Vadertje Elzinga

[Marc-Jan]

"B.Buma" schreef:

> Weten we eigenlijk nog waarom we een gekozen burgemeester van belang vonden
> ?


Ja dat weten we nog, volgens mij vonden we dat de kiezers in staat zijn
zelf te bepalen wie in een dergelijke functie benoemd zou moeten worden.
We noemen dat voor het gemak gekozen. Wat echter nu gaat gebeuren is dat
er in de vier grote steden een gekozen burgemeester komt, dat in
kleinere steden volksvertegenwoordigers mogen bepalen hoe de
burgemeester wordt gekozen raad/bevolking en dat ik de plaatsen kleiner
dan 50000 inwoners de gemeenteraad een kandidaat voordraagt. Dat
betekend voor mij als kiezer dat de plaats waarin ik woon van invloed
zou zijn om de mate waarin ik in staat ben om een keuze te maken, leg je
dat nu naast de slotvraag van Bo hierboven dan zijn bedenkingen bij het
voorstel van de Commissie Elzinga op zijn minst op z'n plaats.

Natuurlijk heeft Bo gelijk dat je af en toe je overwinning moet claimen
en daarmee dit voorstel in ieder geval niet geheel moet afwijzen. Echter
een voorstel wat als doel zou moeten hebben de betrokkenheid van burgers
bij hun bestuur te vergroten wat een schoffering van een groot deel van
die burgers in zich heeft is natuurlijk niet iets waarvoor de handen
hard op elkaar moeten gaan. Als stap ik de goede richting ja, in de
uitleg van Bo zou het gaan om een proef met drie modellen (ik hoop dat
het ook zo in het rapport zal staan), als dat de uitleg van de commissie
is zijn we op de goede weg.


Ernst Debets schreef:

> > Dus:
> >
> > Een referendum houden (als het rapport Elzinga niet voordien door Wiegel
> c.s.
> > afgestemd wordt, net als bij datzelfde referendum, maar dat is weer een
> andere
> > discussie) met de volgende drie mogelijkheden:

Een referendum houden is op dit moment natuurlijk niet aan de orde, wel
misschien interessant om de keuzemogelijkheden van Ernst eens tegen het
licht te houden.

> >
> > 1.Burgemeester benoemd door de Koningin op voordracht van de gemeenteraad
> > (oude situatie)
> > 2.Burgemeester wordt "getrapt" gekozen en is lid van de gemeenteraad (een
> > soort
> > "primus inter pares" gedachte)
> > 3.Burgemeester wordt direct door de bevolking gekozen.
> >
> > Bovenstaand referendum zou dan wel landelijk gehouden moeten worden, zodat
> > in alle gemeentes dezelfde regels mbt aanstelling burgemeester van toepassing
> > is.
> > Bij de voorstellen 2 en 3 kan overwogen worden om de zittingstermijn van
> > de burgemeester gelijk te stellen aan die van de raad.

Een referendum kennen we niet in Nederland dus het is niet echt nodig om
die gedachte nu aan de orde te stellen wel zie ik hierin de wens die ik
zelf ook heb, namelijk voor heel Nederland dezelfde regeling. Het gelijk
stellen van de zittingstermijn van een burgemeester aan die van de raad
ben ik geen voorstander van, maar daarover verderop meer.

Ernst kiest voor optie 2:
> > Ik neig zelf naar het voorstel 2 op grond van de volgende argumenten:
> > 1.De huidige situatie blijkt maar al te vaak in het voordeel uit te vallen
> > van de 3 grote partijen (Jullie krijgen Amsterdam, als wij Den Haag krijgen,
> > dan krijgen zij Rotterdam en Utrecht). Vooral de rolvan een aantal CdK's (o.a.
> > Jos van Kemenade) is hier op z'n zachtst gezegd dubieus te noemen.

Je mag hier wat mij betreft gerust Boele Staal bij noemen hoor!

> > Ik denk dat een meerderheid van de bevolking af wil van een benoemde burgemeester.
> > 2.Een direct gekozen burgemeester kan, zo vrees ik, tot amerikaanse
> > toestanden leiden: degene die de meeste centen heeft en dus een goed geoliede
> > campagne kan betalen zal ongetwijfeld heel ver komen (een soort stemmen kopen). Ik
> > vraag mij af of we daar wel op zitten te wachten.

> > Blijft over de burgemeester kiezen door de gemeenteraad als "primus inter
> > pares". Alhoewel een dergelijk systeem ook net als bij optie 1 onderhevig kan zijn
> > aan politieke machtsspelletjes, draagt dit voorstel de minste kwaden van de
> > drie met zich mee. Het risico blijft dat de grootste partij in de raad de
> > burgemeester krijgt, terwijl dat niet altijd de juiste persoon hoeft te zijn: het
> > spookbeeld van Henk Westbroek als burgemeester van Utrecht doemt hier natuurlijk op,
> > al zal dit beeld eerder opdoemen bij een direct gekozen burgemeester:
> > De bevolking gaat stemmen op anti- gevoelens!


> > Samenvattend:
> > Een door en uit de gemeenteraad gekozen burgemeester verkleint de kans op
> > politieke machtsspelletjes en koehandel op landelijk niveau zoals we dat
> > gewend zijn bij een benoemde burgemeester, maar verkleind ook de kans op een uit
> > anti/protestoverwegingen direct gekozen burgemeester.

Ik ben het eens met Ernst dat een uit de raad gekozen burgemeester de
kans op politieke machtspelletjes op landelijk niveau verkleint, deze
spelletjes verplaatsen zich naar het lokale niveau en dat lijkt me ook
niet de bedoeling. Het gevaar hiervan is juist dat de lokaal spelende
vetes tussen verschillende partijen worden samengebracht in de
burgemeester waardoor deze geen kans meer krijgt om met een zekere mate
van onafhankelijkheid de functie te vervullen.

Bo stelde in zijn reactie dat hij bij D66 af en toe het spoor bijster
is, daarin staat hij niet alleen. Wanneer we vinden dat de bevolking van
een plaats zelf de keuze moet hebben wie ze als burgemeester wil hebben
dan moeten we niet bij voorbaat proberen deze keuze reeds te bepalen. De
direct gekozen burgemeester biedt de bevolking inderdaad de mogelijkheid
om een anti/protest burgemeester te kiezen. De naam Henk Westbroek wordt
in deze context natuurlijk vaker genoemd, een spookbeeld vind ik echter
voor een Democraat te ver gaan. Een echte democraat richt niet de
wetgeving zo in dat Westbroek geen burgemeester kan worden, een echte
democraat respecteerd de keuze van de bevolking!

Ik vind dat een gekozen burgemeester zoveel mogelijk een onafhankelijke
positie moet behouden, de tweede optie van Ernst spreekt me dan ook niet
aan. Een burgemeester uit de raad zal meestal afkomstig zijn van de
grootste fractie (de lijsttrekker wellicht) en is daarmee bij voorbaat
al een politiek gekleurd figuur, niet op basis van een eigen programma
maar op basis van het programma van die fractie.

Tevens ben ik van mening dat, wanneer er dan een direct gekozen
burgemeester komt, de ambtstermijn vooral niet gelijk zou moeten lopen
met die van de gemeenteraad. Je zou kunnen kiezen voor een variant
waarbij de ambtstermijn van een burgemeester vier jaar is en deze start
halverwege een raadsperiode. Hierbij houd je met de burgemeester een
continuerende factor en verklein je de onafhankelijkheid niet door de
burgemeester gelijk met de raad te kiezen.

Marc-Jan Ahne

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********