Burgemeestersverkiezingen (was: Staatk. vernieuwing)

[Hein van Meeteren]

At 15:59 04-07-1999 Sunday , Herman Beun wrote:


>Hein van Meeteren schreef:
>
> > Dus partijpolitieke kleur doet er niet toe. Het gaat om
> > managementvaardigheden, `communication-skills'.
>
>Inderdaad, dat zei ik. Sterker nog, dat was de kern van mijn betoog
>maar dat is je ontgaan.

Excuses. Ik meende te begrijpen dat je D66 een goede kans wilde geven op 
een benoeming. Dat je een afweging maakte onder welke condities D66 er het 
best uit zou komen bij een eventuele gekozen burgemeester.  Heb ik dus 
verkeerd begrepen. Gelukkig maar, want burgmeestersbenoemingen moeten juist 
boven het partijpolitieke gekonkel uitgetild worden. Blij dat we het daar 
over ens zijn.

>[twee-rondensysteem]
> > Lijkt me een heel goed systeem, en het brengt ook spanning in  de
> > verkiezingen.
>
>Integendeel. Het twee-rondensysteem is een slecht en dom systeem dat
>juist _niet_ de kandidaten selecteert met de vaardigheden die jij en ik
>(zie boven) belangrijk vinden.
>
>Het bedenken (of uitzoeken) van een kiessysteem is geen zaak voor
>amateurs.

De kiezers moeten zich daarbuiten houden? Zaak van deskundigen die weten 
wat goed is voor het volk? Klinkt ietwat in die richting. Laten amateurs er 
maar rustig over mee praten, zij zijn het die moeten stemmen, het wordt hún 
keuze!

>Het is in ieder geval een veel te specialistisch onderwerp om
>even op een willekeurige zondagmiddag een standpunt over te formuleren.

kan zijn, maar het uitwisselen van ideeën moet op een zondagmissag toch ook 
kunnen lukken.

>Jezelf informeren, nadenken, vergelijken en je wiskundig inzicht
>gebruiken, dat zijn hier de sleutelwoorden.

Juist ja. Vervolgens valt 98,5 % van de bevolking af om hierover mee te 
praten.

>Nee, strategisch stemmen is dat je je stem in de eerste ronde al laat
>bepalen door wat je _verwacht_ van de komende tweede ronde.

Dat is toch een individuele afweging, een vrije keuze van de kiezer. In 
andere systemen, zoals het huidige bij ons, gebeurt het ook enigszins. Met 
name tegen verkeizingstijd wordt de stembusstrijdt teruggebracht tot een 
paardenrace met enkele koplopers die om milimeters strijden. De 
achterblijvers vallen grotendeels weg.

>Verkiezingsuitslagen zijn zo niet meer een weergave van de voorkeur van
>de kiezers, maar van hun verwachtingen van het stemgedrag van de
>_andere_ kiezers.

dat gebeurt mijns inziens bij praktisch élke verkiezing. Het adagium: `op 
een kleine partij stemmen is een verloren stem'  getuigt daarvan. Men 
*verwacht*  dat anderen op een bepaalde manier gaan stemmen, met 
anticipeert en stemt `toch maar'  op een grote partij.

>  Verkiezingen verworden zo tot self-fulfilling
>prophecies waarin nieuwe kandidaten geen enkele kans maken.

Dat klopt.

>Wie wil dat kiezers in vrijheid hun keuze kunnen maken dient het
>kiessysteem zo in te richten dat het kiezers niet dwingt tot
>strategisch stemmen. Het twee-rondensysteem voldoet daar niet aan.

Zou kunnen, maar een anders systeem kan dit gevaar ook niet helemaal 
uitsluiten, lijkt me zo, als ik het mag zeggen, op een zondagmiddag. Maar 
overtuig me van het tegendeel: graag!

> > >Veel beter is het te kiezen voor een intelligent kiessysteem, bestaande
> > >uit slechts één ronde waarin de kiezer de kandidaten nummert. Dit wordt
> > >binnen D66 ook toegepast voor allerlei soorten verkiezingen (bijv. van
> > >de lijsttrekker).
> >
> > Lijkt me een ingewikkeld systeem voor een doorsnee kiezer.
>
>Pertinente onzin.

Aha.

>De halve wereld heeft zijn kiessysteem zo ingericht
>dat men meerdere namen kan invullen. Alleen in Nederland wordt de
>kiezer niet hoger aangeslagen dan een kleuter die alleen een hokje rood
>kan kleuren. En voor een referendum al helemaal veel te dom is...

Nu slaat u toch een pietsje door. Alleen de VVD (en het CDA)  vinden 
kiezers hiervoor kennelijk te dom. Wij weten wel beter. Maar we hebben in 
NL wel een probleem met opkomst. Mensen haken al af omdat ze niet meer 
begrijpen wat het verschil is tussen al die babbels en al die goed 
gecoiffeerde hoofden. En al die gelikte partijprogramma, in veelkleurendruk 
aan hen gepresenteerd. Kortom: kieZers haken nú al af, laat staan 
wanneer  ze een heel lijstje dienen in te vullen ter voorkoming van 
strategisch stemmen. Kiezers zijn iha geen goed opgeleide - redelijke - 
aardige - en elkaar niet al te hard aanpakkende  - D66-ers. Kiezers zijn 
kiezers, áls ze al kiezen.

>Misschien kan ik het dan beter zo formuleren, dat het systeem erop
>gericht moet zijn dat de kandidaat die voor een zo breed mogelijke
>groep kiezers aanvaardbaar is gekozen wordt.

Lijkt me een uitstekend uitgangspunt.

>  Dat betekent inderdaad
>niet per se dat die persoon qua ideeën altijd een middenstandpunt moet
>innemen, hoewel iemand met zeer controversiële denkbeelden toch niet
>snel aan die eis van brede aanvaardbaarheid zal voldoen.

Dat weet je nooit. In Amsterdam was Hadjemaar ook niet bepaald helder in 
zijn standpunt. men noemde hem zelfs een warhoofd. Toch lag hij wel goed 
bij veel mensen, er zijn zelfs standbeelden voor hem opgericht. Ook Henk 
Westbroek, jawel, van die dwarslaesie, munt niet uit door gebrek aan 
contriversialiteit. Toch zou hij een dikke kans maken.

> > >Het lijkt mij (zonder ironie) dat D66-ers in zo'n verkiezingsstrijd,
> > >waarbij geselecteerd wordt op de meest aanvaardbare kandidaat voor
> > >iedereen, een uiterst serieuze kans maken.
> >
> > Zo te zien wil je er  een partijpolitieke verkiezing van maken.
>
>Veronderstellingen, veronderstellingen. Ik wilde duidelijk maken dat
>burgemeestersverkiezingen helemaal niet hoeven te ontaarden in een zaak
>van de twee grootste partijen alleen, mits het kiessysteem maar gericht
>is op selectie van de "meest redelijke", breedst aanvaardbare,
>kandidaat. En ja, ik verwacht inderdaad dat D66-ers daarin best een
>goede kans maken, maar zoals je uit zorgvuldiger lezing van wat ik
>schreef duidelijk zou zijn geworden is dat niet mijn vooropgezette
>doel. Daarvoor ben ik teveel democraat.

Dat is een geruststelling. Toch vind ik dat partijpolitiek bij Min Pres en 
Burgem benoemingen, mochten die ooit komen, nog verder naar de achtergrond 
geschoven dient te worden. Het gaat primair  om de kwaliteiten van de 
functionaris, niet om zijn partijpolitieke nest.

>Juist het systeem dat jij voorstaat zal ontaarden in partijpolitiek
>geneuzel. De kandidaten die winnen in het door mij voorgestane systeem
>zijn juist degenen die laten zien dat ze boven de partijen kunnen staan.

Dat zeggen de huidige burgemeesters ook. Mevrouw Brouwer heeft in de 
afglopen dagen een paar maal gezegd `boven de partijen'  te staan, en er is 
door de benoemers niet nagelaten te melden dat de benoeming van mevrouw 
Brouwer meer met haar persoonlijke  kwaliteiten dan met haar PvdA 
achtergrond heeft te maken. Dat wordt dan gezegd. Wij weten wel beter.....



Hein  van Meeteren
 Amsterdam
heinwvm at palm.a2000.nl