AW: Referendum

[Mark Giebels]

Marc-Jan bekritiseert terecht het 'referendum' dat de gemeente Hengelo heeft
opgelegd aan de burgers. Ik zou zijn betoog nog willen aanvullen met twee
argumenten.

Ten eerste heeft Hengelo helemaal geen referendumverordening. In 1997 is een
dergelijk voorstel van de Hengelose D66-fractie nog weggestemd. Saillant detail
is dat de JD-Twente toentertijd de drie betrokken gemeenten heeft opgeroepen een
proef met het zogenaamd meerkeuzereferendum uit te voeren over de fusieplannen
van (toen nog) de dubbelstad plus. De burgers van Borne, Hengelo en Enschede
zouden op deze manier hun mening over de diverse mogelijkheden van herindeling
genuanceerd kenbaar hebben kunnen maken. Helaas werd dit voorstel door geen der
gemeenten serieus genomen en vond de Hengelose D66-fractie het letterlijk 'een
brug te ver'. Dat nu ineens de gehele GR van Hengelo een 'referendum' instelt is
niet serieus te nemen. Een referendum kun je niet verbieden en ineens uit de
kelder opdiepen als je het middel als GR hard nodig hebt. Regentesker kun je je
als raad niet opstellen.

Ten tweede wordt het referendum als correctiemiddel van de burgers verkracht als
het niet (formeel of informeel) bindend is. Dat is hier niet het geval. De
gisteren uitgevoerde volksraadpleging in Hengelo had dan ook 'volksraadpleging'
en niet 'referendum' moeten heten. Als Twentestad straks toch door blijkt te
gaan ondanks de 92% tegenstemmers, is dat een aanslag op het draagvlak voor het
middel 'referendum'. Dat mag de D66-fractie in Hengelo zich aanrekenen.

In Enschede is precies het tegenovergestelde gebeurd. Er is in Enschede wel een
referendumverordening. Op initiatief van GrL, Enschede Nu en de SP zijn er ruim
voldoende handtekeningen verzameld om een referendum over Twentestad uit te
schrijven. De GR (inclusief de D66-fractie) heeft dit referendum echter
tegengehouden om dezelfde redenen als ik beschreef in de alinea hierboven. Het
is geen raadsbesluit dus er is niks te corrigeren door de burgers. Daarin geef
ik ze dus gelijk.
Maar evenals Marc-Jan blijf ik zitten met de volgende vraag: waarom had er ook
in Enschede (en Borne) niet een volksraadpleging uitgeschreven kunnen worden,
zodat men in Den-Haag tenminste enig zicht had op het draagvlak van een
eventueel te nemen besluit over Twentestad? Als democraat ben ik van mening dat
men zich had moeten inzetten in Enschede om de burgers deze mogelijkheid te
bieden. Vooral omdat uit het aantal opgehaalde handtekeningen blijkt dat velen
in Enschede hier behoefte aan hadden.


> De fractie in de Tweede Kamer zal zich inderdaad moeten beraden over het al
> dan niet steunen vaqn het kabinetsvoorstel om te komen tot Twentestad. Thom
> de Graaf meldde afgelopen vrijdag op een bijeenkomst nog dat de fractie
> destijds meer voelde voor een provincie Twente, gezien de uitspraken van
> Peper de afgelopen dagen is dit misschien nog een alternatief.

Laten we het hopen. Het is hard nodig dat de bestuurslagen in Overijssel anders
worden ingedeeld. De regio Twente behoeft een eigen democratisch gelegitimeerd
bestuur en dat geldt tevens voor de steden Hengelo en Enschede. In Twente spelen
zeer belangrijke vragen over hoe in de toekomst om te gaan met de unieke
combinatie van grote steden en prachtige natuur in deze regio. Daar moeten de
Twentenaren zelf over kunnen besluiten; daar moet de Bible-belt van noord-west
Overijssel zich niet mee bemoeien. Tevens hebben de steden Hengelo en Enschede
behoefte aan een eigen lokaal bestuur. Immers, de Hengeloer heeft niks met
Enschede en de Enschedeer heeft niks met Hengelo. Het gemeentebestuur van
Enschede (groot voorstander van Twentestad) zegt het zelf in haar persbericht:
'De Enschedeër blijft Enschedeër en wordt niet opeens 'Twentestad-ter'. Helaas
vergeet men erbij te zeggen dat de inwoners van Hengelo straks wel meebepalen
hoe bijvoorbeeld de binnenstad van Enschede eruit gaat zien. Ik zie het
referendum over een Enschedese kwestie al voor me. De opkomst in Enschede is
hoog genoeg voor de opkomstdrempel, maar er was helaas geen Hengeloer of
Bornenaar die het ook maar iets kan schelen. Men komt immers toch nooit in
Enschede. Democratisch gezien een slechte zaak. Men voelt zich nu en in de
toekomst verbonden met de eigen deelgemeente en men heeft niets met Twentestad.
Op de lange termijn kan het niet anders dan dat de burger daardoor vervreemdt
van haar eigen stadsbestuur.

Mark Giebels.
Werkt in Enschede, woont in Nijmegen en stapt over in Hengelo.


--
Mark Giebels

E-mail:  m.m.t.giebels at wb.utwente.nl
URL:  http://www.wb.utwente.nl/~mark/