PNYX: Kabinet in lappenmand (Ned. politiek ook?)

[Erik van den Muijzenberg]

At 18:07 11-07-1999, Arie Dirkzwager wrote:
>At 13:39 11-7-99 +0200, Erik van den Muijzenberg wrote:
>>At 10:42 10-07-1999, Arie Dirkzwager wrote:
>>
>>>(3)"Welvaart": iedereen (althans de grote meerderheid) heeft 'genoeg'
>>>dank zij uitkeringen en 'sociale zekerheid', men verliest
>>
>>Onzin. Mensen die van een sociale uitkering moeten zien rond te ko-
>>men hebben helemaal niet genoeg. Die zijn juist op grote achterstand
>>gezet. Bewust.
>
>        Klopt - wordt verondersteld dat die uitkeringstrekkers dan beter
>gemotiveerd zijn betaald rot-werk te gaan doen - ik betwijfel of dat zo is.

Mensen die helemaal geen kansen meer hebben op de arbeidsmarkt -
bijvoorbeeld de zeshonderd langdurig werklozen die in Tilburg wor-
den ontheven van sollicitatieplicht en in rol een gratis visvergun-
ning krijgen - moeten van dat zelfde lage bedrag rondkomen. Daarmee
wordt duidelijk dat het hele motivatieverhaal een smoes is.

>Met basisinkomen (voor iedereen even hoog) kan daar wat aan gedaan worden.
>Overigens: kop koffie met twee boterhammetjes is genoeg voor ontbijt, ook
>al sta je ermee op "achterstand" omdat alle anderen zich volvreten aan een
>uitvoerig Engels ontbijt. *Iedereen moet meer tot het besef komen van
>"genoeg is genoeg"

Dit is theoretisch geneuzel van een gepensioneerde hoogleraar die
een heel behoorlijk inkomen ontvangt. Met die kop koffie en die
twee boterhammetjes kijkt de hoogleraar in kwestie niet verder dan
de biologische behoefte van personen. De psychologische behoeften
zijn echter minstens zo belangrijk.

>        In onze grondwet zelfs: recht op vrijheid van (keuze) van werk (zonder
>vermelding dat dit om betaald werk moet gaan), en in een ander artikel, los
>daarvan, verantwoordelijkheid ("zorg") van overheid dat *iedereen* zijn
>minimale levensbehoeften kan bevredigen (en dan moeten de uitkeringen
>hoger, of voldoende hoog basisinkomen ingevoerd). Overigens: met verbod op
>"bijverdienen" en vrijwilligeswerk door werkelozen (tenzij ze veel tijd
>steken in door hen niet gewenst solliciteren) wordt hen hun recht op werk
>ontnomen.

Daarnaast wordt hen ook het recht op studeren ontnomen. De achter-
liggende regel is: als u studeert bent u niet beschikbaar voor de
arbeidsmarkt. Nu zou je mogen verwachten dat de zogeheten onbemiddel-
baren dan *wel* mogen studeren, want zij zijn sowieso niet beschik-
baar voor de arbeidmarkt. Maar nee, ook onbemiddelbaren mogen niet
studeren.

>>Mensen die door wat voor
>>oorzaak dan ook niet in de gelegenheid zijn te werken worden echter ge-
>>dwongen om hun recht op werk te verkopen tegen een door de werkenden
>>bepaalde prijs.
>
>        Kan je dit nader uitwerken?

Idealiter zouden de rechten op arbeid die ieder individu bezit dienen
verhandeld op een arbeidsrechtenbeurs. Wie zijn recht, of een deel er-
van, wil verhandelen meldt zich, wie vindt dat ie aan 32 uur per week
niet genoeg heeft maar zich liever in een baan van 60 uur een hart-
aanval werkt meldt zich ook. Door vraag en aanbod komt een reeele
prijs voor arbeidsrechten tot stand.
Op dit moment worden de arbeidsrechten van een grote groep mensen bij
overheidsinterventie uit de markt genomen tegen een door de werkenden
vastgestelde prijs: de bijstandsuitkering. Dat is een verstoring van
de arbeidsmarkt, het is in strijd met het paarse adagium van markt,
markt, markt en het zou dus afgeschaft moeten worden.

---

We gaan over naar de praktijk: de onwil van de gemeente Amsterdam om
mensen aan het werk te helpen.

>>Terwijl de economie tekenen van oververhitting begint te vertonen en
>>het aantal onvervulde vacatures toeneemt blijven zo'n veertigduizend
>>Amsterdammers langs de kant staan omdat hun overheid niets voor hen
>>onderneemt.
>
>        Omdat de overheid niets onderneemt??? Dat lijkt me wat kort door
>de bocht.
>Wat zijn de (andere) oorzaken?

Eigenlijk is het aan mijn opponent om die te noemen, maar ik zal pro-
beren wat bijkomende oorzaken te noemen:

* koudwatervrees bij de werkgever
* leeftijddiscriminatie
* racisme (onder minderheden is de werkloosheid zeer hoog)

>>Wat was hij van plan om daar tegen te doen? Niets! Een plan om acht-
>>honderd mensen in de Bijlmer aan werk te helpen is door de wethouder
>>zelfs langdurig in de ijskast gezet, tot woede van de VVD-fractie.
>
>        Hoe aan werk te helpen? Waren ze geschikt en gemotiveerd voor dat werk?

Het plan voorziet in de aanstelling van zogeheten trajectbegeleiders
die bovenop de huidige sterkte van sociale dienst ambtenaren komt.
(Wat op zichzelf vreemd is, want tot de taak van die ambtenaren be-
hoort wel degelijk ook de trajectbegeleidng van werklozen.)

Deze trajectbegeleiders onderzoeken de poblematiek van de werklozen
die aan hen worden toevertrouwd, kijken naar sterke punten en stel-
len een 'plan van aanpak' op, het trajectplan. In dit plan staat de
uitgangssituatie beschreven en de wijze waarop de werkloze richting
arbeidsmarkt zal worden begeleid. Het betreft een overeenkomst tus-
sen de werkloze en zijn overheid. Overigens voorziet de overeenkomst
wel in sancties indien de werkloe in gebreke blijft, maar *niet* in-
dien de overheid in gebreke blijft. (!)

Of de werklozen geschikt zijn weet ik niet, want mij is niet bekend
wat voor werk men voor hen in gedachten had. De vraag of ze gemoti-
veerd zijn gaat uit van een stigmatiserend vooroordeel. Er is vaak
onderzoek gedaan naar de arbeidsmoraal van werklozen en wat blijkt?
De meeste werklozen willen graag aan het werk. Ze zijn zelfs bereid
aan het werk te gaan als ze er financieel op achteruit gaan - zoals
wellicht bekend houdt de zogeheten Melkert-baan vaak een reeele ver-
slechtering van het inkomen in.

>        Sorry, wat is "trajectbegeleiding"? Door ziekenfonds of -verzekering te
>vergoeden psycho-therapeutische begeleiding? De overheid is niet God-de
>Vader: je moet voor je eigen "traject" zorgen, onbelemmerd door
>overheids-regelgeving.

Wanneer je een groep mensen langdurig op financieele afstand tot
andere groepen zet treden allerlei psychische mechanismen op. Aan-
vankelijk verzet, woede, later berusting. Mensen met weinig geld
raken hun vrienden/kennissennetwerk kwijt, verliezen sociale
vaardigheden, zijn niet meer in staat de ontwikkelingen op hun
vakgebied bij te houden, de biologische klok raakt ontregelt, er
ontstaan poblemen met de partner, er worden schulden gemaakt waar-
door veel stress ontstaat, de pogingen om weer aan het werk te ko-
men zijn vaak weinig succesvol waardoor learned helplessness op-
treedt etc. etc. etc..
Na verloop van tijd neemt het gevoel voor eigenwaarde enorm af.
Trajectbegeleiding is erop gericht de gevolgen van jarenlang gedwon-
gen nietsdoen tegen een volstrekt ontoereikend inkomen enigermate
ongedaan te maken, zodat de kansen op werk weer wat toenemen.

Werklozen moeten inderdaad in principe voor hun eigen traject zor-
gen maar zijn na jarenlange afhankelijkheid van een volslagen in-
competente, learned helplessness bevorderende organisatie als de
sociale dienst vaak zeer apathisch geworden. Ze hebben dan steun
nodig. Ook zijn ze vaak niet thuis in het oerwoud aan regelgeving
met betrekking tot (bij)scholing, loonkostensubsidies, startsubsi-
dies en dergelijke, waardoor het voor hen zelf moeilijk is om een
plan uit te stippelen dat hun kansen weer doet toenemen.

>        Klopt! Maar als jij herhaaldelijk tweeduizend gulden kan ophoesten voor
>een proces om een "trajectplan" te krijgen en de gemeente Amsterdam ook op

Ah, misverstand. Aangezien de gemeente Amsterdam zich telkens weer in
een kansloze procedure begeeft en veelal zelfs het voeren van verweer
geheel achterwege laat, moet de gemeente Amsterdam telkenmale de kos-
ten betalen. M'n advocaat heeft mij de eigen bijdrage kwijtgescholden.

Overigens snijdt Dirkzwager hier wel een probleem aan: gelet op de
staat waarin de rechtshulp zich momenteel bevindt is het voor werklo-
zen met een bijstandsuitkering nauwelijks meer weggelegd om zich ade-
quaat te verdedigen tegen een krankzinnig geworden overheid.

>kosten te jagen (tienduizenden guldens!) terwijl je ondertussen van een
>uitkering leeft (is toch zo?) is er lijkt me iets goed mis: dat kan ik

Inderdaad, er is iets goed mis. De gemeente Amsterdam weigert geld
uit te geven om mij richting arbeidsmarkt te begeleiden, weigert
mijn eigen plannen in die richting zelfs maar te onderzoeken, maar
is wel bereid tienduizenden guldens uit te geven aan pogingen om
mij *niet* te helpen en mijn kansen op de arbeidsmarkt verder kapot
te maken.

(Ik denk overigens te weten hoe dat komt. In een artikeltje in Het
Parool schreef ik een aantal jaren geleden dat de automatiserings-
plannen bij de sociale dienst alleen maar konden tegenvallen en ik
voorspelde een onderzoek. Twee jaar later moest de wethouder Sociale
Zaken melden dat de automatisering een fiasco was geworden - schade
tientallen miljoenen guldens - en inderdaad volgde er naar dit de-
bacle een onderzoek. Wethouder Van der Aa heeft het me nooit verge-
ven. De directeur van de sociale dienst evenmin. Ik zou u boeiende
verhalen kunnen vertellen over de scheldpartijen die dit duo over me
hebben uitgestort. Inmiddels kreeg ik ook al weer gelijk met mijn be-
wering dat de schade niet twintig miljoen bedroeg, zoals Van der Aa
de gemeenteraad trachtte wijs te maken, maar honderd miljoen.)

>zelfs niet opbrengen met mijn alleszins redelijk pensioen. Het lijkt me dat
>je die 2000 gulden-per-keer beter aan psycho=therapie kan besteden, als dat
>al niet vergoed wordt. Overigens ben ik het met je eens dat het

Psychotherapie wordt slechts korte tijd vergoed. Nu speelt in mijn
geval een bijzonder probleem - ik ben als kind langdurig seksueel
misbruikt door een stiefvader. Na lang zoeken heb ik een psycho-
loog gevonden die veel ervaring heeft in hulp aan mannelijke incest-
slachtoffers. Het optreden van de gemeente Amsterdam jegens mij
draagt echter niet bij aan het veilige klimaat dat noodzakelijk is
om de therapie tot een succes te maken, en we hebben de therapie
om die reden moeten stopzetten. Ik takel dus steeds verder af, en
de kosten die mijn overheid zal moeten maken om mij in een zodanige
situatie te brengen dat ik nog enige kans maak op de arbeidsmarkt
nemen steeds verder toe. Dit is mijn lokale overheid overigens al-
lemaal bekend, maar aangezien men geen verweer voert blijven de mo-
tieven duister.

>"uitkeringsstelsel" niet klopt en direct of indirect tot dergelijke
>wantoestanden en geldverspilling en frustraties leidt. Een basisinkomen (en
>verder geen gezeur: ieder zijn eigen verantwoordelijkheid voor zijn eigen
>werk) zou de oplossing kunnen zijn.

Dat basisinkomen zal zo laag zijn dat een groot deel van de problema-
tiek in stand blijft. En nog minder dan nu reeds het geval is zal wor-
den getracht mensen die buiten de boot zijn gevallen weer binnenboord
te trekken.


Erik vdMb


------------------------------------------------------------------------
   E.P. van den Muijzenberg / Amsterdam / http://www.ernst.vuurwerk.nl
------------------------------------------------------------------------