WAO reactie op Max Kok

[GWC van den Berg]

Max Kok wrote:
> 
> Beste Gerard,
> 
> Als reactie op Alwin Schuur schreef je op de D66 lijst:
> 
> "Helaas wordt deze wet met voeten getreden. Een
> andere manier om deze wet te omzeilen is een assesmentbureau
> inschakelen, waar via een achterdeur een inschatting gemaakt kan worden
> van de neiging tot ziektegedrag van betrokkene. "
> 
> Mijn vraag: wat bedoel je precies met dat laatste ?
> Wat kan het inschakelen van een assesmentbureau veranderen aan de reeds
> gemaakte inschatting door de officieel keurende instantie ?
Reactie:
Kennelijk ben ik niet duidelijk geweest. Ik doel op het verbod op de
medische aanstellingskeuring. Het is de wergever verboden om vragen te
stellen over de gezondheid van de sollicitant. Ook mag er geen medisch
onderzoek plaatsvinden, gericht op de gezondheidstoestand van de
sollicitant. Dit zou ook heel onrechtvaardig zijn, omdat de ziektewet en
de WAO beide de restcapciteit om arbeid te verrichten. Als bij
sollicitaties dan gekeken wordt naar de aanwezigheid van ziekte of
verhoogd risico op ziekte, zouden mensen met een "vlekje" tussen de wal
en het schip raken. Anders zouden uit de WAO gegooid worden omdat ze nog
kunnen werken, en door de arts van de potentiele werkgever afgekeurd
omdat ze ziek zijn.
Deze wet nu wordt niet nagekomen. Er vinden nog op grote schaal
aanstellingskeuringen plaats (30%). Daarnaast heeft de werkgever die
zich aan de wet houdt een sluiproute ontdekt, door voordat de
sollicitant wordt aangenomen een uitgebreid psychologisch onderzoek te
laten uitvoeren. De uitkomsten van het persoonlijkheidsonderzoek geeft
echter ook aanwijzingen voor kwetsbaarheid voor allerlei ziekten en
ziekteverzuim.   

> Met deze passage ben ik het ook bijzonder eens:
> " Het moge duidelijk zijn dat de nieuwe regeling op het terrein van arbeid
> en gezondheid een moderne vorm van slavernij is. Er wordt nog
> uitsluitend gekeken naar wat iemand kan en niet meer naar wat iemand wil
> of voor zijn persoonlijke ontwikkeling nodig heeft. "

> Wat ik er nog in mis, is dat het werkloosheidsrisico als gevolg van een
> kwaal op de individuele werknemer is afgewenteld en niet meer door het
> collectief gedragen wordt. Voorbeeld: Een MBO opgeleide telefoonmonteur
> raakt z'n been kwijt en wordt goedgekeurd voor administratief werk. Daar
> heeft hij echter geen opleiding en/of ervarng in, dus dit zal zelfs bij de
> huidige arbeidsmarkt tot werkloosheid, dus uiteindelijk bijstand leiden.
Reactie: Er wordt bioj de beoordeling wel rekening gehouden met wat
iemand aan opleiding heeft.Dit zit in het begrip "gangbare arbeid
verdisconteerd.

> Zelf denk ik wel dat een zakelijke benadering van de gezondheidszorg nodig
> is -en het proces van gisteren benadrukt dat.
> De moderne gezondheidszorg is tot heel erg veel in staat, bv. tot het tot in
> lengte van dagen in leven houden van een menselijk lichaam. Daartoe moet het
> op een intensive care liggen met veel kostbare apparatuur en personeel
> eromheen. 1 dag daar liggen kost waarschijnlijk net zoveel als jij en ik
> samen per jaar aan ziektekostenverzekering betalen (de keuze is niet tussen
> 1 vacantie of een open hart operatie maar tussen 30 jaar vacantie en een
> open hartoperatie). Juist aan het einde van een mensenleven nemen de
> gezondheidskosten exponentieel toe. Als we besluiten om mensen zo lang
> mogelijk in leven te houden, kan dit er toe leiden dat het totale nationale
> inkomen op gaat aan gezondheidszorg.

Reactie: Niemand is er voor om mensen zo lang mogelijk in leven te
houden. Dat is geen doel op zich. Het gaat er veeleer om, hoe en wanneer
mensen vrede kunnen hebben met het feit dat ze overlijden of met het
overlijden van de dierbaren. Daar gaat de rechtszaak ook niet over. De
rechtzaak gaat over een conflict tussen twee partijen die ruzie hebben.
De inhoud van het meningsverschil is niet duidelijk, want er is geen
inzage geweest in het medisch dossier. 


> Mijn  idee zou zijn dat we met z'n allen bepalen hoeveel we als % van het
> nationaal inkomen aan gezondheidszorg uitgeven en hoe dit over de
> doelgroepen verdelen. Dit zal keuzes inhouden over hoe lang we iemand in
> leven houden teneinde voor anderen de zorg betaalbaar en toegankelijk te
> houden (een dag IC kan ook gebruikt worden voor het bewaken van een jonge
> patiënt die daags daarna weer aan het werk kan -of verder solliciteren als
> ie ... etc.

Reactie: deze redenering gaat ervan uit dat schaarste eerlijk verdeeld
moet worden. In tijden van hongersnood bijvoorbeeld. Krijgen de ouderen
dan net zoveel rantsoen als de kinderen. Of krijgen juist de volwassenen
het meest, omdat zij de kinderen en de ouderen moeten helpen om te
overleven. 
De schaarste in de gezondheidszorg is een kunstmatige. Het is een
rantsoenering van bovenaf, teveel om dood te gaan en te weinig om een
beetje prettig te leven. Er is een natuurlijk maximum dat aan
gezondheidszorg besteed kan worden. Er is maar een beperkt aantal artsen
en verpleegkundigen. Daarnaast is het voor mij de vraag of het totaal
aan geld dat de laatste jaren aan gezondheidszorg is besteed, nu echt
wel minder is dan er zou zijn besteed als er niet met de
kaasschaafmethode zou zijn bezuinigd. Natuurlijk is dat wel uitgerekend
voor de reguliere zorg. Wat er omgaat in de gezondheidszorgvervangende
alternatieven zou weleens groter kunnen zijn dan het bedrag dat
daawerkelijk is bezuinigd. Overigens heb ik neer behoefte om vooruit te
kijken dan terug. Voor mij staat het vast dat de tyrannie van het getal,
van het Heilig Economisch Perspectief tever is doorgeschoten en zou een
pleidooi willen houden voor het reanimeren van de menselijke maat,
hoeveel dit ook moge kosten. 


Ten slotte:
Dit is een mooi voorbeeld van het productdenken, waar ik van gruwel. Ik
ben geen voorstander van het rekken van mensenlevens, terwijl het voor
iedereen duidelijk is dat dit geen zin heeft. Ik ben wel voor een goed
overleg tussen arts en patiënt, waarbij elke keer opnieuw een afweging
wordt gemaakt welke behandeling het beste past in de levensgeschiedenis
van de direct betrokkenen (naratieve individualiteit). Binnen de arts
patiënt relatie vind ik het opleggen van de opvatting van de ene partij
op de andere onacceptabel. Het kan niet zo zijn dat de patiënt de dokter
dwingt, maar ook niet dat de dokter de patiënt dwingt. De arts
patiëntrelatie wordt gekenmerkt door een gelijkwaardige relatie tussen
partijen met een verschillende deskundigheid. Binnen deze relatie wordt
samengewerkt als het kan en onderhandeld wanneer samenwerken nog niet of
niet meer mogelijk is. Zie ook Berg, G.W.C. van den (1999). Medisch
Contact 54, blz. 873-875, aflevering 18juni 1999). Het is een misvatting
en het getuigd van wantrouwen dat deze werkwijze altijd zal leiden tot
de duurste oplossing. Dit is althans nog nooit onderzocht, terwijl dit
argument telkens overal opduikt. Een oncorrigeerbare dwaling in de
gedachtengang hetgeen een waan genoemd kan worden.
In het productdenken worden ook een aantal denkfouten gemaakt. Een
operatie heeft geen kostprijs. Het totaal aan kennis, ervaring en
technologische mogelijkheden maakt een operatie mogelijk. Het
vaststellen van een kostprijs is een arbitair gebeuren, betaande uit een
arbitraire rekensom, gebaseerd op een bepaald moment. De omdraaiing dat
een bepaalde behandeling 10 maal wordt uitgevoerd en dus 10 maal zoveel
kost is onzin. Een dergelijke gedachte is hoogstens verdedigbaar,
wanneer slechts een type van behandeling zou worden uitgevoerd en altijd
op de zelfde wijze zou gebeuren. Dit is niet zo. Geneeskunde is bij
uitstek een zelflerend systeem. Wat tijdens de blindedarm operatie wordt
uitgeprobeerd of ontdekt, leidt tot toepassingen elders en anderasom en
zo verder...
Slechts een fractie van het geld dat voor de gezondheidszorg wordt
uitgetrokken wordt besteed aan verrichtingen. Het grootste deel wordt
besteed aan opleiding, bijscholing, research etc. Via de verrichtingen
wordt wel het geld geind.
Een nacht op de intensive care kost niets. Als het goed is stond het
toch al leeg. Deze op zichzelf logische redenering is net zo dwaas als
te veronderstellen dat een nacht op de intensive care 3000 gulden kost.
Ten slotte blijf ik van mening dat het geld de zorg moet volgen en niet
andersom. 

Met vriendelijke groeten,

Gerard van den Berg, lid van D66