is een mythe, in het leven geroepen door een handjevol patri-
ciers dat niet de belangen van het volk maar hun eigen posities
op het oog had. Is het zo duidelijk?

> Die macht is er nauwelijks. Macht en invloed moeten goed onderscheiden 

Die macht is er wel degelijk. Of Beatrix er altijd gebruik van
maakt is een andere vraag. (Zij doet dit zelden openlijk, maar
drukt binnenskamers beslissingen door. Soms komt daarvan wel-
eens iets naar buiten. Ondanks Het geheim van Noordeinde.)

> De invloed die uitgeoefend wordt binnen dat geheim onttrekt zich aan het 
> staatsrecht en is dus niet gebaseerd op macht. Een kabinet of minister 
> hoeft zich niets aan te trekken van 's konings invloedpogingen.

De invloed die aldus wordt uitgeoefend vloeit voort uit onze
constitutie, valt dus geheel binnen het staatsrecht en betreft
macht.
 
> >Met die vaardigheden valt het erg tegen. Mevrouw wordt wel om-
> >schreven als een wandelend vriesvak.
> 
> Hoe weet u dat?

Er wordt weleens uit de school geklapt. Is u dat ontgaan?

> Nederland is één van de meest democratische lander ter wereld.

Nederland pretendeert een democratie te zijn. In een democratie
past echter geen erfelijk staatshoofd.
 
> In een democratie kan uitstekend een erfelijk statshoofd bestaan. De vraag 

Hoe dan? Dat is toch volstrekt in strijd met elkaar?

> In een democratie staan heeldegaar niet `alle functies open voor alle 
> burgers'. De functie van, bijvoorbeeld,  rechter is slechts weggelegd voor 
> benoemde specialisten.

U verwart hier twee niveau's met elkaar. Niet voor het eerst.

Ieder kan een rechtenstudie aanvangen en ernaar streven rechter
te worden. Of hij of zij ook daadwerkelijk benoemd wordt hangt
van een aantal factoren af. Of de persoon in kwestie geboortig
is uit de baarmoeder van een rechter of vrouw van een rechter
speelt daarbij echter geen rol.
Anders ligt dit bij het staatshoofd. Daarbij is het criterium
nu juist wel de geboorte.

> In de Raad van State komt ook niet Jan en Alleman te 
> zitten. Zelfs parlementariër word je niet zomaar, je moet veerst door een 
> strenge partij-ballotage heen, de juiste netwerken opgebouwd hebben en 
> binnen een partij `carriere' hebben gemaakt. Voorts zijn er tal van 
> ambtelijke functies die niet voor iedere burger open staan, en in het

Inderdaad. Maar nergens is geboorte het criterium.

(Dit is zo overduidelijk dat ik me eigenlijk een beetje schaam
dit in het openbaar aan Hein van Meeteren te moeten uitleggen.)

> bedrijfsleven staan de meeste leidinggevende functies niet open voor 
> democratisch gelegitimeerde verkozenen.

We hebben het niet over het bedrijfsleven. Het bedrijfsleven
pretendeert geen democratie te zijn.
 
> >Waar berust de macht van de vorst eigenlijk nog op in een multiculturele
> >samenleving?
> 
> Op traditie. Op de steun van de bevolking. Multicultureel en wel. Op 
> Koninginnedag zie ik vele, vele allochtone medeburgers met Oranje 
> vlaggetjes zwaaien. Dat schijnt dus te kunnen.

U spreekt uzelf tegen. U schreef, ik citeer: 'Macht ligt vast in
een staatsrechtelijke structuur.' Moet ik nu aannemen dat het
zwaaien met vlaggetjes kan worden aangemerkt als een staatsrech-
telijke structuur?

> Dat heb ik meerdere malen gedaan. De democratie kan directer worden, uit 
> handen getrokkken worden van gesloten partij-elites en ondoorzichtige 
> partijpolitieke en neocorporatieve netwerkjes. Een teledemocratische 

Daar is helemaal geen koningschap voor nodig.
Sterker nog: waarom zou de democratie directer worden door een
zo ondoorzichtige structuur als die van een koningschap te la-
ten voortbestaan?

> ontwikkeling gaat  -gezien vanuit de bril der democratisering- aanzienlijk 
> veel verder dan het ontnemen van wat beïnvloedingsmomenten aan de vorst.

U heeft mijn vraag niet beantwoord. *Hoe gaat het samen?*
U kunt toch niet in ernst pleiten voor het slechten van ge-
sloten elites en ondoorzichtige netwerken in partijen, en
tegelijkertijd pleiten voor het laten voortbestaan van der-
gelijke netwerken zodra de koning er bij betrokken is?
 
> Een merkwaardige geschiedenis is dat dan. Ik kan me de 
> democratiseringsbeweging van de jaren zestig en zeventig nog goed 
> herinneren. Die heeft veel goeds opgeleverd (behalve chaos) en het 
> koningsschap is er geenszins mee aan banden gelegd.

Toch wel. De grondwet is in 1983 herschreven en de bevoegdhe-
den van de koning zijn daarbij verder ingeperkt. Dit was een
stap binnen een al meer dan 150 jaar durend proces van ver-
dergaande democratisering door inperking van koningschap.

> >Onze constitutie is zolangzamerhand de meest achterlijke van
> >Europa.
> 
> Toe maar. Waarop baseert u dat? Uit de kranten verneem ik andere berichten.

Ik baseer mij op kritiek vanuit de Raad van Europa.
Die kritiek is ook in uw 'de kranten' besproken.
 
> De kwestie van de gekozen burgemeester is een ander vraagstuk. Ook een 
> president kan burgemeesters benoemen.

Die kwesties hangen met elkaar samen. Wanneer we ernaar streven
dat onze bestuurders worden verkozen - en daarnaar streeft men
toch in D66? - ligt het voor de hand ook het staatshoofd te
kiezen.

> >In NRC Handelsblad van heden schrijft een lezer dat Thom de
> >Graaff zijn kansen op een burgemeesterschap, commissaris-
> >schap, ministerschap of een andere publieke functie defini-
> >tief verspeeld heeft.
> 
> U heeft de ironie van dat stuk kennelijk gemist. Wist dat in bepaalde 

Waaruit blijkt dat er sprake was van ironie?

> gemeenten héél linkse, anti-monarchistische benoemde burgemeesters zitten?

Dat zal ook weleens voorkomen. En het zou ook wel heel vreemd
zijn als dat niet kon, vindt u niet? Maar ik denk dat we de
zelfcensuur die politici - juist met het oog op hun carriere
- zich opleggen niet moeten onderschatten.
 
> Zo'n benoeming komt namelijk vaak tot stand na consultatie van een 
> commissie van de gemeenteraad.

Met alle respect, maar dat is toch een achterlijk en weinig
(tele)democratisch systeem?
 
> Officieel benoemt die mevrouw ook een regering (bordesfoto!).  Daartegen is 
> nooit bezwaar aangetekend. Zolang die mevrouw niets doet dat de democratie 
> wezenlijk belemmert is er niets aan het handje.

Toch wel. Zelfs de schijn dat zij iets in de melk te brokkelen
heeft dient te worden vermeden, daar anders afbreuk wordt ge-
daan aan de democratie.
 
> >Ook hier gaat Van Meeteren weer in de fout. *Dat* de koningin als 
> >afleidingsmanoeuvre wordt ingezet is een forse beschuldiging aan het adres 
> >van Thom de Graaff. Zo'n beschuldiging zou
> >Van Meeteren eerst eens behoorlijk dienen te onderbouwen.
> 
> Van Meeteren heeft ernstig de indruk dat een schijn-issue is opgeworpen.

Van Meeteren beschuldigt Thom de Graaff ervan dat deze een schijn
issue gebruikt als afleidingsmanoeuvre. Maar Van Meeteren onder-
bouwt dat nergens.
 
> >De eerste ervaringen met teledemocratie hebben bij mij een vie-
> >ze smaak achter gelaten. Hein van Meeteren bestuurde zijn Digi-
> >tale Burgerbeweging - volgens zeggen een teledemocratische pio-
> >niersorganisatie - als een verlicht despoot.
> 
> En de rest was off topic plus ad hominem rancuneus geëmmer, waarop ik niet 
> in wens te gaan. De groeten,

De rest ging ook over teledemocratie. En in het bijzonder over
de teledemocratische opvattingen van Hein van Meeteren. Zeer
on topic, gelet op het feit dat Hein van Meeteren aan de dis-
cussie over de monarchie een pleidooi voor teledemocratie
koppelde. Zoiets proberen af te doen als rancuneus ge-emmer,
dat is pas ad hominem.


Erik vdMb

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********