Japie Barbiesjes (68)

[Mark van Barschot]

Japie schreef:

>
>D66 is nog niet voor een onafhankelijk Kosovo omdat dit een nieuw politiek
>idee zou zijn.
>

De geschiedenis herhaalt zich. In 1991 ijverde ik samen met enkele
geestverwanten voor internationale erkenning van de onafhankelijkheid van
Slovenie. Op dat moment werd dat land nog driftig in puin geschoten door het
Joegoslavische Volksleger van, waar hebben we die naam eerder gehoord,
ons aller Milosevic. (nee Hein v. Meeteren, dit is geen NAVO-propaganda
demonisering van Milo achteraf; hij was toen al afschrikwekkend bezig).
De misdaden tegen Slovenie vonden (ook toen al) plaats onder toeziend oog
van de eindeloos onderhandelende EU-trojka (o.l.v. Hans vd Broek), die zich
(ook toen al) op het standpunt stelde dat de territoriale integriteit van
(toen nog)
Joegoslavie koste wat kost gehandhaafd diende te worden.

In het debat over erkenning van Slovenie richtten wij ons niet op de laatste
plaats op onze eigen partij, D66. Van D66 verwachtten wij een heldere
keuze voor zelfbeschikking, een keuze voor democratiserende krachten
(in Slovenie) en tegen het gewelddadige oud-communistische (met een
nationalistisch sausje overgoten) regieme van Milosevic in Belgrado.

Onze belangrijkste gesprekspartner binnen D66 was de toenmalige
buitenlandwoordvoerder van de fractie, Doeke Eisma. Wij vroegen
hem te pleiten voor erkenning van Slovenie (iets wat Duitsland in de
persoon van minister vanBuitenlandse Zaken Genscher toen al deed).
Eisma weigerde. Inhoudelijk voelde hij wel voor onze argumentatie.
Toch wilde hij niet pleiten voor erkenning.

Hij zei:"Als D66 zou pleiten voor erkenning, zouden wij ons volledig buiten
de
politieke werkelijkheid plaatsen. Niemand in Den Haag is voor erkenning.
Iedereen, zelfs Groen-Links, steunt de lijn van Van Den Broek."

Kortom: D66 is nog niet voor een onafhankelijk Slovenie omdat dit een
nieuw politiek idee zou zijn.

Nee Japie, er is nog niets veranderd.

Overigens erkende D66 als eerste politieke partij in Nederland, zeer
tegen de zin van de fractie, op het 25-jarig jubileum congres te Amsterdam,
de onafhankelijkheid van Slovenie en Kroatie.

En Doeke Eisma? Na dat bewuste congres vroeg hij mij en een paar
anderen om met enige regelmaat met hem van gedachten te wisselen over
de crisis in Joegoslavie. Een lovenswaardig initiatief. In de daaropvolgende
gesprekken werd ons een ding pijnlijk duidelijk. Eisma, en met hem het
grootste
deel van de politieke en journalistieke elite, wist zo goed als niets van de
achtergronden van de Joegoslavische crisis. Ook in dat opzicht is er in al
die
jaren weinig veranderd.

Eisma gebruikte de gesprekken met ons om zijn kennis bij te spijkeren.
Intussen bleef de leidraad voor zijn politiek handelen eenvoudig; meelopen
in de pas met de rest. Hij deed wat het overgrote deel van de
wereldgemeenschap
deed tot aan Dayton (en daarna). Niet verdiepen in wat er werkelijk aan de
hand is
(dat brengt alleen maar vervelende consequenties met zich mee).

Makkelijker is het om de Balkan mythe te creeren. Zeg gewoon dat het
conflict
op de Balkan al eeuwenlang etnisch en religieus vreselijk diep zit.
Impliceer
daarmee dat er geen enkele invloed op kan worden uitgeoefend (vooral goed
tegen de verontwaardigde publieke opinie) en trek vervolgens je handen ervan
af.
Was vervolgens die handen in onschuld, of zit ermee in het haar. Haal je
schouders
op, ga bij de pakken neerzitten, geef de pijp aan Maarten en neem
honderduizenden doden en ontheemden op de koop toe. Oh ja, en wat ook heel
belangrijk is; wees vooral neutraal, want dan ben je politiek correct bezig.
Beschuldig dus vooral de slachtoffers van overdrijving van de verhalen,
laat niet na te verklaren dat de Slovenen, de Kroaten en later de Bosnische
Moslims en nu de Kosovaren, zelf ook geen lieverdjes zijn. En beschuldig
mensen die wel morele afwegingen maken, die wel partij kiezen, die beweren
dat zogenaamde neutraliteit de facto steun aan de sterkste partij
(Milosevic)
betekent, ervan dat ze die arme Milosevic onnodig demoniseren.

Na al die jaren van ellende, moord, verkrachting, marteling, brandstichting,
plundering en vernietiging in Joegoslavie, is er nog steeds maar weinig
geleerd.
De Navo-bombardementen waren op zijn best een goede eerste stap in de juiste
richting.

Ik wordt nog wel eens verdrietig bij de gedachte dat misschien alle elende
van
de afgelopen jaren te voorkomen was geweest. Wat was er gebeurd als de
internationale
gemeenschap eind jaren tachtig, begin jaren negentig ondubbelzinnig aan Milo
had
duidelijk gemaakt dat militaire acties tegen opstandige deelrepublieken niet
zouden
worden getollereerd en zelfs zou kunnen leiden tot bombardementen op Servie?
In plaats daarvan heeft de internationale gemeenschap Milosevic tot ver in
de Bosnische
Oorlog aangemoedigd, of op zijn minst geen stroobreed in de weg gelegd.
Had echte steun aan de opstandige republieken het drama kunnen voorkomen?
Vaak denk ik van wel.

Wie dat echter toendertijd bepleitte sprak tegen dovemansoren. Ideeenpartij
D66 was
zelfs doof op grond van de argumentatie dat het hier een nieuw idee betrof.
En vrijwel
niemand in het westen begreep een snars van wat zich in Joegoslavie voltrok,
en koos
voor de makkelijke uitweg, de hierboven beschreven Balkan Mythe.
Getuige de stroom van adhesie-verklaringen aan het adres van Servie/Milo op
deze
lijst, is ook in dit opzicht voor velen de banale werkelijkheid nog te
gruwelijk om te accepteren.

De laatste jaren heb ik me (niet alleen vanwege de Balkan) vaak afgevraagd
waarom
ik lid blijf van deze club. Het antwoord vind ik in de potentie van D66, in
de vele goede
mensen en geluiden die ik vind binnen D66 (helaas meestal niet op plekken
die ertoe
doen),  in wat D66 zou kunnen zijn. Ik troost me met de gedachte dat er voor
mij alleen
maar slechtere alternatieven voorhanden zijn.

Groet,

Mark van Barschot