VVD en D66

[A.H.L. Westerouen van Meeteren]

Frits Huffnagel, vvd-raadslid te Amsterdam, heeft een fusie van vvd en
d66 voorgesteld. Dat heeft de landelijke pers gehaald. Zowel het
liberaal-conservatisme van de vvd, als het sociaal-liberalisme van d66
moeten toch onder *een* politiek geschaard kunnen worden, beweert hij.
Het liberalisme kent verschillende vleugels en stromingen, en die
kunnen het beste binnen *een* liberale partij bestaan.

Ik ben benieuwd wat mede d66-ers van deze stelling vinden. Mijn eigen
mening is ondubbelzinnig: onmogelijk, zo'n samengaan.
Argumentatie: de vvd is in mijn opinie nauwelijks een liberale partij
te noemen, en *als* ze al liberaal is: alleen op het economische
terrein. De vrijheid van de marktwerking en de vrijheid van de
ondernemer staan bij de vvd hoog aangeschreven. Vrijzinnigheid,
democratisering (referendum), tolerantie en sociaal voelen zijn bij
hen echter minder tot niet ontwikkeld. Met recht wordt de vvd
conservatief genoemd. Je kan stellen dat de vvd de 20ste eeuwse
voortzetting is van de conservatieve facties uit het vroeg-19e eeuwse
parlement. Deze lieden wensten niet te buigen voor nieuwe denkbeelden
en verdedigden de oude orde van voor 1848. Progressie stond bij hen
gelijk aan ondergang. De echte liberalen uit die tijd waren de
veranderingsgezinden: de parlementair-democraten, de mensen van de
vrijheidsrechten en de invloed van de bevolking op het landsbestuur
via directe verkiezingen. Conservatieven wilden behouden, liberalen
wilden veranderen. Toen. En zo ligt het nu nog, alleen de issues zijn
veranderd.

Ik ken Frits Huffnagel uit het Lagerhuis van de VARA, en hij is een
aimabel man. Maar hij zat niet voor niets aan de rechter kant. En ik
aan de linker kant. We zaten tegenover elkaar, en dat was meer dan
toeval. Vooral als het debat terecht kwam op ethische of sociale
kwesties, zoals euthanasie, abortus of immigratie (buitenlanders), dan
voelde en hoorde en zag ik het conservatisme van zijn vvd en wist ik:
dit kan nooit mijn partij zijn. VVD en d66 zijn wezenlijk
verschillend. Dat verschil is geen nuance-kwestie maar gaat terug tot
de principes, de geestelijke wortels en de ontstaansgeschiedenis van
beide partijen.