Elektronisch stemmen (2)

[Herman Beun]

On 7 Sep 99, at 13:45, ad.h.huikeshoven at nl.arthurandersen.com wrote:

> Op: http://bcn.boulder.co.us/government/approvalvote/altvote.html worden
> verschillende stemsystemen vergeleken.

Dat is op zich een goed artikel, al moet ik er wel op wijzen dat het
daar heel duidelijk gaat om verschillende methoden voor plurality
voting, d.w.z. een verkiezing voor één zetel (bv. een president). Dat
is heel wat anders dan het in een keer kiezen van een
vertegenwoordigende raad, of het samenstellen van een
kandidatenlijst waar het systeem binnen D66 voor gebruikt wordt.
Bepaalde nadelen die belangrijk zijn bij een één-zetelverkiezing,
zijn dat niet of veel minder bij een meer-zetelverkiezing, en
andersom. Het artikel waar Ad naar verwijst moet dus met enige
zorg en een kritisch oog gelezen worden.

> Het Borda systeem wordt daar als zeer manipulatief omschreven.  STV
> (Single Transferable Vote, Enkel Overdraagbare Stem) is echter niet
> zonder nadelen.  Op de voornoemde link geven ze aan dat je een
> kandidaat kunt schaden door hem *hoger* op je lijstje te zetten.
> En paradoxaal je kunt een kandidaat *helpen* door *niet* te
> stemmen.

Natuurlijk ken ik de stelling van Arrow. Het punt is ook niet een
stemsysteem te vinden dat voldoet aan alle drie de criteria van
Arrow, maar een systeem dat, _waar_ het niet aan een criterium
voldoet, dit alleen doet in uitzonderlijke gevallen en dan zo dat het
zo min mogelijk effect heeft op de uitslag.

Dus ja, EOS _kan_ niet-monotone effecten geven, maar doet dit
zeer zelden. Bovendien is het effect dan gering: twee direct boven
elkaar geplaatste kandidaten wisselen van plaats. Bij een één-
zetelverkiezing kan dat natuurlijk van belang zijn (als het om plaats
1 en 2 gaat), maar bij een verkiezing van de D66-kandidatenlijst
voor de Tweede Kamer, waar Opschudding het systeem voor zou
willen gebruiken, geldt dat veel minder.

Het valt in ieder geval in het niet bij de mate waarop door het
Bordasysteem de criteria van Arrow geschonden worden. Zo is
Borda dan misschien wel strikt monotoon, maar de door Borda
gegenereerde uitslagen zijn weer afhankelijk van toevallige en
volstrekt arbitraire keuzes zoals het aantal namen dat kiezers
maximaal mogen invullen. Dat effect treedt namelijk _altijd_ op, wat
ik veel ernstiger vind dan slechts een (geringe) _kans_ op het
optreden van niet-monotonie bij EOS.

> Voorstellen om een
> stemsysteem te wijzigen zijn mijns inziens altijd beladen met de verdenking dat
> de groep die het voorstelt hoopt te profiteren van het nieuwe systeem, casu quo
> de uitkomsten van stemmingen in hun voordeel uitvallen.

Dat klopt natuurlijk. Daarom is het ook heel begrijpelijk dat in het
Verenigd Koninkrijk onze zusterpartij de LibDems een groot
voorstander is van evenredige vertegenwoordiging (via EOS
overigens!), terwijl Labour en de Conservatives daar heel wat minder
enthousiast over zijn. Waar je een systeem dus op moet
beoordelen is niet wie er misschien van profiteert (dat kan immers
later ook veranderen), maar of je de filosofie erachter en het soort
uitslagen dat gegenereerd wordt (niet: de uitslagen zelf) wenselijk
vindt.

En dan constateer ik toch dat evenredige vertegenwoordiging in
Nederland als principe algemeen aanvaard wordt en dat dit ook
beleden wordt als basisprincipe van het interne D66-kiessysteem,
maar dat het in D66 gehanteerde kiessysteem (Borda) daar niet
aan voldoet, terwijl EOS dat wel kan.

Dat de door mij zo gewenste partijvernieuwing met een werkelijk
evenredige vertegenwoordiging meer kans krijgt dan onder het
huidige systeem mag dan voor mij misschien de motivatie zijn om
er zoveel werk van te maken, maar voor het al dan niet geldig zijn
van mijn argumenten maakt dat niets uit.

Begrijp me goed: ik ben helemaal vóór het behoud van ervaring en
ik ben dan ook geen voorstander van de termijnbeperking die Mark
Enschede vandaag voorstelde, maar ik vind wel dat ervaren
(langzittende) vertegenwoordigers op eigen kracht hun zetel dienen
te verkrijgen, en die niet moeten danken aan de onvolkomenheden
van het huidige kiessysteem.

> Procedureel is dat wel op te lossen.  Vraag het hoofdbestuur of de ALV om een
> commissie in te stellen (breed samengesteld) om het kiessysteem te evalueren en
> met aanbevelingen of voorstellen naar de ALV te komen.

O, zo'n commissie is er ook al en die gaat dus op het komende
congres rapport uitbrengen. Maar een minimum aan deskundigheid
onder de commissieleden op het gebied van kiessystemen is dan
natuurlijk wel wenselijk...

Herman

-------------------------------------------------------------
Herman Beun              Arnhem, Gelderland, Nederland, EU
HermanB at bigfoot.com       http://www.bigfoot.com/~HermanB/
-------------------------------------------------------------
Opschudding in D66: http://welcome.to/opschudding
-------------------------------------------------------------
Representative democracy is a contradiction in 4 year terms
-------------------------------------------------------------