Discussie is mooi, maar periferie

[Kaj Leers]

>Date: Sun, 23 May 1999 10:57:44 +0200
>To: "J.L. Swarte" <jlswarte at multiweb.nl>
>From: Kaj Leers <fender at dds.nl>
>Subject: Re: Discussie is mooi, maar periferie
>In-Reply-To: <01bea476$cedf7600$6df972c3 at joop.multiweb.nl>
>
>
>
>
>>Maar, en volgens mij beweegt de discussie zich die kant op, wat hebben we
>>met al dat pragmatisme nu bereikt? De volgende vraag is of de nadruk op het
>>pragmatisme nog wel van deze tijd is, 33 jaar geleden was dat mooi, maar nu?
>In al die 33 jaar is er weinig bereikt, dus om nu te zeggen dat er met het
pragmatisme niets bereikt is, klopt. Oorzaak: Wellicht hebben "we" er te
weinig aan getrokken. We zijn en blijven natuurlijk aardige D66'ers.
Misschien zijn we in ons pragmatisme niet duidelijk genoeg geweest.
>
>>Gaan we zo door in de nabije en verre toekomst of is het toch wat te weinig?
>>Als er één partij pragmatisch is gebleken is het de PvdA wel. Inhoudelijk
>>zijn zij in een tijdsbestek van vijf jaar veranderd van sociaal democraten
>>tot sociaal liberalen en aan het einde van die periode gingen wij ons
>>sociaal liberaal noemen. 
>Kijk, en dat hebben we nu uiteindelijk wel bereikt. In een bepaalde zin
heeft D66 haar ontploffingstheorie al volbracht, al was dat meer aan
oorzaken van buiten te wijten. De zogenaamde 3e weg, zoals die voorgestaan
wordt door Clinton, Blair en Schroder. Als je in de redes, verklaringen en
interviews van/met Van Mierlo en Gruyters tussen de regels doorleest,
'lees' je dat D66'ers van toen (en dan bedoel ik dus vanaf 1966) deze 3e
weg al voorstonden - een eind aan verstikkende ideologieen, niet meer
hoeven te kiezen tussen dogma's (links of rechts), maar juist voor een
pragmatische politiek, die zou worden bepaald aan de hand van de wil van de
burger (vandaar ook de invoering van het referendum). En daarmee is het
bestaan van het generale idee rond D66 direct afhankelijk van zo'n
referendum. Want een pragmatische, 3e weg, afhankelijk van wat de burger
wil: prima. Maar dan moet je wel over zo'n referendum kunnen beschikken.
Anyway, als men die 3e weg nu beziet, kan men dus stellen dat D66'ers uit
die tijd echte visionairs waren. In wezen voorspelden zij deze 3e weg, en
zij werden in eerste instantie (1967) door de partijen weggelachen. Totdat
D66 opeens in een keer met een redelijk aantal (7 of 8?) in de 2e Kamer
kwam. Reken maar dat veel partijen zich toen rotgeschrokken zijn, en vanaf
dat moment hebben zowel de PvdA als de VVD gelonkt naar D66: Kom
alsjeblieft bij ons, ga op in onze partij. En dat zeggen vele politici van
deze beide partijen nog steeds. Welnu, daar wij de huidige politieke gang
van zaken toen al voorspeld hebben, zeg ik tegen de PvdA en de VVD: Jullie
zijn de weg opgegaan zoals wij die voorspeld hebben, dus leg je neer bij de
feiten en sluit je bij ons aan! By the way: Het valt mij op dat in de
buitenlandse pers (Belgie, Duitsland, Frankrijk) de VVD steevast
RechtsLiberalen genoemd worden, en D66 al jaren LinksLiberalen. Waarom, en
hoe, hebben wij dat de Nederlandse pers nooit aan het verstand kunnen
brengen? Sterker nog, als ik de politieke definitie van een liberaal ter
hand neem, ben ik ervan overtuigd dat wij (programma-gewijs) de liberalen
zijn en de VVD gewoon een stel aartsconservatieven. In dat licht vind ik
het niet zo raar dat mensen als Andor Admiraal en the people van
Opschudding D66 terecht vergelijken met de Britse Liberal Democrats. De
Conservative Party = VVD en Labour = PvdA. En ik weet zeker dat wij ons ook
zo moeten profileren. Wat dus ook weer niet wil zeggen dat ook onze
partijkleur meteen geel moet worden (knipoogt naar Andor), maar toch. De
constellatie Labour, Liberal Democrats, Conservatives en
Christian-Democrats, die moeten wij zien te bewerkstelligen. Levert meteen
een boel duidelijkheid op.
>
>>Kijk, dat was niet erg praktisch. Wat bereiken we
>>met de huidige koers?
>Ten eerste al meer dan we ooit bereikt hebben, nl. dat veel mensen D66
alleen al als een punt van discussie zien. Afgelopen avond liep ik in
Amsterdam langs een groepje Ajax-supporters die het zowaar over de huidige
situatie en D66 hadden! Daar ik dit groepje vaag ken (en ik dus weet dat
die jongens het echt nooit over politiek e.d. hebben) noem ik dat in ieder
geval al winst.
>
>Ten tweede denk ik dat de vraag 'Wat hebben we met de koers van de
afgelopen 33 jaar bereikt?' relevanter is. Ik heb het gevoel dat D66 nu,
qua profilering, op een kruispunt staat. Slaan we een nieuwe weg in,
waarbij we eindelijk eens gaan werken aan een structurele positie van de
partij in het huidige electorale landschap, of vallen we weer terug in het
stramien van de 'Up & Down'-partij? We zijn geen messias, maar we hebben
wel een smoel. En die smoel, dat is ons program. Laten we daar nu eindelijk
eens voor gaan knokken - en in wezen is dat knokken al begonnen met het
huidige standpunt van D66, met als resultaat de val van het kabinet. D66,
die 'lieve' partij, bestaande uit 'aardige mensen', durft nu ook eindelijk
eens haar tanden te laten zien.
>
>Ik meen het, veel mensen die ik in de afgelopen dagen heb gesproken, zijn
min of meer verward. De afgelopen jaren liepen alleen de afkortingen PvdA,
CDA en VVD over de lippen van de commentatoren en kiezer, en nu opeens
staat D66 in het middelpunt van de belangstelling. Ik zie Rosenmoller al
kwijlen! En dat is nog zoiets, trouwens. Vergelijk de positie van
GroenLinks nu eens met haar positie 10 jaar terug. Iedereen kan zich vast
nog herinneren hoe denigrerend men toen deed over deze partij, en zie nu!
Oftewel: Wat heeft deze partij gedaan wat wij hebben laten liggen? Daaruit
kan een les geleerd worden, en ik hoop dat wij in de nacht van 18 op 19 mei
begonnen zijn met de eerste les.
>
>Groeten,
>
>Kaj Leers.