verkiezingen gemeenteraad en provinciale staten samen?

[Herman Beun]

[Arjan, je mailtje kwam weer onleesbaar aan :-( ]

Arjan Stoffels schreef:

> Is het niet veel leuker om te gaan rommelen met de voorwaarden van het
> stemmen? B.v. Als je stemt bij een verkiezing (blanco of ongeldig is ook
> goed) krijg je een bewijs dat je tot de volgende verkiezing inspraak hebt
> of mag zeuren en klagen bij het bestuur of de krant dat 'ze' het niet goed
> doen. Niet stemmen is geen bewijs ontvangen is geen inspraak en niet mogen
> zeuren. Nu klagen er relatief weinig mensen direct bij hun bestuur, maar
> wel indirect via de krant. Dat mag alleen nog maar als je een kopie van je
> stembewijs kan overleggen.

Lijkt me, zelfs ontdaan van zijn 'luchtkastelerigheid', geen goed
idee: Niet stemmen is immers ook een "stem", namelijk een waarmee je
aangeeft dat je uit het huidige aanbod geen keuze wilt maken. Het
motief daarvoor kan inderdaad zijn dat je te beroerd was om zelf eens
over het belang van de gemeenschap na te denken, maar even goed dat
het partij-aanbod je gewoon niet zint en ons politieke systeem zo
stupide in elkaar zit dat je je politieke mening niet langs een
andere democratische weg kwijt kan. De formulering "geen mening" die
ik in mijn vorige mailtje gebruikte was voor deze categorie daarom
wat ongelukkig gekozen. "Geen mening, gegeven huidig aanbod en
mogelijkheden" o.i.d. was misschien beter geweest.

> Als ballonnetje is dit misschien wat 'luchtkastelerig', maar het brengt
> wel een soort verhouding aan tussen rechten en plichten. Want de vele
> onderzoeken naar 'de kloof' tussen politiek en burger en naar de oorzaken
> van de beroerde opkomst bij verkiezing X of Y laten vaak een verklaring
> zien als: 'alle partijen lijken op elkaar'. Wat ik echter nog nooit heb
> gelezen is een onderzoek naar de moeite, if any, die de burger zich
> getroost om het onderscheid tussen partijen te ontdekken. Het stemrecht
> geeft de burger ook een (morele) plicht om zich goed te (laten)
> informeren. Democratie is niet vrijblijvend.

Mee eens, maar ik zie dat verband toch meer als ("slechts") een
morele verplichting. Bovendien geldt hij in zijn algemeenheid niet
binnen ons huidige, representatieve systeem. Je kunt mensen in
Nederland niet verwijten dat ze uit de huidige politieke kaste geen
keuze willen maken: zij bepalen immers het aanbod niet. Maar in een
directe democratie (i.e. een vertegenwoordigende democratie met
uitgebreide direct-democratische mogelijkheden) ligt dat inderdaad
anders. Daar heb je als burger wél de mogelijkheid om zelf de agenda
te bepalen; je kunt immers een actie starten voor een correctief
referendum of een volksinitiatief. Als iemand daar dan geen gebruik
van maakt, ja, dan moet-ie echt z'n mond maar houden.


Herman