Consultatief referendum: niet doen

[A.H.L. Westerouen van Meeteren]

Herman Beun:

> -----Original Message-----
> Een formeel niet-bindend referendum kan dezelfde vorm krijgen als
een correctief
> referendum, ongeveer zoals dat in een groot aantal gemeenten nu al
> gebeurt. Het initiatief gaat dan nog steeds uit van het
> electoraat, en het wordt nog steeds gehouden _nadat_ de
volksvertegenwoordiging zich
> over een wet heeft uitgesproken.

Vooraf of achteraf is inderdaad een groot verschil, maar het
belangrijkste verschil is de formele bevoegdheid van het electoraat
een wetsvoorstel te corrigeren. Dat gaat per definitie gepaard met
politieke spanningen. De meerderheid van de eerste en tweede kamer
heeft immers reeds vóór gestemd, en het electoraat kan deze
meerderheid in de SG passeren. Dat zullen de volksvertegenwoordiger en
de regering niet zo leuk vinden. In die spanning tussen electoraat en
volksvertegenwoordiging is het uitermate belangrijk dat er een harde
bevoegdheid bestaat tot correctie. Slechts een consultatie is niet
genoeg. Vergelijk het met adviesrecht en instemmingsrecht in de
ondernemingsraden. Een advies kan door de bedrijfsleiding makkelijk
worden genegeerd, en dat gebeurt ook als er zware belangen in het spel
zijn. Ook in het geval van correctief versus consultatief referendum
zal juist die harde bevoegdheid de doorslag geven. Kijk maar wat
Wiegel gedaan heeft: de morele druk om mee te gaan met de meerderheid
van beide kamers was niet genoeg. Hij had de formele bevoegdheid iets
tegen te houden, en hij deed het ook. Als het erop aankomt zal iedere
belanghebbende dat doen. We kunnen nu vol goede wil instemmen met een
raadplegend plebisciet, bij een echte confrontatie tussen landsbestuur
en bestuurden is zo'n raadgeving niet hard genoeg. Daarom: correctief
referendum als inzet houden, niet toegeven aan `cadeautjes'.

Hein