[rol vertrouwens-commissie in burgemeesterbenoeming]

[Marc-Jan Ahne]

>Ehm, excuseer mij, maar ik begrijp geen bal meer van de benoemingen
>van burgemeesters. Kan iemand de huidige praktijk eens netjes onder
>elkaar zetten? Hoe wordt iemand bijvoorbeeld kandidaat? Hoe ontstaat
>zo'n vertrouwenscommissie? Wie neemt de uiteindelijke beslissing? Wat
>hebben de Haagse politieke verhoudingen hiermee te maken (en wat de
>provinciale dan wel de verhoudingen binnen die specifieke gemeente?).


Iemand wordt kandidaat door te solliciteren.
De vertrouwenscommissie is een door de gemeenteraad uit haar midden gekozen
commissie (meestal bestaat deze uit een aantal fractievoorzitters). Deze
commissie fungeert als een soort sollicitatiecommissie en maakt een
voorkeurslijst. Dit gebeurd in de vorm van een voorkeursvolgorde, daarnaast
wordt een kwalificatie aan de kandidaat gegeven. Deze voorkeur van de
commissie worden naar de CdK gestuurd waarop deze een voordracht doet in de
richting van de minister van Binnenlandse Zaken, deze stelt uiteindelijk de
ministerraad een te benoemen kandidaat voor, is de raad akkoord dan benoemd
de koningin de betreffende kandidaat.

Dit is de officiële weg, het kandidaat worden lijkt een gewone sollicitatie,
bij de meeste partijen is er binnen de fractie iemand die de
onderhandelingen namens een partij voert. Vaak wordt bij voorbaat al
afgekaart welke politieke kleur de betreffende burgemeester bij voorkeur
moet hebben, op basis van deze kleur benaderd het fractielid (Jan Hoekema)
geschikte kandidaten met het verzoek te solliciteren.

Zoals bij de verdeling van alle functies die politiek benoemd zijn spelen
ook hier politieke verhoudingen een rol. Op zich kunnen ook de verhoudingen
in de provincie (politieke kleur van de CdK) of die in de gemeente een rol
spelen (Rijssen, Urk etc. zullen niet snel een GL/D66/PvdA burgemeester
krijgen vanwege de christelijke signatuur van de gemeenten). Dit brengt
meteen een probleem met zich mee, het kan zijn dat de meest geschikte
kandidaat het niet wordt omdat hij/zij niet van de juiste politieke
signatuur is (bv. niet de signatuur van de CdK, of juist wel de signatuur
van de CdK). Ik ben overigens van mening dat de politieke kleur er wel
degelijk toe doet, een burgemeester wordt in de meeste gemeenten gewoon een
'extra wethouder' (met een vaak zware portefuille) en dus een extra stem in
het college. Daartoe zou het dus het beste zijn de burgemeester gewoon
rechtstreeks te kiezen.

Als Bert Bakker gelijk heeft wanneer hij stelt dat de vertrouwenscommissie
zowel Brouwer als Kohnstamm als uitstekend benoembaar heeft bestempeld, en
ik vertouw erop zijn zijn bronnen beter zijn dan de mijne, dan verandert er
voor mij (net als bij Hein) wel het een en ander. Bij twee uitstekend
benoembare kandidaten kunnen door bijvoorbeeld de commissaris andere
motieven dan geschiktheid gaan spelen, de ervaring van Jacob met het grote
stedenbeleid kan dan een argument zijn. Probleem is dat Staal lid is van D66
en dat daarmee in dit land meteen de keuze voor een partijgenoot als logisch
uitvloeisel wordt gezien. Wat Staal overigens niet had moeten doen was op
zondag reageren op de uiteindelijke keuze, daarmee haalt hij juist weer het
argument van de partijgenoten naar voren. Als hij dit had gedaan met de
vermelding dat de vertrouwenscommissie beide kandidaten als uitstekend
benoembaar had gekwallificeerd en tevens had aangegeven waarom zijn keuze op
Kohnstamm was gevallen, dan had hij een punt. Hij zou daarmee de door D66 zo
verfoeide geheimhouding tijdens een dergelijke procedure hebben geschonden
en misschien wel duidelijk kunnen maken waarom Kohnstamm de juiste kandidaat
was voor Utrecht.

De woede van de kamerfractie kan ik me wel voorstellen, ervan uitgaande dat
we het op dit moment nog met de huidige procedure moeten doen, dat we een
minister zien die bij Rotterdam een vertrouwenscommissie negeert en zich nu
op die commissie beroept (weer speelt de beladenheid van een partijgenoot
benoemen een rol).

Al eerder noemde ik even de onderhandelingen die meestal al tevoren bepalen
welke politieke kleur een bepaalde stad zou moeten krijgen. Is de fractie
misschien boos omdat uit deze onderhandelingen was gekomen dat Utrecht naar
D66 zou gaan? Dat je dit niet hardop gaat roepen kan ik me voorstellen maar
het kan wel een reden zijn waarom nu ongemeen hard geoordeeld wordt door de
fractie. Bert????


Groet

Marc-Jan Ahne