Consultatief referendum: niet doen

[Herman Beun]

henk vreekamp schreef:

>Ik ben het met je eens: een consultatief referendum leidt tot een
>opiniepeiling-democratie. Zonder rijping van de voors en tegens,
zoals bij
>een representatieve volksvertegenwoordiging en een correctief
referendum wel
>gebruikelijk is, krijg je Amerikaanse, vluchtige uitslagen die een
>inconsistent beleid veroorzaken of verergeren.

Dat hangt er toch een beetje vanaf hoe je het vorm geeft: Een formeel
niet-bindend referendum kan dezelfde vorm krijgen als een correctief
referendum, ongeveer zoals dat in een groot aantal gemeenten nu al
gebeurt. Het initiatief gaat dan nog steeds uit van het electoraat, en
het wordt nog steeds gehouden _nadat_ de volksvertegenwoordiging zich
over een wet heeft uitgesproken. Het enige verschiil is dan dat de
regering met het bekrachtigen van de wet wacht totdat een eventueel
referendum gehouden is. Immers, "De vaststelling van wetten geschiedt
door de regering en de Staten-Generaal gezamenlijk" (art. 81 GW). De
beslissing om de wet na het referendum al dan niet te bekrachtigen is
dan "vrij", maar moreel natuurlijk sterk gebonden aan de uitslag van
het referendum.

Een raadplegend referendum waarbij een regering of parlement vooraf
een aantal (zelf gekozen en geformuleerde) alternatieven aan de
bevolking voorlegt is inderdaad niet wenselijk. Dat ontaart in
plebiscieten, vaagheden en teleurstelling. Het eerste "referendum" in
Amsterdam (over parkeerbeleid) had deze vorm, en men is daar terecht
meteen weer van afgestapt.

Deze tweede vorm van een raadplegend referendum is inderdaad een
fopspeen, over de eerste valt wat mij betreft te discussiëren.

Herman